Othello Özet ve İnceleme William Shakespeare

25.05.2013

Yazıda William Shakespeare ‘in “Othello, (The Tragedy of Othello, the Moor of Venice) “tiyatro oyunu hakkında bilgiler, romanının özeti, tiyatro oyunu konusu, ana fikri, tiyatro eserinin kahramanları, olay örgüsü, yazarı, “ şahıs kadrosu yazarın diğer eserleri, eserden alıntılar yer alır. Eser hakkında yorumlar, anlatım tekniği, bu oyundaki bakış açısı, tekniği, türü, çevrildiği diller, eserin basım yılı, basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle William Shakespeare’in biyografisi arasındaki alakalar incelenmiştir.

“Othello adlı oyunu okuduktan sonra verelim. Kıskançlık duygusunun ne derece güçlü ve tehlikeli olduğunu. “[1]

OTHELLO HAKKINDA

Othello, (İngilizce =The Tragedy of Othello, the Moor of Venice) William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve oyunun baş erkek kahramanının adıdır. . Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılmaktadır. [2]

Bu oyun beş perdeliktir. Bu özellliği nedeni ile Klasik tregeyaların üç birlik kuralını yıkan ilk eserlerden olma özelliği taşır. William Shakespeare’inin bu ve benzeri diğer oyunları, ilk dram örnekleri sayılır. Bu oyunlarla birlikte sıradan kişiler, olaylar ve mekânlar da tiyatroya dâhil olmaya başlamış, hem trajik, hem de gülünç olaylar bir oyun içinde yer almaya başlamıştır.

Othello, 1930'lu ve 1940'lı yıllarda Türkiye'de çadır ve halk tiyatrolarında yaygın olarak Arabın İntikamı adıyla temsil edilmiş daha sonra değişik tarihlerde defalarca sahnelenmiştir.

Oyun metni olarak Dünya’nın pek çok diline çevrilmiş, dünya klasikleri arasına alınmış önemli bir eserdir. Dünya edebiyatının başyapıtlarından birisidir.

OYUNUN ZAMANI

Olay 16 yy da geçmektedir. Osmanlıların Akdeniz’de hâkim oldukları Kıbrıs’ı fethetmek istedikleri bir zaman olarak karşımıza çıkar. Bu bakımdan olaydaki zamanın 1569 veya 1570 yılı olarak belirlemek mümkündür. Osmanlı donanmasının Kıbrıs’a yaklaştığı haberi alınınca, Desdemona ile yeni evlenen Othello, adayı savunmak üzere gönderilir. Othello, Venedik Dukalığının deniz komutanı olabilecek kadar değerli bir komutandır.

OYUNUN MEKÂNI

Olaylar Venedik’te başlar. Venedik soyluları, Othello’nun evi, Desdamona’nın babasının evi, Venedik sokakları, Dukalık Venedik’teki mekânlardır. Venedik’te olup bitenleri anlatan birinci perdeden sonra, oyunun tümü Kıbrıs’ta geçer

OYUNUN KİŞİLERİ

Othello: Ömrü savaşlarda geçmiş, Mağripli bir zenci olmasına rağmen, kendisini Venedik devletine adamış, senatörlerin ve halkın sevgisini, güvenini kazanmış bir komutandır. Sinyor Brabantio’nun kızı Desdemona evlidir. Emrindeki bir askerin kara çalmaları yüzünden karısının ihanet ettiğini düşünmeye başlamış ve vahşileşmiştir. En sonunda, karısını, kendisine ihanet ettiği kuşkusuyla boğarak öldürür. Karısının masum olduğu ortaya çıkınca, yaptığına pişman olur. Çok sevdiği karısı olmadan bu dünyada yaşayamayacağını anlar, hançerle intihar eder.

Desdemona: Sinyor Brabantio’nun kızıdır. Gönlünü Othello’ya kaptırır. Her türlü engeli göze alarak gizlice Othello ile evlenir. “Desdemona, sıcak, dışadönük, insancıl evine bağlı ürkek ve mahcup bir kadındır. Yumuşak ve çabuk kırılacak bir karaktere sahiptir. Othello’ya hayran ona karşı sevecen ve anaçtır. Onun üşümemesine, hasta olmamasına özen gösterir, Fakat Othello’nun kıskançlığını alevlendiren korkunç bir simge durumuna girer. Elişleriyle uğraşan, aslında başka ev kadınlarından pek de farklı olmayan bir kişiliği vardır. Onun en belirgin yanı Othello’yu çok sevmesidir.” (Özdemir Nutku, s.16-17)Kocasının hediye ettiği mendili farkında olmadan kaybetmişi kocası tarafından azarlanmış yine de sesini çıkarmamıştır. Gördüğü haksız ve çirkin muamelelere rağmen yine de kocasını çok sever,. Sonunda kocasın gereksiz kıskançlığı yüzünden boğularak öldürülür.

