Süreyya Berfe Hayatı ve Şairliği

Süreyya Berfe 
 

Asıl adı: Hikmet Süreyya Kanıpak, d. 1943, İstanbul), Türk şair ve yazar.

Annesi Nermin Hanım ile Fransızca öğretmeni Metin Kanıpak'ın oğludur. “Selanik mübadili bir aileye” mensup ve Atatürk ile kan bağı taşımaktadır. Asıl adı Hikmet Süreyya Kanıpak’tır. Şair  1943'te İstanbul'da doğdu.

Babasının öğretmenlik mesleği nedeni ile yirmi iki yıl boyunca Erzurum, Sinop, Afyon, Turgutlu ve Çanakkale gibi Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde kalmışlardır. Şair bu nedenle ilk ve ortaokulu yurdun değişik şehirlerinde tamamlar.  1960'ta Çanakkale Lisesi'nden mezun oldu. Bundan sonra, 2 yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde, 4 yıl ise İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde okudu. Yedek subay öğretmen olarak yaptığı askerliğinin ardından, Arkın Yayınevi'nde çalışmaya başladı. 1972'de Ali Özgentürk ile birlikte Asyalı dergisini çıkardı[1](2 sayı) 1976'da Can Yayınevinin çocuk kitapları bölümünde görev aldı. Sonraları reklam şirketlerinde metin yazarı olarak çalıştı.[2]İstanbul’da yayınevlerinde, reklam şirketlerinde çalıştı. Metin yazarlığı da yapmıştır.

İlk şiiri 1961'de Zeren dergisinde çıkmıştı. Daha sonra Düzlem Dergisi’nde 1963 yılında bir şiiri daha yayınlandı

1965'e kadar Süreyya Kanıpak imzasıyla Düzlem, Zeren, Yelken, Türk Dili, Soyut gibi dergilerde şiirlerini, daha sonraları Papirüs, Yeni Dergi, Yazı, Forum, Oluşum, Soyut, Ant, Yeni Edebiyat, Yeni a, Birikim, Milliyet Sanat, Defter, kitaplık, Gösteri dergileriyle Yeni Gazete ve Ulus gazetelerde şiir ve yazılarını Süreyya Berfe adıyla yayımlandı.[3]

1965'e kadar gerçek adı olan Süreyya Kanıpak 'ı kullandı. Asıl adı Hikmet Süreyya KANIPAK olan şair 1965'e kadar Süreyya Kanıpak imzasıyla yazdı. Daha sonra, Süreyya Berfe adını kullanmaya başladı.  

 1966'da Kasaba adlı şiiriyle Türkiye Milli Talebe Federasyonu Kültür Yarışması birincilik ödülünü alması sayesinde tanındı. [4]Toplumsal olayların yoğunluk kazanması ve Nazım Hikmet’ in eserlerinin üst üste yayınlanması nedeniyle yön değiştirdi. 1960 kuşağı olarak anılan  İsmet Özel , Ataol Behramoğlu,  Refik Durbaş , Egemen Berköz gibi şairler arasında yer aldı. 

Önceleri İkinci Yeni akımı içinde yer aldıysa da, sonradan halk şiirinin yolundan giden başka arayışlara yöneldi. 1960 kuşağı şairleri arasında sayıldı. [5]

 1960 kuşağı şairleri arasında sayılan ve o yıllarda moda olan II Yeni şiiri tesirlerinden kurtulduktan sonra Halk Şiiri tarzına modern ve yeni bir soluk getirme arayışına giren Süreyya Berfe şairlik şöhretini daha çok şairliğinin ikinci dönemini teşkil eden halk şiiri tarzını kendine özgü yorumlayarak yazdığı şiirleri ile perçinledi. 1966'da Türkiye Milli Talebe Federasyonu Kültür Yarışması Şiir Dalı Birincilik Ödülünü  “ Kasaba “ [6]adlı şiiri ile aldıktan sonra çeşitli ödüller daha alarak şairler camiasında adını iyice duyurmaya başlamıştı.

Anadolu'yu tanıtma konusunda duyarlı olmaya gayret eden şair gelenekli Türk şiirinin kaynaklarını değerlendiren bir şiir anlayışına yöneldi. "Çoban Türküleri", gibi adlı şiirinde olduğu gibi dörtlük ve beyit nazım birimlerini birlikte kullandığı çeşitlemeler de denedi.

İlk şiirlerinde İkinci Yeni akımının etkisinde kalarak, soyutlamalara başvurdu. 1966'dan sonra ise, halk şiirinin yolundan giden yeni bir şiir dili kurma arayışına yöneldi. İlk şiir kitabı olan Gün Ola, bu arayışın ürünüdür. Basılan İlk şiir kitabı olan “Gün Ola” Fikir Kulüpleri Federasyonu tarafından basıldı.[7] Berfe, bu kitabında Yedek Subaylık yaparken aşina olduğu bir köy ağzı ile olay, durum ve koşulları anlatmayı denemişti. Şairin bu kitabı bir hayli yankı bulmuş, bu eserindeki şiirlerini Türkmen ve Avşar ağıtları, halk ozanlarının türküleri ve Nâzım Hikmet'ten gelen esintilerin etkileri altında yazmıştı.  Daha sonraki şiirlerinde de halk şiirinin olanaklarından yararlanmayı sürdürdü.

