Akile Hanım Sokağı Hakkında Konu Özet ve Halide Edip

11.03.2020

Akile Hanım Sokağı Halide Edip Hakkında Bilgiler

Akile Hanım Sokağı, Halide Edip Adıvar’ın 17. romanıdır. Akile Hanım Sokağı adlı roman ilk kez 1957- 1958 Hayat Mecmuasında tefrika edilmiş, 1958 yılında ise kitap halinde basılmıştır. [1][2]

Romana adını veren Akile Hanım Sokağı İstanbul’da Fatih Semtinde olan ve Halide Edip’in doğduğu, büyüdüğü ve 1940 yılından sonra on dört yıl süren sürgün ve ayrılık günlerinden sonra gelip yerleştiği [3]Lalelide çok yakından tanıdığı[4] sokaklardan birisi olmaktadır. Romanın ana karakteri olan Nermin, Batılı eğitim alan ve Türkiye’nin yeni yüzünü temsil eden bir kadındır. Akile Hanım ise kültürümüzün eski, çilekeş ve fedakâr kadın imajını ortaya koymaktadır.

Akile Hanım Sokağı bir yandan harabeye dönmüş eski evleri diğer yandan geleneksel Osmanlı mimarisini temsil eden muhteşem konakları diğer yandan da yıkılan eski evlerin yerine yapılan beton binaları ile Osmanlıyı ve bugünü aynı mekânda gösteren bir sokaktır.

Demokrat Parti dönemi İstanbul’unu anlatan romanın ana kahramanı olan Nermin, eğitim , görgü ve kültür düzeyi bakımından idealize edilmiş olsa bile geleneksel niteliklerinden kopmak ve aşırıya kaçmakla dikkati çekmektedir. Nitekim kocasına karşı biraz kayıtsız kalışı, evli olduğu halde Amerikalı bir genç ile flört etmesi, hatta toplum önünde bacaklarını da açarak sallan yuvarlan oyunu oynaması ile toplum tarafından ayıplanan bir duruma dahi düşmüştür.

Yazarın diğer romanlarından da olduğu gibi Akile Hanım Sokağı romanının ana kahramanları da kadındır. Roman çehresi değişmeye başlayan Fatih’teki bir sokağın çehresi üzerinden değişen Türkiye’nin fiziki ve sosyolojik ahvalini ortaya koymaktadır. Yazar bu romanında batılılaşmanın iyi ve kötü yönlerini ortaya koymaya çalışmış, geleneksel değerlerden kopmadan oluşacak bir modernleşmeyi insanlara önermiştir. Roman bir yandan geleneksel değerlerinin timsali olan karakterleri anlatırken diğer yandan yozlaşan batılı örneklerini ortaya koymuş, diğer yandan da hacıağalar, yobazlar, taşradan gelen yoksulların iç yüzünü ortaya çıkarmıştır.

İki bölümden oluşan ilk ve ikinci bölümlerindeki anlatıcı aynı anlatıcı değildir. Romanın kahramanı olan Nermin, bir çok açıdan, Halide Edip ‘in biyografisine benzer özellikler taşıyan bir karakterdir. Nitekim Halide Edip’te küçük yaşta annesini ve babasını kaybetmiş, anneannesi ve teyzesi yanında büyümüştür. Üstelik Nermin’de yurtdışında pek çok ülkeye gidip gelmiş, Halide Edip gibi Amerikan okullarında yetişmiştir. Nermin de Halide Edip gibi iyi düzeyde İngilizce bilen modern bir kadındır. Nermin’in Halide Edip’ten tek farkı geleneklerinden daha fazla kopması, daha serbest davranması , hatta toplum önünde Rock un Roll oynayabilecek kadar ileri gitmesidir.

ROMANIN KONUSU:

Laleli’deki Akile Hanım sokağı merkez alınarak İstanbul ve Türkiye insanlarının değişen fiziki sosyolojik ve kültürel değişimleri; bu değişimlerin olumlu ve olumsuz yanları ortaya konulmuştur.

ROMANIN ŞAHIS KADROSU:

Akile Hanım: Akile Hanım, köken olarak Varna’dan gelen bir muhacirdir. Son derece dürüst bir kadın olan Akile Hanım, eşinin kendisini aldatması üzerine kocasından ayrılmış ve hayatını çocukların adamıştır.

Nermin: Küçük yaşta annesini de kaybettiği için teyzesi ve eniştesi tarafından yetiştirilen, Batılı bir eğitim alarak büyüyen modern bir kadındır.

Ayşe: Emekli büyükelçinin eğitimli, görgülü ve şık giyinen karısıdır.

Samim Bey: Nermin’in eniştesi büyükelçi

Tarık: Nermin’in kocası. Yurtdışına görevli gidince Nermin, Akile Hanım Sokağına taşınmıştır.

AKİLE HANIM SOKAĞI ÖZETİ[5]

Akile Hanım Sokağı, İstanbul’da Fatih ilçesi sınırları içinde kalan Lâleli’de bir sokaktır. Eskiden eski evler ve konaklarla dolu olan bu sokak Menderes Hükümeti devrinde artık yavaş yavaş, beton evlerle dolmaya başlamıştır. Belçika eski sefiri Samim Akyürek’in de Akile Hanım sokağında güzel bir konağı vardır. Bu konağın karşısındaki evde ise Varna’dan muhacir gelmiş olan Akile Hanım oturmaktadır

Eski Belçika büyükelçisi Samim Bey’in konağına Ankara’da yaşayan evlatlığı Nermin ile Nermin ‘in kocası Tarık misafir gelmişlerdir.

