Kadın Olan Erkek Hakkında Özeti Tahliller Aziz Nesin

12.01.2020

Kadın Olan Erkeğin Hatıraları Hakkında Tahliller

Kadın Olan Erkeğin Hatıraları adlı uzun hikaye, yahut da kısa kahramanları ve konu bağlamı aynı, vakları bir birlerinden kopuk hikayelerden oluşan küçük roman Aziz Nesin’in ilk baskısı 1955 yılında yapılmış marjinal tipleri ele aldığı ilginç bir mizahi eseridir.

Roman mı uzun hikaye mi olduğu tartışılacak bir yapı ile kurgulanmış olan eser her ikisi de cinsiyet değiştirmiş olan bir karı kocanın hayatı etrafında şekillenmiş olan Kahramanları aynı olmakla birlikte kadının erkek, erkeğin kadına dönüştüğü ilginç karakterleri ile bağlantılı ama vakaları bakımından teknik kopukluklar ve aksaklıklar taşıyan bir eserdir.

Aziz Nesin’in kendisinin dahi yapı olarak kusurlu gördüğü bu romanının esas kahramanı kadınlara şans getiren ama kendisi kadınlardan yana şanslı olmayan sorunlu bir karakter olan Ahmet Bayram’ın erkeksi bir yapısı olan Huriye ile evlenmesi ile başlar. Ama bir müddet sonra Huriye’nin cinsiyet değiştirip erkekliği seçmesi üzerine, kendisinin de cinsiyet değiştirip kadın olması ve erkek olan eski karısının karısı olmayı seçmesi ana vakası üzerine kurulmuştur.

Karıkocanın cinsiyet değiştirip kadının koca kocanın da kadın olarak evliliklerini sürdürmesi üzerine kurgulanan bu ana vaka bir birlerinden bağımsız yedi ayrı hikâye ile tamamlanır. Kahramanları cinsiyetlerini değiştiren ana kahramanlar olsa da yedi ayrı hikâyeyi bir birlerine bağlayan olay zinciri kopukluklar göstermektedir. Eserdeki Vak’a zinciri bir bütünlük taşımadığı için, eser kahramanları aynı olan farklı öyküler olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer eserlerinde de olduğu gibi Aziz Nesin, bu eserinde de roman ve hikâye teknikleri ile kurguya, vaka düzenin bağlantılarına vb aldırış etmemiş, sadece mesaja ve mizaha odaklanmıştır.

Buna mukabil eserin anlatımında, anlatıcısında anlatım tekniğinde belirli bir düzen vardır. Kahramanları ve başlangıç zemini ortak olan yedi ayrı hikâyenin anlatıcısı ve bakış açısı ortak bir özelik taşır. Olayların anlatıcısı Ahmet Bayram ve sonradan Bayramiye adlı kadına dönüşen ben merkezli anlatıcıdır. Lakin bu anlatıcı yazar ile aynı kişi değildir. Aziz Nesin bu eserini önce erkek sonra da kadın olan Ahmet Bayram yani Bayramiye’nin birinci tekil bakış açısından ve ben merkezli aktarmıştır.

Eserde Ahmet Bayram erkek iken kadın olduğu için başlangıçta bir erkeğin, görüş, duyuş algı ve düşünme biçimine sahiptir. Kadın olduktan sonra ise kadınlarında görüş ve duyuşlarını kavramaya başlamıştır. Daha sonra da her iki cinsiyete göre de olaylara bakmayı, algılamayı ve çözmeyi de öğrenmiştir. Bayram ve Bayramiye bu nedenle her iki cinsi de herkesten daha iyi anlamaktadır.

Olayın zamanı eserin 56. sayfasında 1954 olarak belirmiş, olaylar bu yılı takip eden i birkaç yıl içinde gerçekleşmiştir.