Brabantio: Venedikli bir soylu, Desdemona’nın babası, Irkçı bir insandır. Kızının zenci bir adamla evlenmesini kabullenemez. Kızıyla gizlice evlenen Othello’dan sırf zenci olduğu için nefret eder. Kızı Desdemona’yı da böyle bir yanlış yaptığı için yok sayar.

Gratiano - Brabantio'nun erkek kardeşi.

Iago: Othello’nun sancak çavuşudur. Emilia’nın kocası, oyunun kötü kişisidir. Hemen herkese kötülüğü dokunan, acımasız, ikiyüzlü, kalbi kin ve nefret dolu biridir. Iago her şeyi kötü gözle gören, alaycı, olumsuz ve bunun için de tehlikeli bir karakterdir. İnsanların zayıf taraflarını hemen algılayabilecek biridir. Çevresindekilerin zayıf tarafını yakalamaya çalışan bir avcıdır..” (Özdemir Nutku, s.16) Komutanı Othello’ya düşmanca duygular besler. Bunun bir sebebi, Othello’nun karısıyla yattığı söylentisinin kulağına gelmesi, diğer sebebi ise yaver olarak kendisini değil de Cassio’yu seçmiş olmasıdır. Iago, Othello’yu karısından soğutabilmek için Desdemona hakkında iğrenç yalanlar söyler. Othello’nun karısına duyduğu aşkı; kin ve nefrete dönüştürür. Othello, çok güvendiği Iago’nun iftiralarına kapılarak karısı Desdemona’yı boğarak öldürür.

Emilia: Iago’nun karısı Desdemona’nın hizmetçisidir. Hakkında çıkan asılsız bir söylenti yüzünden kocasıyla arasına bir soğukluk girmiştir. Desdemona’nın düşürdüğü mendili kocasına getirir. Ancak farkında olmadan Desdemona’nın kocası tarafından suçsuz yere öldürülmesine hizmet etmiş olur. Sonradan kocasının ne kadar kötü bir insan olduğunu anlar, fakat iş işten geçer. Oyunun sonunda, her şeyi göze alarak asıl suçlunun kocası olduğunu anlatır. Kocası Iago tarafından öldürülür.

Cassio: Othello’nun yaveri, genç ve yakışıklı kibar bir subaydır. Sancak Çavuşu Iago’nun kurduğu tuzağa düşer, sarhoşken taşkınlık yapar, bu yüzden yaverlikten atılır. Kaybettiği itibarını yeniden kazanabilmek için Desdemona’dan yardım ister. Othello, bu görüşmeleri yanlış anlar. Iago, Desdemona’ya kocası tarafından hediye edilen mendili, gizlice Cassio’nun odasına bırakır. Othello, karısına hediye ettiği mendili Cassio’nun elinde görünce, karısının kendisini aldattığını düşünür. Cassio güvenilir, dürüst, namuslu bir insandır. Desdemona’ya ve komutanı Othello’ya karşı içinden en ufak bir kötülük geçmez. Othello, Cassio’yu genç,beyaz, yakışıklı , kibar olduğu ve Iago kışkırttığı için kıskanmaya başlamıştır. Othello, Iago’dan Cassio’yu öldürmesini ister. Cassio, Iago tarafından yaralanır.

Bianca: Cassio’nun ara sıra görüştüğü, birlikte olduğu, gönül eğlendirdiği düşkün bir kadındır.

Roderigo: Desdemona’ya tek taraflı olarak âşık olan, saf bir adamdır. Iago, bu saf âşığıDesdemona’ya kavuşturma vaatleriyle kandırır, onun paralarını bir güzel yer. Roderigo, Iago’nun para kaynağıdır.

Lodovico - Brabantio'nun akrabası. Venedikli bir asilzade, Desdomona'nin kuzeni

Montano - Othello'dan bir önceki Venedik'in Kıbrıs valisi

Soytarı - Montano'un uşağı.

OYUNUN KONUSU

Othello’nun konusu, Venedik devletinin hizmetinde kahramanlıklar göstermiş Mağripli zenci komutan Othello ile Venedikli soylu bir ailenin kızı olan Desdemona’nın aşkları ve kıskançlıklarıdır. Karısını delicesine seven Othello, Sancak Çavuşu Iago’nun entrikaları ile gereksiz yere karısını kıskanmaya başlar. Kötü bir insanın neler yapabileceği, gerçekte olmayanları bile gerçekte oluş gibi inandırabileceği noktasından hareketle Othello aslı olmayan hileler sonucunda büyük bir kıskançlık krizine kapılır. Emrindeki bir subayın hile ve iftiraları yüzünden karısına hediye ettiği ve namus simgesi olarak gördüğü mendili başka bir erkeğin elinde görünce aldatıldığı kuşkusuna kapılıp çok sevdiği karısını boğarak vahşice öldürecektir.

