KategorilerEDEBİYATEdebiyat Terimleri MazmunlarTemaşa Nedir Kökeni Temâşâ Sanatları

Temaşa Nedir Kökeni Temâşâ Sanatları

29.04.2025

 

Osmanlıca yazılışı: Temaşâ:  تماشا 

 

Temâşâ Kökeni ve Sözlük Anlamları

 

Tamāşā تماشاء  Arapça kökenlidir ve Arapçada, “gezinti, seyran” anlamlarında sözcükler üretilen [mşw/ kökünden türemiştir. Tamāşā “Maşā " yürüdü" fiilinin tefāˁul vezninde mastarı olmaktadır.  Sözlük anlamları: Hoşlanarak seyretme. Görülmeye değer şey, seyredilecek görünüm. Seyre çıkmak. Gezmek. İbretle bakmak.

temâşâ-gâh : گاه تماشا : Gezinti yeri, seyr yeri, sinema, tiyatro, tuluat perdesi

temâşâ-gerân: seyirci

 

Temâşâ Sanatları

Görmeye, izlemeye, seyretmeye sanatlı dayalı olan, meddah, ortaoyunu, karagöz, kukla tiyatrosu hatta köy seyirlik oyunları eski dilde temaşa sanatlı olarak adlandırılmıştır. Bu bağlamda sinema, tiyatro, piyes, tiyatro, piyes ve müzikal tiyatroların her biri de Temâşâ Sanatlarından biri olarak kabul edilir.

 

Divan Şiirinde temaşa çok sık kullanılan bir sözcüktür.

Gelir deyü cihânın şehriyârı bezm-i gülzâra,

Temaşa etmek için yasemenler çıktı divara   Nedim

 

Yine mey-hânede bir hûb temâşâ gördüm

Sabr yağmacısı bir dil-ber-i tersâ gördüm   Revani

 

Gel temâşâ kıl ne söyler ‘âşık-ı divâneler

Ne temâşâ-yı gül ü ne çemen ister âşık

Hande-i gonca temâşâ-yı nihâlindendir

Dilerseñ bâg-ı sun itmek temâşâ

Yârun degülem devr-i temâşâsına lâyık

Gönül sezâ-yı temâşâ-yı yâr olur bir gün

Çün temâşâya o şûh-ı câme gülgûn çıkmadı

Fark-i mâhiyyet-i dil çeşm-i temâşâdandur

Temâşâ-yi ruhından kâm-yâbem geşt-i bâg itmem

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da