Nişan Alan Eşek Konusu ve Özeti Aziz Nesin

16.12.2019

Nişan Alan Eşek, Aziz Nesin’in ilk baskısı 1958 yılında yapılan Memleketin Birinde adlı öykü kitabı içindeki öykülerden biridir. Yazarın bu kitabı "Büyükler İçin Masallar" yan başlığı ile basılmış, masal gibi gözüken ama siyasi ve ironik amaç içerikli öyküleri olmaktadır.

Aziz Nesin bu öyküsünde her önüne gelenin ülkeye hizmet ettiğini iddia etmesi, lüzumlu lüzumsuz herkese paye verilmesini eleştirmiş, yöneticilerin insanları uyutmak için başvurdukları taktikleri dile getirmiştir.

Faklı bir zamanda eski bir devirde yaşanmış fablımsı bir masal kurgusu etrafında yazar memleketin halini ironik bir kurgu ile ortaya koymaktadır.

NİŞAN ALAN EŞEK ÖZETİ

Öykü bildik bir masal tekerlemesi ile başlar. “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, deve tellal iken, Memlekette bir padişah varmış. Bir eli yağda bir eli balda olan insanlar, bir dilim kuru ekmeğin yoksunu olmuşlar.”

Ülkede kıtlık çıkınca bir çıkar yol arayan Padişah çığırtkanları ile bir ferman ilan ettirmiş “ Ey ahali!.. Her kimin devlete bir hizmeti, vatana bir yararlığı olmuşsa, Padişahımız onlara nişan verecek!.” Açlığı kıtlığı unutan millet nişan almak için saraya koşmuş. Padişah yapılan hizmete göre herkesenişan vermiş. “Birinci dereceden altın yaldızlı nişan, ikinci dereceden altın suyuna batmış nişan, üçüncü dereceden gümüş kaplama nişan, dördüncü dereceden demir nişan, beşinci dereceden kalaylı nişan, altıncı dereceden çinko nişan, yedinci dereceden teneke nişan..”.

Herkese nişan vermekten ülkede “hurda demir, çinko, teneke kalmamış.” Herkes bu nişanı boynunda sallıyormuş. Bir inek de bunu duyarak nişan almak için saraya gitmiş. İneği saraya almak istememişler ama inek “Padişahı görmeden, bu kapıdan bir adım atmam!”... Diye böğürünce onu da içeri almışlar. İnek padişahın huzuruna çıkıp “ Ben de nişan almak istiyorum. “ demiş.

Padişah, “Memlekete nasıl bir yararlılığın dokundu ki sana nişan verelim?” diye sormuş.

“ O zaman inek, Etimi yersiniz, sütümü içersiniz, derimi giyersiniz. Gübremi bile bırakmaz kullanırsınız. Teneke bir nişan için, daha ne yapayım?”

Padişah, ineğ haklı bulup ona ikinci dereceden bir nişan vermiş. İnek boynunda nişanla saraydan dönerken bir katırla karşılaşmış. Bunun üzerine katır da saraya koşup nişan istemiş.

Padışah içeri girmekte inat eden katıra sormuş “ Sen ne yaptın ki nişan istiyorsun?”

Katır de hizmetlerini anlatmış: “- A hünkarım, Savaşta topunuzu, tüfeğinizi sırtımda taşıyan ben değil miyim? Barışta çoluğunuzu çocuğunuzu arkamda götüren ben değil miyim? “

Katırı da haklı bulan Padişah, katır kuluna da birinci dereceden bir nişan vermiş “

Katırda sevinç ile dörtnala saraydan dönerken eşekle karşılaşmış ve eşek de dörtnala saraya koşmuş.

Saray koruyucuları eşeği saraya almak istememişler ama inatçı eşsek en sonunda huzura erişmeyi başarmış ve eşek de hünkârından hizmet nişanı istemiş.

Padişah'ın canı çok sıkılmış ve eşeğe sormuş: “eşekliğine bakmadan nişan istersin?.. Utanmadan bir de karşıma gelmişsin. Söyle, ne halt ettin?”

O zaman eşek keyfinden sırıtarak,

- Aman Padişahım efendim, demiş, size en büyük hizmeti eşek kullarınız yapmıştır. Eğer benim gibi binlerce eşek kulların olmasaydı, hiçbir taht üzerinde oturabilir miydin? Saltanat sürebilir miydin? Dua et biz eşek kullarına ki, bizim gibi eşekler var da, sen de böyle saltanat sürüyorsun.

Padişah, karşısındaki eşeğin, öyle her eşek gibi teneke nişanla gözü doymayacağını anlamış,

- Ey eşek kulum,Haklısın senin sayende ben bu makamdayım demiş. Senin bu çok yüksek hizmetini karşılayabilecek bir nişanım yok. Sana ölünceye kadar beylik ahırından hergün Makarna,Bulgur,Üzüm hoşafı ve Kış aylarındada kömür,bağladım..

Ye, yee saltanatım için durmadan anır!.

Aziz Nesin İLE İLGİLİ LİNKLERİMİZ

· Medeniyetin Yedek Parçası

· Fil Hamdi Nasıl Yakalandı (1956)

· Damda Deli Var (1956)

· Deliler Boşandı (1957)

· Toros Canava (1957)

· Ah Biz Eşekler (1960)

· Mutlu Kedi

· Bayan Maymun

· Dayanın Yurttaşlarım

· Kadın Olan Erkek (1955))