Ken’an İli Edebiyatta Kenan Ülkesi
Ken’an İli- Ülkesi
Osmanlıca yazılışı: Ken’an كنعان
Yakup peygamberin memleketidir. Bugün Filistin'de Sayda, Sur dolayları ile Suriye'nin bir bölümünü içine alır. Günümüzde Filistinlilerin İsrail ile mücadele verdikleri bu topraklara Yahudilerin kutsal kitaplarında Kenan ülkesi denmiştir. Bu bölge günümüzdeki İsrail, Filistin, Lübnan Ürdün ve Mısır’ın Sina yarımadasının sınırlarını oluşturan ve Suriye'nin kıyı kesimlerini kapsayan bir bölgenin adıdır.
Hz. İbrahim ’in de yurdu olan bu ülke Yahudilerin dini metinlerine göre İsrail oğulları`na vaat edilmiş topraklardır. İsrail oğulları Kenan Ülkesini M.Ö. 2. binyılın ikinci yarısında gelmişler ve bu toprakların kendilerine vaat edilmiş kutsal topraklar olduğunu iddia etmişlerdir.
Hz İsa ve Havarileri de bu topraklarda dinlerini yaymaya başlamışlar, bu nedenle bu topraklar Hıristiyanlar tarafından da kutsal topraklar olarak görülmüştür. Kenan diyarı Hz Âdem’i , Hz. Nuh, Hz İbrahim, İshak Peygamber, Hz. Yusuf , Hz. Harun, Davud Peygamber , Hz Süleyman , Hz Eyüp Hz. Yahya, Hz. İsa ve Musa Peygamber ’ın yaşadığı topraklar olarak bilinir.
Kudüs’ün de manevi bir başkent olarak bulunduğu bu bölge Hz Ömer zamanında İslam toparlakları haline gelmiş, peygamberler kenti kabul edilen Şam ve Kudüs Emeviler, Abbasiler, Memluklar ve Osmanlılar zamanlarında da kutsal topraklar olarak görülmüş ve sürekli olarak imar edilmiştir. Günümüzde bu topraklar İsraillin kurulması ile dünyanın en sorunlu coğrafyalarından birisi halindedir.
Bu bölge tüm kitabi dinler için kutsal bir bölgedir. Bu bölge adını Nuh, peygamberin oğullarından "Ken'an"’ın adına izafeten bu isim ile anılır. "Mâh-ı Ken'ân (Yusufpeygamber)" ve "Pîr-i Ken'ân (Yakûb peygamber)" Hz Nuh’un oğullarından Ken’an’ın yerleştiği bu ülkeye onun onlarca göbek sonrası torunu olan Hz İbrahim gelip yerleşmiş, oğulları Hz İsmail ve Hz İshak da bir müddet burada yaşamış, İshak bu ülkede kalıp nesebini sürdürmüş; İsmail ise Mekke’ye yerleşmiş ve soyunu devam ettirmiştir.
“De ki: "Biz Allah'a, bize indirilene, İbrahim, İsmail, İshak, Yakup ve torunlarına indirilene, Musa'ya, İsa'ya ve peygamberlere Rablerinden verilenlere iman ettik. Onlardan hiçbiri arasında ayrılık gözetmeyiz. Ve biz O'na teslim olmuşlarız." (A-li İmran Suresi, 84)”
Hz Yusuf’un ülkesi olarak bilinen bu topraklar doğu Akdeniz’deki konumu dolayısı ile Fenikelilerden günümüze dünya coğrafyasında önemini korumuş, bu kutsal topraklar pek çok din ve çıkar savaşlarının yaşandığı topraklar olmuşlardır. Üzerinde pek çok kutsal mekânın bulunduğu Kenan diyarı, Müslümanlar, Yahudiler ve Hıristiyanlar için de kutsal kabul edilmiş topraklardır.
Kenan ile veya Kenan ülkesi edebiyatta bu peygamber dolayısı ile karşımıza çıkmaktadır
Kenan ülkesi Hz. Yusuf’un kuyuya atıldığı bir ülke olarak da bilinir.
Senâ-hânın olurdu mâh-ı Ken'ân taiatin görse
Sana Yûsuf diyeydi eller ana Yûsuf-ı sânî Bâkî
Şua-yı hüsn-i Yusuf berk urur ufk-ı Filistin'e
Eder hem mahbes-i Mısr'ın derunun nurla perverde Seyrani ( Everekli ) Şiirleri
Ol şeh metâ’-ı hüsn ile Mısr-ı cemâlde
Bir hâcedür ki Yûsuf-ı Ken’ân esîridür Nev'i Şiirleri
Yusuf’u kaybettim Kenan ilinde
Yusuf bulunur Kenan bulunmaz. (Yunus Emre.)
Amanın Yusuf Kenan kesilmiş
Cana kıyar peri peyker gelişi
Cemalin nuru tutmuş cihanı
Selamına durun hünkar gelişi Deliktaşlı Ruhsati Şiirleri
Ey enbazı hüsn-i Yusuf-ı mümtaz
Seni güzellere server dediler
Bazılar leblerin rengin al kiraz
Bazılar yakut u ahmer dediler Seyrani ( Everekli ) Şiirleri