Oyun kıskançlık, kin, hile, kötülük ve iftira üzerine kuruludur. Irkçılık, aşk, kıskançlık ve ihanet- oyunun eksenindeki ana temalardır. Othello’nun en güçlü teması “kıskançlık ”tır. Orta yaşlı, Zenci bir komutan olan Othello, güzel karısı Desdemona’yı, emrindeki subaydan kıskanır. Othello aslında hiç de kıskanç değil, sakin bir adamken Sancak Çavuşu Iago’nun hile ve iftiraları ile karısını boğarak öldürebilecek bir adama dönüştürülür. “Othello kıskanç doğmamış, kıskanç edilmiştir. Eğer akıllara sığmayacak kadar kötü ve kötü olduğu kadar da zeki bir hain olan Iago’nun eline düşmese, kıskançlığın ne olduğunu bilmeyecektir Othello. Ama Iago’nun Othello’yu mahvetmeye kararlı olduğu, oyunun daha ilk sahnesinden anlaşılır. Ve Iago bu kararı uygulamaya koyunca, Othello onun elinde istediği gibi oynattığı bir kuklaya dönüşür.” (Mina Urgan, s.206) [3]

Othello Oyununun Özeti (Olay Örgüsü)[4]

Birinci Perde

Othello, Venedik’in hizmetinde çalışan, savaşlarda gösterdiği başarı ve kahramanlıklarla halkın sevgisini ve güvenini kazanmış, Mağripli zenci bir komutandır. Halk ve ileri gelenler tarafından çok sevilen bu Berberi zenci komutan Desdemona'ya âşık olur. Şehrin ileri gelenlerinden Sinyor Brabantio’nun kızı olan Desdemona da Othello'yu sevmektedir. Sinyor Brabantio’nun kızı Desdemona ile Othello gizlice evlenmiştir. Önceleri saygı duyulan Othello'nun arkasından bu zenci beyaz evliliği sonucu birçok dedikodu çıkar.

Roderigo şaşkın, saf ve salak bir adamdır. Desdemona’nın peşinden koşmuş, ancak ondan yüz bulamamıştır. Sevdiği kızı elinden aldığı için Othello’ya kin duymaktadır. Iago ise, yaverlik görevine Michael Cassio’nun gelip, kendisinin daha düşük bir rütbe olan sancak çavuşluğuna getirilmesini hazmedemez. Komutanı Othello’ya, haksızlık yaptığı için kin duymaya başlamıştır. Iago kin ve nefretini saklamayı, dost görünerek bu haksızlığı onlara pahalıya ödetmeyi düşünmektedir

Iago ile Roderigo gecenin geç bir saatinde Sinyor Brabantio’nun evinde giderek bağırıp çağırmaya başlar

“Evinize, kızınıza, paralarınıza göz kulak olun! Hırsız var, hırsız!” (s.28)

“Yemin ederim, soyuldunuz. Bir şeyler giyin üstünüze hemen, Kocamış bir kara koç, sizin ak kuzunuza atlıyor.” (s.29)

Bu seslere uyanıp, evine bakan Sinyor Brabantio, kızının evde olmadığın görmüş, Kızının, Mağripli’ye kaçtığını anlamıştır. Brabantio birkaç muhafızla telaşla kızını aramaya çıkar.

Aynı gece Venedik Düka’sı, Osmanlı donanmasının Kıbrıs’a yöneldiği bilgisi üzerine senatoyu toplamıştır. Othello senato salonuna giderken Brabantio ile karşılaşır. Brabantio, kızının aklını çelip onu kaçırdığı için olanca öfkesiyle Othello’ya hakaretler eder. Othello’yu sırf zenci olduğu için aşağılar, kendisine damat olarak yakıştıramaz. Büyüler yaparak, ilaçlar içirerek kızını kandırdığını söyler.

Düka’nın çağrısı acil toplantısının yapıldığı salona giderler. Senatörler çok telaşlıdırlar. Düka, Kıbrıs’ı savunma görevini Othello’ya verir. Othello, senatörlerin ve halkın güvenini kazanmış, tecrübeli bir komutandır.

Sinyor Brabantio, Othello’yu Düka’ya şikâyet ederek.,Othello’nun büyülerle ve ilaçlarla kızını kandırıp kaçırdığını söyler. Yiğit Othello, Brabantio’nun asılsız suçlamalarına karşı kendisini savunur. Othello, Sinyor Brabantio’nun kendisini, sık sık evine çağırdığını, başından geçen olayları anlatmasını istediğini, kızı Desdemona’nın da bu maceraları heyecanla dinlediğini, kendisine acıdığı için de Desdemona’yı sevdiğini anlatır.

“Babası severdi beni, çağırırdı sık sık evine; Anlatmamı isterdi durmadan hayatımın hikâyesini, Yıl yıl katıldığım savaşları, kuşatmaları, başımdan geçenleri.Ta çocukluk günlerimden başlar, anlat dediği ana kadar,Baştan başa anlatırdım bütün hayatımı ben de….