1966'dan sonraki yıllarda da, halk şiiri kaynağından beslenen yeni bir şiir dili kurmanın yollarını arayan bir şiir dili oluşturmak çabasını sürdürmüştü.  Halk şiirinin kaynaklarından beslenen ama kendine özgülüğü de arttıran şiirleri ile şiir dünyasını renklendirmeyi başaran bir şair oldu.

Oldukça sade bir şiir dili oluşturmasına rağmen çarpıcı şiirler yazmayı başardı.  Türk şiirinin kaynaklarına değer veren tutarlı bir çağrışımlar, imgeler ve benzetmeler kullanan bir şiir tarzı üzerinde yoğunlaştı.  1971 yılından sonra halkından kopmuş, kendini gerçek aydın zanneden kentli aydınları alaya alan şiirler de yazdı. Serbest tarzda yazdığı şiirlerinde dahi halk şiirinin birikimlerini ustalıkla işlemeyi başardı.

Şiirlerini, halk şiirinin olanaklarından da yararlandığı ama kendine özgülüğünü de hissettiren içten ve sıcak bir dil ile yazdı. Yazı ve şiirlerinde Hikmet Süreyya Kanıpak, H. Süreyya Kanıpak, Süreyya Kanıpak takma adlarını da kullandı.

“1992 Cemal Süreya Şiir Ödülü'nü, Nâbiga ile 2002  Behçet Necatigil Şiir Ödülü'nü, Seni Seviyorum ile 2002  Orhan Murat Arıburnu Şiir Ödülü'nü alan Süreyya Berfe'nin şiirleri 17 dile çevrildi. “[8]

 "Hepsi O Kadar" adlı şiiri Ece Ülker ve Vedat Sakman tarafından bestelenmiştir.[9]

ÖDÜLLERİ 

·         1966 TMTFK Kültür Yarışması Kasaba şiiri ile birincilik 

·         1992 Cemal Süreya Şiir Ödülü Şiir Çalışmaları ile 

·         2002 Behçet Necatigil Şiir Ödülü 

·         2002 Orhan Murat Arıburnu Şiir Ödülü

ŞİİR KİTAPLARI

·         * Gün Ola… (1969, FKF)

·         * Savrulan (1971, Yücel Yayınları)

·         * Hayat ile Şiir (1980, Hür Yayın)

·         * Ufkun Dışında (1985, de Yayınevi)

·         * Şiir Çalışmaları (1992, Can Yayınları)

·         * Ruhumun (1998, Yapı Kredi Yayınları)

·         * Kalfa (1999, Yapı Kredi Yayınları)

·         * Seçme Şiirler (2001, Adam Yayınları)

·         * Nâbiga (2001, Adam Yayınları)

·         * Seni Seviyorum (2002, Adam Yayınları)

·         * Foklar Söyledi Ben Yazdım (2005, Yapı Kredi Yayınları)

·         * Çıkrık (2008,Yapı Kredi Yayınları)

Çocuk kitapları 

·         # Çocukça (2006, Tudem Yayınları)

·         # Eksik Alfabe (2006, Tudem Yayınları)

KAYNAKÇA 

·         [1] https://www.sureyyaberfe.com/ SON ERİŞİM, 12-11-2012

·         [2] Tanzimat'tan Günümüze Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Yapı Kredi Yayınları, Süreyya Berfe Maddesi

·         [3] https://tr.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCreyya_Berfe

·         [4] https://tr.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCreyya_Berfe

·         [5] https://www.sureyyaberfe.com/ SON ERİŞİM, 12-11-2012

·         [6] Süreyya Berfe, https://www.sureyyaberfe.com/ SON ERİŞİM, 12-11-2012

·         [7] https://t24.com.tr/haber/kansu-siir-odulu-sureyya-berfenin/35077 SON ERİŞİM, 12-11-2012

·         [8] https://t24.com.tr/haber/kansu-siir-odulu-sureyya-berfenin/35077 SON ERİŞİM, 12-11-2012

·         [9] Anonim, Süreyya Berfe, https://www.turkcebilgi.org/kim-kimdi/ SON ERİŞİM, 12-11-2012

Edebiyat Dil bilim, Kültür, Folklor, Geleneksel ve Güzel Sanatlarla ilgili, Tez, yazı, İnceleme, ve Araştırmalarınız bize başvurarak bu sitede Paylaşabilirsiniz.

 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya s_kuzucular@hotmail.com