Yazar bu eserinde cinsiyetlerin dönüşümü üzerinden toplumsal bir eleştiri yapmış, kadın-erkek ilişkilerindeki çıkar hesaplarını, amirlerin ve görevlilerin görünen ve maskeleri düşen diğer yüzlerini, görevlerini kötüye kullanan amirleri, cahil, kaba, kurnaz , açıkgöz, çıkarçı, dolandırıcı , iç kağıtçı tipleri tenkit etmiş, tüm bu tiplerin maskelerini düşürecek olayları bulmakta ve onların iç yüzlerini faş etmekte çok maharetli vaklar ve olay düzenleri bulup çıkarmıştır. Maksat bu olunca da yazar, hikâye ve roman tekniklerine aldırış etmemiş, kişilerin iç yüzlerini ifşa edecek olaylar kurmaya odaklanmıştır.

Yazarın kara mizah yoluyla maskeleri altında gizlenen iç yüzlerini ifşa ettiği kişileri, amirler, önemli devlet görevlileri ile lümpenler olarak ayırt etmek mümkündür. Üst ve alt sınıflarda olan bu insanların konumları farklı olsa da bencillik, üçkâğıtçılık, asalaklık, çıkarcılık, vb yönleri ile ortak noktalar taşırlar.

ROMANIN ÖZETİ

Ahmet Bayram, başı kadınlarla dertte olan bir adamdır. Hangi kadına gönül verse yanılmış, üstelik onların bahtını da açtırıp başkasına kaptırmıştır. En sonunda çoğunlukla da insaniyet namına “Çingene maşası süpürge sırığı Huriye ile “ evlenmek zorunda kalır.

Ahmet Bayram ile Huriye’nin evliliğinden bir de çocukları dünyaya gelmiş Ahmet Bayram eşi Huriye’yi deliler gibi sevemeye de başlamıştır. Hatta Huriye’siz bir dünyayı aklına bile getiremez hale düşmüştür. Lakin Huriye ikinci çocuğa hamile kaldıktan sonra Huriye’de acayip değişmeler olmaya başlamıştır. Sesi bile erkeksi hale gelmeye başlayan Huriye’nin vücudunda değişiklikler meydana gelmeye, Huriye’nin sakalları ve bıyıkları iyice çoğalmaya başlamıştır. .

Huriye kocasına haber bile vermeden ameliyat ile erkek olmuş ve adını Huri koymuştur. Ahmet Bayram çok sevdiği eski karısından kopmak fikrine dayanamaz. Bunun üzerine aklına müthiş bir fikir gelir ve erkekliğe dönen eski karısına kadın olarak eş olmaya karar verir. Böylece erkek olan Huri’nin karısı olacak ve ondan kopmamayı başarmış olacaktır.

Böylece Ahmet Bayram, Bayramiye adını alarak kadın olur. Terzi Sabriye ile dostluk kurarak kadınlık zenaati hakkında dersler almaya da başlar. Sabriye, elbiselerinin parasını ödeyebilmesi için Bayramiye’ye kadınlığa dair ile dersi şöyle vermiştir. “Daracık bir elbise giy ve Taksim’e git. Oradan da aldığın bu elbiselerin parasını verecek bir beyefendi bulup getir.” Lakin Bayramiye yeni öğrenmiş oluğu birçok cilveye rağmen bu görevi başaramaz. Fakat oğlu Ahmet bile onun kadın olmasına çok da aldırmamıştır. Ama Bayramiye kadınlığa döndüğünü yakın komşularına kabul ettirene kadar bir hayli uğraşmak zorunda kalır.

Bayramiye’nin kadın olması haberini yapmak isteyen gazeteciler bir kadının nasıl poz vermesi gerektiğini, ona öğretmiş olurlar. Lakin ertesi gün çıkan haberlerin hepsinde birçok yalan ve dolan olduğunu görerek gazetecilere ve haberlere asla güvenilmemesi, gerektiğin öğrenir.

Bayramiye kadınlığa alıştıkça yep yeni şeyler öğrenmeye başlamıştır. Bakkal Abdürrezzak Efendi’ye cilveler yaparak evin ihtiyaçlarını temin etmeye de başlar. Bu arada karısı iken Huriye, erkek olunca Huri olan eski karısını sürekli aramaktadır. Bayramiye, onu bulursa onun karısı olmaya karalıdır.