O, beni başımdan geçen tehlikeler için sevdi, Ben de onu, anlattıklarıma acıdı diye. Kullandığım tek büyü bu işte.” (s.46-47)

Düka, Othello’nun yaptığı konuşmadan, içtenliğine inanır. Bunun bir gönül işi olduğunu ve bu işte bir yanlışlık olmadığını söyleyerek Sinyor Brabantio’dan tavrını yumuşatmasını ister. Brabantio, gönülsüz bir şekilde kızı Desdemona’yı Othello’ya vermeyi kabul eder, ancak kızına da öfke dolu sözler söylemekten kendini alamaz. Düka, Othello’ya Kıbrıs’a bir sefer yapmasını ve hemen bu gece yola çıkmasını söyler. Desdemona, kocasıyla birlikte Kıbrıs’a gitmek için Düka’dan izin ister. Düka, gidip gitmeme kararını kendilerine bırakır. Othello, karısı Desdemona’yı getirmesi için, sancak çavuşu Iago’ya emanet eder.

Othello’nun içtenliğine inanan Düka, toplantıyı kapatırken Sinyor Brabantio’ya “Soylu sinyor, eğer erdem güzellikten yoksun değilse, / Damadınız kara olmaktan çok aktır.” (s.52) diyerek teselli eder. Sinyor Brabantio’da Othello’ya “Aklın varsa gözünü dört aç Mağripli. / Babasını aldattı o, seni de aldatabilir.” (s.52) diyerek onu huzursuz etmeye çalışır. Othello, Brabantio’nun bu sözlerine “Canım feda karımın bana bağlılığına.” (s.52) diyerek karşılık vermiştir.

Roderigo, ise Otehello’nun karısı Desdemona’yı evvelden beri seven bir genç askerdir. Sevdiği kızı kaybeden saf âşık Roderigo, Iago’nun yanına gelerek intihar edeceğini söyler. Iago, saf arkadaşı Roderigo’ya kesesini parayla doldurmasını, yüzüne de bir asker sakalı takmasını ve kendileriyle beraber Kıbrıs’a gelmesini önerir. Eğer bunları yaparsan ve sözümü de dinlersen “Kısa bir süre sonra Desdemona’nın tadına bakacaksın” diye tembih eder.

“Kendini denize atacakmış?... Takma bir asker sakalıyla yüzünü sertleştir, savaş neredeyse oraya gel.. Desdemona’nın Mağripli’den soğuması uzun sürmez -keseni parayla doldur- tabii Mağripli de ondan bıkacaktır. Başlangıcı birdenbire olanın sonu da çabuk gelir. Desdemona’nın tadına bakacaksın. Boğulmanın Tanrı belesını versin! Kafandan çıkart at bunu. Onsuz boğulup gebermektense, zevk uğruna ipe gitmen çok daha iyi.” (s.54-55)

Sancak Çavuşu Iago, Roderigo’yu kendisi için para kaynağı bir sersem olarak görmektedir. Komutanı Othello’ya karşı, - karısı ile ilişkisi var şüphesi ve daha iyi bir yetki ile görevlendirmediği sebebi ile -derin bir kin duymaktadır. Karısı Emilia’nın kendisini Othello’yla aldattığı söylentileri de herkesin dilindedir. Bu söylentinin aslı olup olmadığına aldırış etmeden karısının kendisini aldattığını düşünmektedir. Bunun intikamını almak için haince planlar kurmaya başlamış Yaver Cassio ile Desdemona arasında bir yakınlık olduğu şüphesini yayarak Othello’dan intikam alacaktır.

İkinci Perde

Othello ve donanması Kıbrıs’a giderken kuvvetli bir fırtınaya yakalanmış, fırtınada Osmanlı donanması da çok ağır kayıplar verip dağılmıştır. Adaya önce Yaver Cassio’nun gemisi hemen ardından da Iago’nun gemisi ulaşmıştır. Bu gemiler fırtınanın gücüyle adaya ön görülen süreden bir hafta önce gelmiştir. Iago, karısı Emilia ve Desdemona ile karaya çıkarlar. Desdemona, kocasının gelmediğini öğrenince endişe içindeyken Yaver Cassio, Desdemona’ya karşı gayet kibar davranmaktadır. Bu vaziyet altında, Iago, haince planlar kurmaktadır. Bir süre sonra Othello’nun gemisi de görünür. Othello, karısını gördüğü için çok sevinmiş ve Kıbrıs halkına, Osmanlı donanmasının battığını, savaş tehlikesinin geçtiğini söylemiştir.

Iago, saf âşık Roderigo’yu doldurmaya başlar. Desdemona’nın Yaver Cassio ile aşk yaşadığını ve Yaver Cassio’nun şehvet düşkünü zampara bir adam olduğuna inandırmayı başarmıştır. Roderigo’ya nöbet esansında Cassio’ya “ Sen kötü bir askersin” diyerek kızdırması için öğüt verir. Böylece Cassıo ile Roderıgo tartışacak, aralarında kavga çıkartacak sonuçta ise Iago, Cassio’yu yaverlik görevinden attırarak öcünü almış olacaktır. Iago’nun planına göre; Roderigo, Yaver Cassio’yu kızdıracak, Iago ise sarhoş ettiği askerleri kışkırtarak kargaşa çıkmasına neden olacaktır.

