İshak Peygamber Kıssaları Edebiyatımızda Hz İshak

08.07.2017

Resim Alıntı : https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0shak#/media/Dosya:Esau_and_Jacob_Presented_to_Isaac.jpg

İshak Peygamber

Osmanlıca yazılışı : İshak : إسحاق

İbrahim peygamberin ikinci oğlu olan peygamberdir. Annesi Sârâ'dır. Rivayetlere göre Hz. İbrahim ‘in ilk eşi Sare’den kendisi 120 yaşına gelene kadar çocuğu olmamış,[1] Sare 90 yaşında iken İshak’ın doğacağını meleklerden haber alınca gülerek karşılamış ve bu hadiseden sonra da İshak’ı doğurmuş bu nedenle de oğlunun adını İbrânice “güler” mâniasına gelen İshak koymuştur. Rivayetlere göre İshak Peygamber, Lut kavminin helak olduğu sene dünyaya gelmiştir.

Kuranı Kerim Hz. İshak’ın doğacağını şu şekilde aktarmaktadır. "And olsun ki, elçilerimiz İbrahim’e müjde ile gelip; "Selâm", dediler. O da "Selâm" dedi ve eğlenmeden gidip kızartılmış bir buzağı getirdi. Onların ellerinin buna uzanmadığını görünce hoşlanmadı ve kalbine bir korku geldi. Onlar "korkma biz Lût kavmine gönderildik" dediler. İbrahim’in ayakta duran zevcesi güldü. Biz de ona İshak’ı ardından da torunu Yakup’u müjdeledik. Kadın "vay, kendim koca bir kari, şu zevcim de bir ihtiyar iken ben mi doğuracak mışım? Bu doğrusu pek şaşılacak bir iş" dedi. Melekler "Ey evin hanımı Allah’ın rahmeti ve bereketleri üzerinize olmuşken, nasıl Allah’ın işine şaşacaksın. O Hamid ve Meciddir" dediler. (Hûd, 11 /73). “O esnada (İbrahim’in) hanımı ayakta idi ve (bu sözleri duyunca) güldü. Ona da İshak’ın ardından da Yakub’u müjdeledik” (Hud 11/71).

Hz İbrahim çocuklarının doğumundan sonra anlaşamayan iki karısını ayrı yerlerde iskân ettirmeyi düşünmüş, eşi Hacer ve oğlu İsmail’i Mekke’ye bırakmış; eşi Sara ve İshak’ı alıp Filistin’e gelmiştir. İsmail’in nesebi Mekke ve Medine civarında çoğalırken, İshak’ın nesebi de o nedenle Filistin civarında türemiştir. ( bkz Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri ) Başka bir deyişle İsmail, Araplara; İshak ise Şam ve Filistin ve civarındaki halklara peygamber gönderilmiş denilebilir. Bir diğer bakış açısı ile Araplar ve İsrail oğulları aynı soydan gelen iki millet gibi ifade edilmiş olur.

İbrahim Aleyhisselam, Nemrud ’un ateşinden kurtulup Bâbil’e gitmiş oradan da ayrılarak, hanımı Sâre ile Mısır’a yerleşmiştir. Fakat Firavun ile halkından da iyilikler göremeyen Hz İbrahim, Firavun ’un kötülüklerinden kurtulup Filistin ve Şam diyarına yerleşmiştir. ( bkz Nemrud Kimdir ve Nemrud Kıssaları )

Burada bir kuyu açan Hz İbrahim’e Beni İsrail (İsrailoğulları) da iyi davranmaz. Bunun üzerine Hz İbrahim, eşi Sare ve oğlu İshak’ı da alarak buradan uzaklaşır. ( bkz Firavun Divan Edebiyatında Firavun Tasavvuru ) Fakat o gidince açtığı kuyu susuz kalır. Bunun üzerine İsrailoğulları onun peşine düşer ve ona yörede kalması için yalvarırlar.

İsrailoğulları peygamberlerinin atası olan Hz İbrahim, oğlu İshak ve eşi Sare ile Şam ve Filistin civarında yaşarken Rivayetlerin bazılarına göre 175 bazılarına göre de 200 yaşında iken ölmüş ve Kudüs yakınlarındaki "Halilürrahman" kasabasındaki bir mağara içerisine eşi Sare ile beraber gömülmüştür. [2] Hz İbrahim’in ölümünden sonra yörede kalan İshak, babasının peygamberlik nesebini burada devam ettirmiş İbrahim peygamberin vefatından sonra yerine İshâk geçmiştir. ( bkz Hz İsmail ve Hikayesi)

Rivayetlere göre İshak peygamber yetişkin bir insan olduktan sonra sima olarak babasına çok benzeyen biri olmuş tur. Her sene Mekke’ye gitmiş hem Hac vazifesini yerine getirmiş hem de üvey annesi Hacer ile ağabeyi İbrahim ile görüşmüştür.

