Gabriel Garcia Marquez Hayattı Edebi Kişiliği Eserleri
Gabriel Garcia Marquez
Gabriel García Márquez, tam adı: Gabriel José de la Conciliación García Márquez (d. Kolombiya, Aracataca 6 Mart 1927 - ö. Meksika, 17 Nisan 2014)
Latin Amerika ülkelerinde Gabo lakabı ile ünlenmiş olan 1972’de Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü, 1982’de de Nobel ödülü kazanmış olan Kolombiyalı yazar, gazeteci, yayımcı, romancı, hikâyeci ve oyun yazarıdır.
1928’de Kolombiya’nın Aracataca kentinde [1]yoksul bir ailenin çocuğu olarak büyükannesi ve büyükbabasının evinde cahil teyzelerinin yanında büyüdü. Cahil kadınların saçma sapan batıl itikatları, efsaneleri ve masallarını dinleyerek hatta onların doğru olduklarına inanarak büyümüştü. Aracataca kentindeki çocukluk yılları “ Çok kasvetli kocaman bir evde, toprak yiyen bir kız kardeş, geleceği sezen bir büyükanne ve mutlulukla çılgınlık arasında ayrım gözetmeyen, bir yığın hısım akraba arasında “[2] geçmişti. Dinlediği saçma sapan öyküler zihninde çok yer edinecek, ama eserlerinde malzeme olarak da kullanacaktı.
Colegio jesuita San José (Instituto San José ) lisesine devam edip Başkent Bogotá'da devlet bursu ile liseden mezun oldu. Hukuk Fakültesine gitse de mezun olamadı. [3] İlk yazılarını gazeteler de de çalışmaya başladığı 1940 yıllarında ve lise eğitimi zamanlarında yazdı.
O yıllarda hiç çekinmeden hükümete eleştiri getiriyor, sol görüşlü siyasi yazılar yazıyordu.
Bogota’daki Kolombiya Ulusal Üniversitesi’nde ve Cartagena Üniversitesi’nde hukuk ve gazetecilik öğrenimi gördü. Ancak okulu yarım bıraktı. 1948’de gazeteciliğe başladı. İlk eseri olan La hojarasca “ Bir Kayıp Denizci “1955 ‘te bir gazetede tefrika olarak yayımlandı.[4]1950’li yılların sonuna doğru Bogota’da çıkan EI Espectador adlı günlük gazetenin Roma ve Paris muhabirliğini yaptı.
1958’de Kolombiya’daydı. Mercedes Barcha adlı bir kadınla evlenip 1958-1961 yılları arasında Kolombiya, Havana ve New York’ta “La Prensa ‘nın” muhabiri olarak çalıştı. 1960’larda Mexico’da senarist ve gazeteci olarak çalıştı. 1973’te Barselona’ya taşındı. 1970’lerin sonlarında Meksika’ya döndü. 1980’lerde sol görüşleri ve siyasi eleştirileri nedeniyle Kolombiya ve ABD’ye giriş çıkışlarına zaman zaman engeller konulmuştu. Ancak bu görüşleri sayesinde Fidel Castro ile de dostluk kurmayı başarmıştı. “Ne zaman Küba'ya gitse yakın dostu Fidel'e bir tomar kitap götürmüştü.”
17 Nisan 2014 tarihinde Meksika'daki evinde 87 yaşında öldü. [5]
EDEBİ KİŞİLİĞİ
Temelde gerçekçi bir yazar olan Gabriel Garcia Marquez, Latin Amerikası edebiyatında büyülü gerçekçilik denilen bir roman stilinin sahibi olarak kabul edilir. Eserlerinde çocukluk günlerinde yaşadığı mekanları, kişileri ve olayları anlatmış, Kolombiya’nın tipik ve melez insanlarının gerçek hayatları ile düşlerinde, hayallerinde ve psikolojilerinde ürettikleri sanrıları, kafalarında uydurduklarına inanarak yaşadıkları bunalımları, kaygıları ve çılgınlıklarını kaleme almıştır.