Kıbrıs halkı savaştan kurtuldukları için şenlik yapacaktır. Othello, Nöbetçilerin sorumluluğunu yaveri Cassio’ya verip, karısının yanına gider. Iago; nöbetçilere, askerlere ve Kıbrıslı gençlere bol bol içki içirmiştir. Nöbetçiler ile görevli olan Cassio’ya da içki içirip onu sarhoş etmeyi başarır.. Cassio, nöbet yerlerini dolaşmaya çıkınca Roderigo hareketlenir. Iago, eski vali Montano’ ile sohbet etmekte ona “Cassio’nun iyi bir asker olduğunu, fakat içki alışkanlığının çok kötü olduğunu “ anlatmaktadır. Bu sırada Cassio’nun küfürler savurarak Roderigo’yu kovaladığı görülür ve Cassio, Roderigo’yu pataklamaya başlar. Iago’nun sözleriyle dolduruşa gelen soylu Montano, Yaver Cassio’nun önüne geçerek “,ona sarhoş olduğunu, kendisine hâkim olmasını “ söyler. Yarı sarhoş bir halde olan Cassio, öfke ile Montano’ya da saldırarak onu yaralar. Iago, orada bulunanları kışkırtır ve hiç yoktan büyük bir kargaşa çıkmasına neden olur. Herkes birbirine girip kavga etmeye başlayınca, alarm çanları çalmaya başlar.

Çan seslerini duyan Othello gelerek ortamı sakinleştirdikten sonra Iago’ya bu kargaşayı kimin başlattığını sorar. Yaveri Cassio’yu ve soylu Montano’yu azarlar. Othello, çavuşu Iago’dan olanı biteni anlatmasını ister. Iago kurnaz ve zekice söz oyunlarıyla, Cassio’yu koruyormuş gibi ama gerçekte Cassio’yu her açıdan suçlayan bir açıklama yapar. Othello’yu, Yaveri Cassio’nun suçlu olduğuna inandırmayı başarır. Othello, Cassio’nun yaverlik görevine son verir. Iago, Casıo’yu teselli ediyor gibi görünürken içten içe, planlarının bir bir gerçekleştirmesinden dolayı büyük bir sevinç içindedir. . Cassio’ya, Desdemona’ya giderek, Othello’nun kendisini bağışlaması için yardım istemesini önerir.

“Bu saf alık şimdi Desdemona’ya gidecek, Kendisi için ısrarla ondan Mağripli’ye yalvarmasını isteyecek. Ben de o sırada Mağripli’nin kulağına zehrimi akıtırım: Karısının Cassio’ya cinsel bir çekim duyduğunu, Cassio’ya yaranmak için böyle yalvardığını anlatırım. Böylece karısının erdemlerine olan inancını Mağripli’nin gözünden silerim; Desdemona’nın o kar beyaz namusunu Katran kuyusuna çeviririm.” (s.90-91)

Fakat bu olaylardan sonra Roderigo, Iago’ya “ parasının tükendiğini, bir güzel de dayak yediğini, beş parasız, fakat azıcık akıllanmış olarak Venedik’e döneceğini” söyleyerek sitayiş etmeye başlamıştır. Kurnaz Iago, ise ona küçük bir acıya karşılık rakibi Cassio’yu yerinden ettiğini söylerek Roderıgo’yu sakinleştirir. Iago’nun yeni planı, yakışıklı Cassio ile Desdemona konuşurlarken, Othello’nun onları görmesini sağlamaktır.

Üçüncü Perde

Cassio, Iago’nun karısı Emilia’dan kendisini Desdemona ile görüştürmesi için yardım ister. Cassio, Desdemona ile görüşür ve Kocası Othello’nun kendisini bağışlaması için onunla konuşmasını ister. Desdemona, elinden geleni yapacağına söz verir.

Othello ile Iago’nun geldiklerini gören Cassio, oradan uzaklaşır. Othello, karısının yanından ayrılan kişinin Cassio olduğunu görmüş Iago, ise fırsattan istifade, “Bak işte, bunu beğenmedim.” (s.99) diyerek Othello’nun yüreğine ilk kuşku tohumlarını serpmiştir. Üstelik durumun farkında olmayan Desdemona ısrarla kocasından Cassio’yu bağışlamasını istemiştir.

