Léon Bonnat- Eyyup Peygamber 

Hz Eyyup, Hz İbrahim oğlu İshak'ın soyundan gelen, evlatlarının ölümüne, servetinin tüketilmesine hastalık ve sıkıntılara sabır göstererek Allah’a isyan etmediği için örnek gösterilen bir peygamberdir.

Hz Eyyub’un kıssası Musa ve Davud peygamberlere inen Tevrat ve Zebur'u da kapsayan, Musevilik dininin kutsal kitabı olan Tanah’ta, İncil’de ve Ku’ran’da da geçmektedir.  Yahudilerin kutsal kitabı Tanah’ta Hz Eyyup “Yedi oğul, üç kızı olan, yedi bin koyun, üç bin deve, beş yüz çift öküz, beş yüz çift eşek ve pek çok köleye sahip, Tanrı’dan korkan, kötülükten kaçınan iyi bir insandır. Allah onu meleklere örnek olarak gösterince Şeytan onu kıskanır.

Şeytan Allah’a şöyle der: “Eyüp’ün erdemi servetinden gelmektedir. Onun evlatlarını ve servetini elinden alırsam sana isyankâr olur “ der. Allah, Şeytan’a Eyüp’ü denemesi için izin verir. Kıssa’nın bu kısmı Tanah’ta şöyle anlatılır “RAB Şeytan'a, "Peki" dedi, "Sahip olduğu her şeyi senin eline bırakıyorum, yalnız kendisine dokunma." Böylece Şeytan Rab'bin huzurundan ayrıldı”[1]

Şeytan, Eyüp’ün evladını ve mülkünü yok eder. Hz Eyüp’ün mallarının ve servetinin yok olması Tanah’ta oldukça tafsilatlı olarak anlatılmıştır. Sabalılar baskın yapıp Hz Eyup’un öküzlerine ve eşeklerini götürür, uşaklarını kılıçtan geçirir. Eyyub’un, koyunları ve çobanları gökten gelen bir ateşle yok olur. Keldaniler ise develerini ve uşakları götürmüş, bir fırtına çıkıp evleri de uçmuş tüm çocukları da ölmüştür. [2]

Bunun üzerine Eyüp, “Rab verdi, Rab aldı, çıplak doğdum, çıplak öleceğim” diyerek Allah’a isyan etmez. Bu durum Kuran’da şöyle anlatılır. “ Kulumuz Eyyub'u da hatırla. Hani o: "Herhalde şeytan, bana kahredici bir acı ve azab dokundurdu" diye Rab-bine seslenmişti. “(Sad Suresi, 41) [3]

Hz Eyup tüm evlatlarını ve servetini yitirmiş, buna rağmen Allah'a asi olmamıştı. Bunun üzerine şeytan: “ İsyan etmedi çünkü etine ve kemiğine dokunmadım, eğer etine ve kemiğine bir hastalık gelirse sana isyankâr olacaktır” der. Bunun üzerine şeytan onun ayağından başına kadar tüm vücudunu saran çıbanlara dolu bir hastalık verir.  Eyüp, küller içinde oturup, bir çömlek parçasıyla kaşınarak yaşasa da, Allah’a isyan etmez. “Allah’tan iyilik olunca kabul edelim de kötülük olunca isyan mı edelim ”diyerek şükretmeye devam eder. Ama tüm bu hastalık diline ve kalbine tesir etmeye kurtlar ve çıbanlar onu eritmeye başlamıştı. Onu bu halde gören dostları yıllarca süren bu çilesini görerek :” Allah’tan pişmanlık dile iyileşmek için dua et.” Diye tembih ederler. Eyüp i: “Benim günahım yok, takdir bana erişti, çaresizim. Biz Allah'ın takdirini keşfedemeyiz. İnsanlar bunun için O’ndan korkarlar.” [4] Diyerek cevap verir

Eyyub’un bu dert ile yaşaması yedi yıl devam eder. Vücudunun her yaralı yerine kurt düşmüştür. Buna rağmen yedi yıl boyunca şükür ve sabır gösterir. Yıllar süren bu çileden sonra hastalık kalbini ve dilini de çürütmeye başlayınca : “Ya Rabbi zarar bana dokundu. Sen merhamet edenlerin en merhametlisisin. Bana da merhamet eyle Yarabbi.” -Enbiya suresi-83...[5]diyerek dua eder

“Eyüp de; hani o Rab-bine çağrıda bulunmuştu: "şüphesiz bu dert (ve hastalık) beni sarıverdi. Sen

Merhametlilerin en merhametli olanısın” diye şifa için yalvarır. Bu kısım Kuranda şu şekilde anlatılır. " Böylece onun duasına icabet ettik. Kendisinden o derdi giderdik; ona katımızdan bir rahmet ve ibadet edenler için bir zikir olmak üzere ailesini ve onlarla birlikte bir katını daha verdik. (Enbiya Suresi, 83-84) [6]

Eyyüb’ün sabrını gören Allah onu iyileştirmek diler, Hz Eyüp ayağını yere vurunca yerden iki su çıkar. Birisi ile yıkanır diğerini ise içer ve bu suretle şifa bulur. [7] Üstelik Allah ona evladının ve mülkünün iki katını verir.

