Şeyhoğlu Mustafa
Şeyhoğlu Sadreddin Mustafa, 15 Yüzyılın şöhretli mesnevi şairlerindendir. 1340 yılında doğ muş ve muhtemelen 1409 yılından önce ölmüştür. Ancak nerede doğduğu bilinmemektedir. Saray çevresine yakın soylu bir aileden gelmektedir. Doğum tarihi şairin Hurşîdnâme adlı eserindeki bir ibareden anlaşılır. Bu eserinde “asıl adının Mustafa olduğunu, Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkü’l-Ulemâ’yı 1401 yılında yazdığı zaman 62 yaşında olduğunu” [1]açıkça söyler. Şeyhoğlu, buna göre 1340 yılında doğmuştur.[2] Germiyan beyi Süleyman Şah'ın yanında nişancılık ve defterdarlık hizmetlerinde bulunmuştur. Daha sonra Yıldırım Bayezid'e intisap etmiştir. Ölüm tarihi kesin olarak bilinemeyen Şeyhoğlu, Germiyan Beyliği sınırları içinde yaşamış, Germiyan beyi Süleyman Şah'ın ölümünden sonra Yıldırım Bayezid'in yanına gelmiş, Osmanlı sarayına intisap etmiştir. Şeyhoğlu'nun Farsça 'dan yaptığı tercümeler çoktur. Fakat onu meşhur eden asıl eseri "Hurşidnâme"sidir. Bu eser, mesnevi tarzında yazılmış bir aşk ve macera romanıdır. Önce Germiyan Bey'i Süleyman Şah'a, sonra Osmanlı Padişahı Sultanı Yıldırım Bayezid'e sunulmuştur. “ Şeyhoğlu’nun nerede, ne zaman öldüğü ve mezarının nerede bulunduğu da belli değildir. Abdülvâsî Çelebi’nin 1414 yılında yazdığı Halîl-nâme’de Şeyhoğlu Mustafa’dan da bahsetmesine bakılırsa şairin, 1414 yılına yakın bir zamanda öldüğü söylenebilir.”[3] Ş. Mustafa’nın edebi kimliğinde İran edebiyatı şairlerinden Ferîdüddîn Attâr ve Senâî’nin, önemli rolü vardır. Türkçeye oldukça hâkim olan şair, Arapçayı, Farsçayı ve eski kültürün beslenme kaynaklarını oldukça iyi bilmektedir. Şeh-nâme’den, Kelile ve Dimne ve Mesnevî-i Ma‘nevî’yi hatmetmiş bilgisi ve “Farsça ana kaynaklara olan hâkimiyeti eserlerine de yansımıştır.” Şeyhoğlu’nun eserlerinde öğretici taraf ağır basar. Öncellikle bir tercüme yazarı olmasına rağmen eserlerine kendi kişiliğin vuracak kadar çok şey katmaya çalışmıştır. [4] Türkçeye ve serlerine kendinden çok şey katmaya gayret edeb yazarın dili bir hayli ağır ve sanatlıdır. Bu bakımdan onun eserleri ve dil anlayışı Süslü nesrin ve Sinan Paşa’nın öncüsü olmuştur............