Tarık ve Nermin on beş yıldır evlidir. Nermin’in ailesi ölmüş, Nermin’i teyzesi ve eniştesi Samim Bey büyütmüştür. Eniştesi Samim Bey ona kızı gibi sahip çıkmış, gittiği her yurtdışı görevine eşini ve Nermin’i de götürmüştür. Samim Bey’in Amerika’daki görevi bir hayli uzun sürmüş, Nermin de Amerikan okullarında eğitim almıştır. Bu nedenle Nermin’in mükemmel bir görgüsü, yeniklilere açık bir yapısı, modern düşünceleri ve iyi bir İngilizcesi de vardır. Üstelik eniştesi sayesinde pek çok başka ülke de görmüş diğer birçok yabancı dili de öğrenmiştir. Bu nedenle girdiği her ortamda saygı gören bir genç kızdır.

Nermin pek çok toplantılara katılan sosyal ve girişken bir genç kızdır. Bu toplantılardan birisinde Tarık ile tanışır ve onunla evlenirler. Tarık’ın yeni görev yeri Roma’dır. Lakin Tarık çok sevdiği ve çok iyi anlaştığı karısı Nermin’i Roma’ya götürmek istememekte, Nermin de çok güvendiği kocasının onu neden yanına almak istemediğini bir türlü anlayamamaktadır. O devirde daktilo bayanlar denilen sekreter hanımlar da peyda olmaya başlamış, sekreter patron aşkları da artık gündemden düşmeyen konular arasına girmiştir.

Eşi Tarık’ın da bir sekreteri vardır ama Nermin, kocasına güvenmektedir ve o güne kadar olumsuz bir şey de sezmemiştir. Nihayetinde Ankara’daki evlerini kiraya verirler. Tarık Roma’ya giderken Nermin de annesi ve babası yerine koyduğu teyzesi ve eniştesinin evlerinde ve Akile Hanım sokağında kalır.

Nermin, uzun zamandır bir roman yazmak istemektedir ve bu sokakta kalırken bunu yapmaya karar vermiş, bu sokaktaki herkes ile ilgilenmeye başlamıştır. Nermin, teyzesi Ayşe Hanım ve eniştesi Samim Bey’e ait olan bu konakta bir ay kalmış ama bu bir ay içerisinde pek çok kadın ve erkekle tanışmıştır.

Nermin diğer yandan da İstanbul’daki eğlence yerlerini de keşfetmeye başlamıştır. İstanbul’da her şeyin değişmeye başladığını sosyal hayatta da pek çok değişimin yaşandığını fark eder. Eniştesi Samim Bey’in konağının karşısındaki evde oturan Akile Hanım, eşinin kendisini aldattığını öğrenmiş ve kocasına zina davası açmıştır. Kocasından boşandıktan sonra da kimse ile evlenmeyen Akile Hanım, tüm hayatını çocuklarına adamıştır. Akile Hanım herkesin sevdiği, saydığı bir kadındır.

Akile Hanım sokağındaki insanların hayat hikâyelerini öğrenmeye başlayan Nermin kimsenin bilmediği eski sırları da keşfetmeye başlamıştır. “Akile Hanım’a ne kadın, ne de erkek demek mümkündü” (s.60)…. Ama “ kadınlığın analık tarafı çok kuvvetli” (s. 75) olan Akile Hanım’ın evinin üstünde bir doktor ile Tıp Fakültesi öğrencisi Gülbeyaz yaşamaktadır. Üstelik bu Gülbeyaz, eniştesi Samim Bey’in bir başka kadından doğma kızı olduğunu da sonradan öğrenecektir.

Roma’da görevli olan kocası Tarık’tan çok az haber almaktadır. Üstelik kocası Tarık’ın sekreteri Daktilo Sevim ile birlikte gittiğini de öğrenmiş, içine bir kuşku da düşmüştür. Amerika’da iken tanışmış olduğu Dick adındaki bir genç de eniştesini ziyarete gelmiş Nermin eski arkadaşı Dick ile ilgilenmeye başlamış ve Dick ile birlikte yeni çıkan Amerikan danslarını öğrenmeye başlamıştır. Nermin, Dick’ten sallan yuvarlan adlı Rock’ın roll adlı oyunu da öğrenir. Bu oyunu öğrenirken de Dick ile yakınlaşır. Hatta Dıck ile bu oyunu bir çay bahçesinde ve herkesin gözü önünde oynarlar. O günün şartlarında bir kadının için bu oyunu oynamak oldukça cesur bir davranıştır.

Üstelik o günlerde İstanbul’a strıp tease gösterileri de gelmeye başlamıştır. Üstelik bu gösteriye kadınlar ve erkekler birlikte gitmişler, gösteriyi gören kadınlar, yuh çekip salonu terk etmişlerdir. Üstüne üstlük yerli genç kızlar da erkekleri etkileme için bu dansı öğrenmeye ve strip tease gösterilene katılmaya başlamışlar ahlak iyice bozulmaya, adet ve ananeler de değişmeye başlamıştır.

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

Sinekli Bakkal Basımı, Yazımı Konusu Çatışmaları Halide Edib Adıvar

Halide Edib Adıvar Kalp Ağrısı Konu Özet İnceleme

Halide Edip Adıvar Hayatı Eserleri Edebi Kişiliği

Vurun Kahpeye Roman Özeti ve İnceleme Halide Edip

ATEŞTEN GÖMLEK Özeti Halide Edip Adıvar

Sinekli Bakkal Özeti ve İnceleme Halide Edip

Mor Salkımlı Ev Hakkında Konu Özet İnceleme Halide Edip

Mor Salkımlı Ev Özeti Halide Edip

Sinekli Bakkal Basımı, Yazımı Konusu Çatışmaları Halide Edib Adıvar

“Halide Edip Adıvar Tatarcık Hakkında Konusu Özeti

Halide Edip Adıvar Zeyno’nun Oğlu Hakkında İnceleme ve Özeti