Bayramiye en güzel kıyafetlerini giyip eskiden çalıştığı daireye gider, eski müdürü ona hayran olup, sekreteri olarak yanında işe alır. Üstelik eski maaşının üç katını alarak işe başlar.

Bayramiye, bakkal Abdürrezzak Efendi ‘yi de kendisine iyice bağlamış, birkaç öpücük ve cilve karşılığında makyaj malzemelerini dahi ondan temin etmeye başlamıştır. Fakat Abdürrezzak Efendi’nin karırsı Binnaz olanı biteni çabuk fark etmiş işler biraz karışmıştır.

Bayramiye’nin sekreter olarak çalıştığı iş yerindeki tüm kadınlar onu kıskanmaya başlar. Bayramiye müdürü avucunun içine almış müdür yardımcısı Cemil ile de kırıştırmaya başlamıştır. Lakin Cemil ile uygunsuz bir halde yakalanınca kendi ahlaksızlığına bakmayan müdürü onu ahlaksızlık yaptığı için işinden atar. Lakin daireyi teftişe gelen Genel Müdür Baha Serter , Bayramiye’yi gözüne kestirmiş ve onu yemeğe davet etmiştir.

Baha Serter Bey, Bayramiye’ye şarkıcı olma yolunu açar. Lakin Üstat Hayrettin, Bayramiye’de şarkıcı olabilecek bir yeteneği olmadığını söyler. Ancak Bayramiye, kendisi gibi şarkıcı yeteneği hiç olmayan kadınların gazinolarda daha çok para kazandığını fark eder. Çünkü asıl gereken şeyin sanatçı yeteneği değil, erkeklerin belden aşağısını uyarmak olduğunu bilmektedir. Kendisi de erkekken bunlara önem vermemiş midir? Böylece Bayramiye şarkıcı olur. Gerçek amacı ise şimdi erkek olmuş olan eski karısını bulup onun karısı olarak evliliğini devam ettirmektir.

Bayramiye meşhur bir sanatçı olmuş, mahalleden tanıdığı şoför Uskur Recep ile gezip tozmaya başlamıştır. Fakat Recep ile olan ilişkisinin çok sürmeyeceğin erkek olduğu günlerdeki sezgilerinden de anlamıştır. Bunun üzerine Cavidan ile gezmeye başlamış, Cavidan da onu çalıştığı randevu evine götürmüştür. Randevuevinin sahibi Şafiyânım onu rejisör Sabri Bey’le tanıştırır ve Bayramiye oyuncu olmaya karar verir. Sabri Bey ona film sektörünün bütün iç yüzünü anlatır.

Bayramiye bir barda Alis ile tanışır ve bu barda çalışmaya da başlar. Alis ona erkekleri nasıl kullanacağı hakkında uzun uzun dersler verir. Bu barda çalışırken de Huri ile karşılaşır. Artık sert bir erkek olan Huri eski kocasını tanımaz. Bayramiye kendisini tanıtmadan Huri ile konuşmaya başlar. Huri ona eskiden bir kadın olduğunu daha sonra amelkiyet ile erkekliğe döndüğünü kadın iken, aptal bir adam olan kocası olan Ahmet Bayramı nasıl boynuzladığını vb anlatır. Bunları duyan Bayramiye’nin tüm hayalleri yıkılır. Uğruna kadın olduğu Huri ‘nin hiçbir şeye değmediğini anlar. Tekrar erkek olmak için Doktor Hasan’a gider ve yeniden erkek olur.

Ama tüm bunlar bir rüyadır. Rüyadan uyanan Ahmet Bayram bu rüyanı tesirinde kalmış ve akıl hastanesine gitmiştir.

( Aziz Nesin. Kadın Olan Erkeğin Hatıraları - Mizahi Roman, İstanbul: Akbaba, 1955 )

Aziz Nesin İLE İLGİLİ LİNKLERİMİZ

· Medeniyetin Yedek Parçası

· Fil Hamdi Nasıl Yakalandı (1956)

· Damda Deli Var (1956)

· Deliler Boşandı (1957)

· Toros Canava (1957)

· Ah Biz Eşekler (1960)

· Mutlu Kedi

· Bayan Maymun

· Dayanın Yurttaşlarım