Konularında hayatın kendi gerçekleri ile hayaller, düşler ve evhamların yarattığı düşsel öğeleri birleştiren yazar kendine özgü bir üslup da yaratmış, deneysel bir romancı olarak dikkat çekmiştir. Gabriel Garcia Marquez , pek çok yazar gibi eserlerinde kendi hayatından aldığı anıları, izlenimleri, birikimleri ve olayları kullanana bir yazardır. Yüzyıllık Yalnızlık , Kırmızı Pazartesi gibi eserlerinde doğduğu kasaba, yaşadığı olaylar ve tanıdığı insanlar ile lanetlendiğine inanan ve durumu kabullenen bir aileden [6] Yaprak Fırtınası romanında ise lanetlenmiş bir doktordan söz etmişti. Kırmızı Pazartesi adlı eserinde ise çocukluk yıllarında yaşadığı bir kasabada meydana gelen, herkesin işleneceği bildiği ama kimse tarafından engellenmeyen farklı bir namus cinayetini anlatır. Kısaca yazar ürettikleri evhamlara, inanışlara göre hayatlarını düzenleyen yakından tanıdığı sosyal muhiti ve insanları anlatmıştır.
Yaprak Fırtınası eserinde daha açık görülebileceği gibi romanlarında farklı teknikler ve anlatım biçimleri uygulamıştır. Bazı romanlarında röportaj tekniği ile üç tip anlatıcı seçer. Üstelik romanlarının bazılarında belirli bir başlangıç son veya bir çözüm bulunmaz. İlk kez Çehov Tarzı öykü ve oyunlarda görülen bu roman tekniği ve anlatım stilini Amerikalı deneyimci ve modernist yazar William Faulkner ‘den almıştır.
Yaprak Fırtınası romanı üç ayrı kişinin anlatımı ve üç ayrı bakış açısını geçmişe gel git yaparak aktarmış, pek çok olayın, konunun vb nedenleri ve niçinlerine izah getirmeye dahi lüzum görmemiştir. Örneğin bu romanda Doktor’dan neden bu kadar nefret edildiğinin net bir cevabı yoktur.[7]
Kolera Günlerinde Aşk adlı romanda ise başlayan ama devamı gelmeyen bir aşk başlangıcı sonrasında terk edildiği sevgilisini bir ömür boyu umutla bekleyen, kavuştuğu anda da bu defa kolera ile karşılaşan bir adamın bekleyişi ve aşkını anlatmaktadır. [8] Roman bu yapısı ile Samuel Beckett’in Godot'yu Beklerken adlı tiyatro oyununu anımsatır.
Gabriel Garcia Marquez -Türkçe’ye Çevrilmiş Eserleri
Roman:
Aşk ve Öbür Cinler, 1994
Başkan Babamızın Sonbaharı,1975
Benim Hüzünlü Orospularım, 2004
Kırmızı Pazartesi, 1981
Labirentindeki General,1989
Şili’de Gizlice,1986
Bir Kaçırılma Öyküsü,1996
Yüzyıllık Yalnızlık, 1967
Şer Saati ,1962.
Öykü:
Albaya Mektup Yazan Kimse Yok ,1961
Bir Kayıp Denizci,1955
Hanım Ana’nın Cenaze Töreni ,1962
On İki Gezici Öykü,1992
Yaprak Fırtınası ,1955
İyi kalpli Erendira ile insafsız büyükannesinin inanılmaz ve acıklı öyküsü ,1972
Sevgiden Öte Sürekli Ölüm.
Anı:
Anlatmak İçin Yaşamak, 2002 (Vivir para Contarla)
KAYNAK
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/yuzyillik-yalnizlik-romani-hakkinda-ozeti-gabriel/80552
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/yuzyillik-yalnizlik-romani-hakkinda-ozeti-gabriel/80552
[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Gabriel_Garc%C3%ADa_M%C3%A1rquez
[4] Osman Avcı, Hayatının Dönüm Noktalarıyla Gabriel Garcia Marquez'e Saygı Kuşağı,
[5] https://tr.wikipedia.org/wiki/Gabriel_Garc%C3%ADa_M%C3%A1rquez
[6] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/gabriel-garcia-marquez-kirmizi-pazartesi-hakkinda/105794
[7] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/gabriel-garcia-marquez-yaprak-firtinasi-konu-ozet/111149
[8] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/kolera-gunlerinde-ask-hakkinda-ve-ozeti-gabriel/117890
