Çakırcalı Efe Romanı Özeti ve Yaşar Kemal

02.05.2020

Çakırcalı Efe Romanı ve Yaşar Kemal

Çakırcalı Efe, Yaşar Kemal ‘in ilk baskısı 1972'de yayımlanan ve Ödemişi Çakırcalı Mehmet Efe'nin hayatı üzerine kurguladığı bir romanı olmaktadır.

Yaşar Kemal', 1956 yılında Cumhuriyet Gazetesinde gazeteci olarak çalışırken Çakırcalı Mehmet Efe hakkında bir araştırma yapmış [1]ve aynı gazetede bu araştırmasını yayınlamış, 1972 yılında da bu araştırmasını roman haline getirmişti.

Çakırcalı Mehmet Efe İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı Türkönü köyünde doğmuş ve adı tarihe de geçmiş olan bir Yörük eş kıyasıdır. Çakırcalının babası da eşkıyadır ve babası eşkıyalığı bıraktığı halde yöredeki Osmanlı askerleri onun yeniden dağa çıkabileceğini düşünerek öldürmüşlerdir. Babası vurulduğunda henüz 11 yaşında olan Çakırcalı, bir ara tütün kaçakçılılığı yapmış daha sonra Hacı Mustafa, Çoban Mehmet, Harmanlıoğlu Ahmet, Koca Mehmet, Arap Mercan, Kara Ali gibi adamları ile dağa çıkmış; yaklaşık olarak da bin kişiyi öldürdüğü söylenen namı bir çete kurmuştur. Babasını öldüren Boşnak Hasan’ı da vuran Çakırcalı en sonunda askerler ile girdiği çatışmada öldürülmüş, kızanları tarafından başı kesilerek cesedi tanınmaz hale getirilmiş olan bir eşkıyadır. Çakırcalı Mehmet Efe, Çakıcı Mehmet Efe olarak da bilinir. Yani Çakıcı ile Çakırcalı Mehmet Efe aynı kişilerdir.

Yaşar Kemal bu romanını yazarken Çakırcalı Efe’nin babasını öldüren birliğin Osmanlı komutanı Albay Rüştü Kobaş ve hakkında anlatılanlardan yararlanarak yazmıştır.

Yaşar Kemal’in bu eseri, Ankara Devlet Opera ve Balesi Birim Dans Tiyatrosu (BDT) tarafından baleye uyarlanmıştır.

Çakırcalı Mehmet Efe’nin hayatı Yaşar Kemal’den de önce bir çok roman konu olmuş Çakırcalı Mehmet Efe'nin hayatı toplamda dört filmin de konusu olmuştur.

Çakırcalı Mehmet Efe (film, 1950), 1950 yapımı Faruk Kenç filmi.

Çakırcalı Mehmet Efe'nin Definesi, 1952 yapımı Faruk Kenç filmi.

Çakırcalı Mehmet Efe (film, 1969), 1969 yapımı Yılmaz Atadeniz filmi.

Çakırcalı Mehmet Efe (film, 1987), 1987 yapımı T. Fikret Uçak filmi.[2]

Romandaki Karakterler

Çakırcalı Mehmet Efe,

Çakırcalı Ahmet Efe,

Boşnak Hasan

Çakırcalı Efe Özeti

Çakırcalı Mehmet Efe, 1872 yılında İzmir'in Ödemiş, Türkönü köyünde doğmuştur. Annesi Hatice, babası ise eskiden zeybeklik yapan sonra da eşkıyalığı bırakarak köyde yaşamaya başlayan bir Çakırcalı Ahmet Efe'dir. Lakin gizli bir kanun çıkmış, eski eşkıyaların tekrar dğa çıkmalarını önlemek için gizlice öldürülmeleri emri üzerine Çakıcı’nın babası Çakırcalı Ahmet Efe, zaptiye çavuşu Boşnak Hasan tarafından vurulmuştur. Babası vurulduğunda Mehmet daha on bir yaşında bir çocuktur.

Bu olay küçük Mehmet’i elbette çok etkilemiştir.

Yetim kalan Mehmet'e babasının eşkıyalık günlerindeki dostu eşkıya Mustafa sahip çıkar. Eşkıya Mustafa o sıralarda tütün kaçakçılığı yapmaktadır ve Çakıcı da onun yanında bir müddet bu işi yapar.

Çakıcının babası yerinde gördüğü Eşkıya Mustafa'nın karısı başka bir çete ile kaçmıştır. Bunun üzerine Çakıcı, Eşkıya Mustafa'nın namusunu ve şerefini temizlemek için Eşkıya Mustafa'nın kaçan karısı ile karısını kaçıran çetenin peşine düşmüştür. Çakırcalı ikisini de Ödemiş'te bulup öldürür.

Osmanlı askerleri ve babasını da vuran Zaptiye başı Boşnak Hasan, kısa sürede Çakırcalıyı yakalamış, Çakırcalı Efe, bir müddet hapiste kalmış ama delil yetersizliğinden dolayı serbest bırakılmıştır. Bunun üzerine babasını öldüren Osmanlı komutanı Boşnak Hasan, Çakırcalı Efe’den iyice korkmaya başlar. Delil yetersizliğinden dolayı serbest kalsa bile cinayeti Çakıcı’nin işlediğini de bilmektedir. Bu nedenle canına kast edeceğini bildiği Çakırcalıyı yok etmek veya mahkum ettirebilmek için Çakırcalı’nın peşine düşmüştür.

Çakırcalı da Boşnak Hasan’dan babasının intikamını almak amacındadır. Bunun için de bir çete kurarak Hacı Mustafa, Çoban Mehmet, Harmanlıoğlu Ahmet, Koca Mehmet, Arap Mercan, Kara Ali, adlı adamları ile dağa çıkar. “Osmanlıya haber verin Çakıcı dağa çıktı. Elinden geliyorsa gelsin de yakalasın” diye Boşnak Hasan’a da haber salar.

Eşkıyalığa başlayan Çakırcalı ve çeteleri ahaliye, fakirlere yoksullara yardım etmekte, halkı rahatsız eden zenginlerden de haraç almakta veya onlara baskınlar yapmaktadır. Öyleki bine yakın adam öldürmüş ünü Osmanlı sınırlarını bile aşmıştır.

Çakırcalı üzerine gelen Boşnak Hasan’ın askerlerinin de pek çoğunu öldürmüştür. Osmanlı Devleti ise Çakırcalı Efe ile baş edemeyince Çakıcı teslim olsun diye defalarca af kararı çıkartır. Çakırcalı en sonunda peşine düşmüş olan Boşnak Hasan'ı ve Mülazım Hüsnü’yü de öldürür.

Yaşar Kemal Hayatı ve Roman Sanatı

İnce Memed Hakkında Özet ve İnceleme Yaşar Kemal

Ölmez Otu Hakkında Konu Özet Yaşar Kemal

Orta Direk Hakkında İçerik Özet İnceleme Yaşar Kemal

Yer Demir Gök Bakır Hakkında İçerik Özet Analiz Yaşar Kemal

Demirciler Çarşısı Cinayeti Hakkında Özet Analiz Yaşar Kemal

Yusufçuk Yusuf Hakkında İnceleme Özet Yaşar Kemal

Yılanı Öldürseler

Yaşar Kemal Sarı Sıcak Hakkında Konusu

Yaşar Kemal Üç Anadolu Efsanesi Hakkında Özet

Yaşar Kemal Alageyik Hakkında Özet İnceleme

Yağmurcuk Kuşu Tenkit Özet İnceleme ve Yaşar Kemal