Nifak tohuları ekmek isteyen Iago, Othello’bub kıskançlığını körüklemek için Othello’ya Cassio’nun Desdemona’yı daha önceden tanıyıp tanımadığını sorar. Othello, çavuşu Iago’nun tatsız bir şeyler ima etmeye çalıştığını anlamıştır.. Iago, karısı Othello’ya Cassio’ karın ile birlikteyken gözünü dört açmalısın “ diyerek fitne vermiştir. . Othello, karısının namusundan emin olduğunu söylerken kuşku ve kıskançlık ile yüreği dolmaya başlamıştır.

“… bir kez fırsat verdin mi kuşkuya Karara da vardın demektir… Karım güzel, kendine bakıyor, dostluktan hoşlanıyor, Herkesle görüşüyor, güzel şarkı söylüyor…En ufak bir korkum, bir kuşkum yokKarım aldatır diye beni noksanlarım yüzünden. Gözleri görüyordu beni seçerken.” (s.109)

Iago ise Othello’yu en zayıf yerinden vurmaktadır. Desdemona’nın kendi ülkesinden, bir erkekle değil de zenci bir adamla evlenmesinin doğaya aykırı olduğunu Othello’ya ima eder.

“Oysa doğada her şey dengi denginedir –Böyle davranan kadınlarda cinsel istekler, Sapıkça anormallikler, doğaya aykırı düşüncelerden gelir –Ama bağışlayın beni – bu sözlerim,Özellikle karınız için söylenmiş değil;Olur a, bir gün eskiye döner de,Kendi soyundan erkekleri canı çeker belki,.” (s.112)

Iago’nun bu sözlerinden sonra Othello’nun içindeki kuşku iyice güçlenir. Desdemona gelir. Othello, şakaklarının ağrıdığını söyler. Desdemona, farkında olmadan Othello’nun kendisine hediye ettiği mendili yere düşürür. Desdemona’nın düşürdüğü bu mendili Emilia bulur. Emilia, kocasının bu mendili çalması için belki yüz kez yalvardığını hatırlar. Kocasının bu mendili ısrarla istemesine pek bir anlam veremese de bu mendili bulduğu için yine de sevinir.. Emilia, mendili kocasına götürür. Iago, mendili görünce çok sevinir. Karısına bu mendilden kimseye bahsetmemesini sıkıca tembihler.

Karısının kendisine ihanet ettiği kuşkusu, yiğit Othello’nun yüreğini yakıp kavurur.

“Yemin ederim, bilmeden üst üste aldatılmak, Aldatıldığından kuşkulanmaktan çok daha iyi… Her gece rahat uyuyordum, tasasızdım, yerindeydi keyfim. Dudaklarında Cassio’nun öpüşlerini duymuyordum….Bütün ordugâh, en küçük ırgatına kadar hepsi Tatmış olsaydı onun güzel bedenini,Ve tek ben bilmeseydim bunu mutlu kalırdım hiç olmazsa.Ah, bundan sonra elveda gönül rahatlığına!Elveda rahat! Elveda huzur!” (s.118)

Perişan bir halde olan Othello, Iago’dan Desdemona’nın Cassio ile ilişkisi olduğunu sağlam kanıtlarla ispatlamasını ister, aksi takdirde kendisini öldüreceğini söyler. Iago, komutanı Othello’nun kıskançlık duygusunun iyice kabardığını görür. Othello’nun kuşkularını daha da artırmak için yeni yalanlar sıralar. Bir gece Cassio’da kaldığını, onun uykusunda Desdemona’yı sayıkladığını, üstü çilek işlemeli bir mendili onun elinde gördüğünü, bu mendille sakalını sildiğini söyler. Othello, bu iki sağlam kanıttan sonra, karısının kendisini aldattığına kesin olarak inanır. Kalbinde aşkın yerini, nefret ve intikam duyguları alır.

“Ah, o alçağın kırk bin canı olsa keşke! Tek bir can çok az öcümü almak için. Şimdi anladım doğru olduğunu: Iago, bak buraya… Ey aşk, zorba nefrete bırak tacını da, gönlündeki tahtını da! Yılandilinin zehriyle dopdolu göğsüm kabar artık!” (s.124-125)

Bu sözler üzerine Iago, ne kadar kanlı olursa olsun onun hizmetinde olduğunu söyler. Othello, çavuşu Iago’dan Cassio’yu öldürmesini isteyerek Iago’yu yaveri yapar. Othello nezle olduğunu söyleyerek karısından hediye ettiği mendili ister. Desdemona mendili kaybettiği için, kocasına ne diyeceğini bilemez.

“O mendili bir çingene vermiş anneme. Bir büyücüymüş, insanın aklından geçenleri okuyabilirmiş hemen. Anneme, bu mendili yanında tuttuğu sürece, Kocasının ona âşık olup bağlı kalacağını, Ama onu kaybederse ya da armağan ederse birine, Babamın gözünden düşeceğini, Söylemiş. Ölürken bana verdi annem mendili, Kader bana bir eş verdiğinde, onu karıma vermemi istedi. Ben de yerine getirdim isteğini;.” (s.130)

Desdemona’nın mendili getirememesi, Othello’nun kuşkularını güçlendirir. Karısının kendisini Cassio’yla aldattığından hiç kuşkusu yoktur artık.