Hz Eyyup ve kıssası tüm şark edebiyatı ile divan, tekke ve halk şiirimizde oldukça çok telmih edilen üzerinde çok durulan, çok bahsedilen bir konudur. Hz Eyyup, tevekkül, zenginlikten yoksulluğa düşüş, şükür, sabır tahammül ve imtihan motifleri ile karşımıza çıkar.

• Bir nim nefes tab-ı gâmın can-ı sabırla
• Ettirdi şikibâî –i Eyyub’ u ferâmuş                 Naili
• Gamın bir yarım nefeslik ıstırabı, sabreden canıma Eyyub’un sabrını unutturdu.

• Bana müyesser eyleyen Eyyup derdini
• Kılmış nasip sana cemal ile ömr-i Nuh           Mesihi

• Dilde bu vech ile mestur eyleyip mahbubını
• Yedirip kurtlara cism i Hazret-i Eyyubını            Aşık Ömer

• Eyyub oldum tenime cefa kıldum canuma
• Çağırdım Sübhanıma kurtlar doyurup geldim.  Yunus Emre

• Eyyub’ın kurda yedirdün teninü
• Sabırla buldı ol dahı dermanını Yunus Emre

• Gonca-ı ta’bını sabr ile açar ehl-i şuhud
• Hâk-i Eyyub gerek laleye ber- sırr-ı Vedud     Şeyh Galip

• Tahsîn idüp iderdüm aña yüz biñ âferîn
• Eyyûb eger ki sabr idebilse belâmuza        Ravzi Hayatı ve Edebi Yönü ( Edincik- 16. Yy )
• Gül-istân oldı İbrâhîme âteş (51/3)
• Halâs oldı belâdan girü Eyyûb         Ahmedi

• Seyr-i Eyyubâ çıkan ensâr u ihvanum gelmedi
• Yoluna kurbânlar oldugum nigârum gelmedi 

• Sabr-ı Eyyub ile ‘ömr-i Nûh istersem ne tañ
• Zevrak ile gitdi Eyyûba o yârum gelmedi   Gelibolulu Sun’î (1486- 1534) Hayatı..

İLGİLİ SAYFALAR VE LİNLERİMİZ

·        Musa Peygamber Hayatı Mucizeleri Firavun Haman Hızır ve Musa

·        Haman Kimdir Haman Firavun ve Hz. Musa

·        Tâlût Kimdir Hz Davud ve Calud

·        Hz İbrahim’in Babası Azer

·        Hz. İsmail Kimdir Kıssaları Edebiyattaki Yeri

·        İshak Peygamber Kıssaları Edebiyatımızda Hz İshak

·        İlyas Peygamber Kimdir Kıssaları ve Edebiyatta İlyas

·        Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri

·        Eyyup Peygamber Hz Eyüp Kıssaları

·        İdris Peygamber Kimdir Hakkında Rivayetler ve İcatları

·        İlyas Peygamber Kimdir Kıssaları ve Edebiyatta İlyas

·        İsâ Peygamber Şiirlerimizde Hz İsa

·        Lût Peygamber Sodom ve Gomore Lut Gölü

·        Nebî Peygamber ve Resul Nedir Nebi ve Resul’un Farkları

·        Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri

·        Davud Peygamber Şiirlerde Hz. Davut

·        Mucize Nedir Peygamber Mucizeleri

 KAYNAKÇA

• [1] Tanah , Eyyup Kitabı , https://kutsal-kitap.net/bible/tr/index.php?id=458&mc=1&sc=457
• [2] Tanah , Eyyup Kitabı , https://kutsal-kitap.net/bible/tr/index.php?id=458&mc=1&sc=457
• [3] Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali", Diyanet İşleri Başkanlığı
• [4] Prof. Dr. Beyza Bilgin, “ Eyüp Peygamberin hikâyesi”, https://www.gazetevatan.com/ 16 Temmuz 2013 
• [5] Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali", Diyanet İşleri Başkanlığı
• [6] Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali", Diyanet İşleri Başkanlığı
• [7] .A.Talat Onay Eski Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB Yayınları, Shf 224