Şam bölgesinin peygamberi olan İshak Peygamber’in 60 yaşına kadar çocuğu olmamış ama 60 yaşından sonra Ays ve Yakûp adlı iki çocuğu dünyaya gelmiştir. Oğullarından İys amcası İsmail Aleyhisselam’ın kızı ile evlenmiştir. İys’in nesebinden gelenler Şam ve civarındaki ahaliler olmalıdır.

“Ve (nitekim) İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Ya’kub’a, esbata (torunlara), İsa’ya, Eyyub’a, Yunus’a, Harun’a ve Süleyman’a vahyettik. Davud’a da Zebur’u verdik.”(Nisa 4/163)

Oğlu Yakup’un ise diğer adı İsrail’dir. Yakub Aleyhisselam’a da peygamberlik verilmiş, Yakup peygamberin oğullarından torunlarından peygamberler çıkmış ve Yakup’un soyundan gelenlere de “İsrailoğulları” denmiştir.

“Yoksa siz, “İbrahim de, İsmail de, İshak da, Yakub ile Yakuboğulları da Yahudi, ya da Hıristiyan idiler mi diyorsunuz? De ki: Sizler mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah mı? Allah tarafından kendisine ulaşan bir gerçeği gizleyen kimseden daha zalim kimdir? Allah, yaptıklarınızdan habersiz değildir.” (Bakara 2/14)

“Deyin ki: “Biz Allah’a, bize indirilene (Kur’an’a), İbrahim, İsmail, İshak, Yakub ve Yakuboğullarına indirilene, Mûsâ ve İsa’ya verilen (Tevrat ve İncil) ile bütün diğer peygamberlere Rab’lerinden verilene iman ettik. Onlardan hiçbirini diğerinden ayırt etmeyiz ve biz ona teslim olmuş kimseleriz.” (Bakara 2/136)

“Biz Nuh’a. Nuh’tan sonraki peygamberlere, İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a… Vahyettiğimiz gibi sana da vahyettik.” (Nisa 4/163) “Biz ona (İbrahim’e) İshak’ı ve Yakub’u bahşettik. Onun soyundan gelenlere peygamberlik ve kitab verdik. Ayrıca ona dünyada mükâfatını da verdik. Şüphesiz o, ahirette de salih kimselerdendir.” (Ankebut 29/27)

“Biz İbrahim’e salihlerden biri ve bir peygamber olmak üzere İshak’ı müjdeledik. Kurban edilen oğula da (İsmail), İshak’a da bereket ve mübareklik verdik. Her ikisinin soyundan da iyilik yapanı ve açıkça nefsine zulmedeni bulunacaktır.” (Saffat 37/112-113)

Îshâk Peygamber Ken'an (Filistin) civarında uzun bir ömür sürmüş kimi rivayetlere göre 120 kimi rivayetlere göre ise 160 hatta 180 [3] yıl ömür sürmüştür. Öldükten sonra ise babası ve annesinin de gömülü olduğu "Halilürrahman" kasabasındaki mağaraya annesinin ve babasının yanına gömülmüştür.

“Divân şiirinde bir peygamber olmak dolayısıyla ele alındığı gibi îshâk adlı kişileri överken tevriye*li kullanımlar kurar. Hilye türünde de kendisinden bahsedilir.”[4]

Cümle Cıh-ı enbiyâ "Nasrun min'allâh" okuyup

Bu gazâ içre dutar İshak Peygamber livâ Yahyâ Bey

İLGİLİ SAYFALAR VE LİNLERİMİZ

Musa Peygamber Hayatı Mucizeleri Firavun Haman Hızır ve Musa

Haman Kimdir Haman Firavun ve Hz. Musa

Tâlût Kimdir Hz Davud ve Calud

Hz İbrahim’in Babası Azer

Hz. İsmail Kimdir Kıssaları Edebiyattaki Yeri

İshak Peygamber Kıssaları Edebiyatımızda Hz İshak

İlyas Peygamber Kimdir Kıssaları ve Edebiyatta İlyas

Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri

Eyyup Peygamber Hz Eyüp Kıssaları