Cassio, odasında bulduğu mendili Bianca’ya verir. Bianca, ise bu mendilin başka bir kadına ait olduğunu düşünerek Cassio’yu kıskanır.

Dördüncü Perde

Yaver olan Iago, Cassio’yla ilgili iğrenç yalanlarına yenilerini ekler. Cassio’nun Desdemona ile birlikte olduğunu kendisine anlattığını söyler. Othello, karısının başka biriyle yattığı düşüncesine dayanamaz ve krize girer. Bu sırada Cassio, komutanını bu halde görünce endişelenir. Iago, Cassio’yu gönderir. Bir süre sonra Othello kendine gelir. Iago, komutanına bir yere gizlenmesini, Cassio’nun ile konuşurken onun yüz ifadesine dikkatlice bakmasını söyler. Iago, Cassio ile konuşurken Bianca’dan söz açar. Bu sırada Bianca gelir, sinirli bir tavırla mendili atar, hangi kadından aldıysa mendili ona vermesini söyler. Zaten Cassio’nun gülüşlerine yeterince sinirlenen Othello, karısına hediye ettiği mendili görünce kendini kaybeder.

Othello, karısını bu gece zehirle öldüreceğini, Iago’dan kendisine zehir bulmasını ister. Iago, zehirle değil, boğarak öldürmesini söyler. Boğarak öldürme fikri, Othello’nun hoşuna gider.

Düka’nın elçisi Lodovico, Venedik’ten Othello’ya bir mektup getirmiştir. Othello’nun Kıbrıs’taki görevine son verilmiş, yerine Cassio getirilmiştir. Othello, Venedik’e çağrılmaktadır. Desdemona, Cassio’nun Othello’dan boşalan yere geçeceği haberine çok sevindiğini söyler. Desdemona’nın bu sözleri, Othello’yu iyice çileden çıkarır. Othello, konukların önünde karısına “Şeytan!” diye hakaret eder, onu tokatlar, kovar. Desdemona’nın kuzeni soylu Lodovico, gördüklerine inanamaz, Othello’nun bu dengesiz davranışlarına bir anlam veremez.

Othello, karısının hizmetinde bulunan Emilia’dan kuşkulanıp onu sorguya çeker. Desdemona’nın kendisini aldatıp aldatmadığını öğrenmek ister. Emilia, hanımının namuslu bir kadın olduğunu söyler, ancak Othello inanmaz.

“Desdemona namusludur efendim, bahse girerim, Bunun için ruhumu koyarım ortaya. Kafanızda başka düşünceler varsa, Hepsini çıkarın aklınızdan; Bunu aklınıza sokan bir alçak varsa eğerDilerim, gazabına uğrasın Tanrı’nın….Onun yanında eşlerin en temizi bile Kara bir leke gibi pistir.” (s.159-160)

Othello, karısına “orospu” diye hitap eder. Emilia,. Othello’nun kafasına bu kötü düşünceleri sokan, biri olduğunu düşünür. Iago, Othello’nun bugünlerde biraz gergin olduğunu, devlet işlerine kızıp sinirini karısından çıkardığını söyleyerek Desdemona’yı teselli etmeye çalışır.

“Ağzıma bile alamam “orospu” kelimesini, Şu anda söylediğim için de iğreniyorum kendimden; Dünyayı verseler bütün nimetleriyle birlikte, Bana asla yaptıramazlar bu adı taktıracak işi.” (s.168-169)

Roderigo, Desdemona’yı elde edebilmek amacıyla harcadığı paraların hesabını Iago’dan sorar. Desdemona’ya vermek üzere aldığı mücevherleri gidip isteyeceğini söyler. Iago ne Roderigo’yu kandırır. Othello’nun Venedik’e çağrıldığını, onun yerine Cassio’nun geçeceğini, eğer Cassio’yu öldürürse Desdemona’nın kendisine kalacağını, söyler. Sersem âşık Roderigo, Iago’nun yalanlarına yine kanar.

Beşinci Perde

Iago ile Roderigo bir sokakta saklanır, Iago, aslındahem Cassio’nun hem de Roderigo’nun ölmesini ister. Roderigo saklandığı yerden çıkar ve Cassio’ya saldırır. Cassio kılıcını çeker, kendisini savunur, Roderigo’yu yaralar. Bu sırada Iago, Cassio’yu bacağından yaralar ve kaçar. Cassio, kendisini kimin yaraladığını görmemiştir, bağırmaya başlar.. Bir süre sonra Iago olan bitenden habersizmiş gibi, elinde fenerle gelir, ne olduğunu sorar. Cassio’ya yardım eder.

Othello karısının yatak odasına girer. Yatağında uyumakta olan Desdemona’yı öper. Her şeye rağmen karısını sevmektedir. Desdemona uyanınca Othello, karısına dua etmesini, birazdan kendisini öldüreceğini söyler. Desdemona, kendisini hangi sebeple öldüreceğini sorar. Othello, mendili Cassio’ya verdiği için öldüreceğini söyler. Desdemona mendili ona vermediğine yemin eder. Othello, Cassio’nun her şeyi anlattığını söyler. Desdemona, Cassio’nun yalan söylediğini belirtir. Othello, karısının dua etmesine bile izin vermez. Desdemona’yı yatağında, yastıkla boğarak öldürür.

Emilia içeri girer, Cassio’nun Roderigo adında genç bir Venedikli’yi öldürdüğünü söyler. Bu sırada henüz ölmemiş olan Desdemona’nın sayıklamaları duyulur. Emilia, hanımının yanına koşar. Desdemona “Ah… haksız… haksız yere ölüyorum!” “Günahsız ölüyorum.” (s.200) diye sayıklar. Emilia, bu işi kimin yaptığını sorar. Desdemona “Hiç kimse. Ben kendim. Elveda. Sevgimi ilet, beni seven efendime. Ah, elveda!” (s.200) der ve ölür.

Othello, karısını öldürdüğünü, onun bir orospu olduğunu söyler. Emilia hanımının namuslu bir kadın olduğunu savunur. Othello, karısının kendisini Cassio ile aldattığını Iago’dan öğrendiğini söyler. Emilia, bu işte kocası Iago’nun parmağı olduğunu öğrenince şaşırır. Othello kılıcını çeker, fakat Emilia korkusuz bir şekilde bağırır: “O kadar büyük ki acım, ne yapsan acıtamazsın canımı. / Ah sersem! Ah ahmak! Beyinsiz budala! / Öyle bir halt ettin ki. / Kılıcın vız gelir bana; bilsem bile yirmi kez öleceğimi / Yine de ele vereceğim seni. / Yetişin! İmdat! Hey yardıma koşun! / Othello hanımımı öldürdü! (s.204)

Emilia, hanımını iftira attığı için Iago’dan hesap sorar. Iago, karısını susturmaya çalışır. Othello odadakilere, karısını niçin öldürdüğünü anlatırken Desdemona’ya hediye ettiği mendili, Cassio’nun elinde gördüğünü söyler. O ana kadar kocası Iago’dan kuşkulanmayan Emilia, mendil lafını duyar duymaz bu cinayetin asıl sorumlusunun kocası Iago olduğunu anlar. Emilia, mendili kendisinin bulduğunu, kocası Iago’ya verdiğini söyler. Iago, kılıcını karısına saplar ve hızla kaçar. Odadakiler Iago’nun peşine düşer yakalayıp getirirler. Othello küçük bir kılıcı Iago’ya saplar, onu yaralar. Othello, Cassio’dan kendisini bağışlamasını ister. Iago’dan bu kötülüğün, bu hainliğin sebebini sorar. Iago, “Bana bir şey sormayın. Yetinin bildiğinizle, / Bundan böyle bir şey söylemeyeceğim tek kelime bile.” (s.213) Iago’nun pislikleri, kötülükleri birer birer ortaya çıkar. Roderigo’dan Cassio’yu öldürmesini istediği, Othello’nun Desdemona’ya hediye ettiği mendili Cassio’nun odasına kendisinin koyduğu, Roderigo’yu kışkırtıp Cassio’nun üzerine saldığı, kargaşa çıkartıp Cassio’yu yaverlik görevinden ettiği anlaşılır.

Lodovico, Iago’nun işkence edildikten sonra öldürülmesi emrini verir. Kıbrıs’ın yönetimi Cassio’ya verilir. Othello hücre cezasına çarptırılır. Othello, “Durun biraz. Size bir çift sözüm var ayrılmadan önce. / Devlete bazı hizmetlerim oldu, bilinir bu… / Benim için, akılsızca, ama çok seven biri, deyin; / Kolayca kıskanmayan, ama bir kez de kıskandı mı / Kendini kaybeden biri diye söz edin benden.” (s.215-216) dedikten sonra kendisini hançerleyip intihar eder. Ölmeden önce son bir kez Desdemona’yı öpmüştür.

William Shakespeare İlgili Linklerimiz

Othello Özet ve İnceleme William Shakespeare

Hamlet ve Özeti William Shakespeare

Venedik Taciri ve Özeti William Shakespeare

Romeo ve Juliet Hakkında Özet İnceleme William Shakespeare

Antonius Ve Kleopatra William Shakespeare

K.O.Z., Reis, Shakespeare ve 26 Nisan

William Shakespeare’den Çeviri Sone

SHAKESPEARE’NİN HAMLET OYUNUN İNCELENMESİ

Kral Lear Hakkında Konu Özet Analiz William Shakespeare11.05.2019

Macbeth Hakkında Konu Özet Analiz William Shakespeare

Jül Sezar Hakkında Konu Özet Analiz William Shakespear