REİS BEY KONU ÖZET İNCELEME -NECİP FAZIL KISAKÜREK

02.10.2019

REİS BEY ÖZETİ -NECİP FAZIL KISAKÜREK

Reis Bey adlı oyun "Şairler Sultanı" ve 1982 yılının "Yılın Fikir ve Sanat Adamı" ,unvanlı Necip Fazıl Kısakürek ’ın yazdığı oyunlardan biridir. Necip Fazıl bu oyununu 1960 ihtilalı nedeniyle girdiği hapisteki yıllarında yazmış ama eser hapisten çıktıktan sonra 1964 yılında baskıya girmiştir.

Reis Bey, Necip Fazıl’ın yazdığı en son oyunlardan biridir. Necip Fazıl tiyatro oyunları yazmaya ilk oyunu olan Tohum (İstanbul 1935) adlı oyunla başlamış, 1937 yılında yazdığı Bir Adam Yaratmak

adlı oyunu ile tiyatro yazarı olarak da çok büyük bir sükse yaratmıştı. Bir Adam Yaratmak adlı oyunu 1937 – 1938 yılları arasında tam bir yıl kapalı gişe gösterime girmesine rağmen yazar 1938 yılından 1948 yılına kadar oyun yazmamış 1948 yılında ise Parmaksız Salih adlı oyununu yazmıştı. Parmaksız Salih adlı oyununu da yazdıktan sonra bu defa da yine oyun yazmaya ara vermiş, 1948 yılından 1960 yılına kadar tiyatro eseri yazmamıştı.

1960 darbesinden sonra, 4,5 ay Balmumcu garnizonunda tutuklu kalmış, Atatürk’e hakaret suçu ile Toptaşı Cezaevi’nde. 1 yıl 65 gün yattıktan sonra 1961’de serbest bırakılmıştı.[1] Necip Fazıl Kısakürek, 1960 ihtilalinde hapis yatarken Ahşap Konak, Kumandan ve Reis Bey adlı oyunları yazmıştı.

1934 yılında Nakşibendî Şeyhi Abdülhakim Arvasi ile tanıştan sonra, tasavvufa ve İslam’a yönelmeye başlayan [2] Necip Fazıl, bu tarihten sonra fikri sarsıntılar geçirmeye başlamış, madde, ruh, ruh ötesi gibi metafizik konulara eğilmiş, bu düşüncelerini de yazdığı şiir ve nesirlerine aksettirmeye başlamıştı. Bu tip düşünceler içinde dolaşan Necip Fazıl şiirlerinde “anlaşılmayan ayak sesleri, periler, cinler, hayaletler, kâbuslar, kediler, geceler, fıldır fıldır dönen kambur cüceler gibi ürpertici motiflerle, birtakım gerçeküstü varlıklarla haşır neşir olurken”[3] oyunlarında da “kandırılan toplum, yozlaşan insanlar, gerçeği arayan maddeci aydınların bocalamaları, çürütülmüş manevi değerler üzerinde “ durmuştu.

Necip Fazıl, tiyatro eserlerinde üstün bir ahlak felsefesi arayışına girmiş, Tohum, Para, Bir Adam Yaratmak gibi piyeslerinde böylesi bir aydın kimliği oluşturmaya çalışmıştı. Üstün bir ahlak, üstün bir analiz yeteneği ile ileri görüşe ve içselliğe sahip aydın modeli oluşturmaya çalışan Necip Fazıl’ın tiyatro eserlerindeki ana kahramanlar, gerçeği, ideal ahlakı ve hayatın sırlarını çözmek peşinde olan insanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Böylesi bir kimlik arayışında olan bu aydınların çözemedikleri gizemler karşısında kapıldıkları bunalımlar ve yok oluşları oyunlarının temel noktası olmuştur. Bu nedenle Bir Adam Yaratmak adlı oyunundaki Hüsrev karakteri, Reis Bey adlı oyunda bu nedenle Reis Bey karakteri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Reis Bey merhamet ve vicdan gibi fikirler etrafında bocalayan verdiği yanlış bir karar ile suçsuz bir adamın idamına sebep olan, hâkimlik mesleğinden istifa ettiği halde vicdanen parçalanmış bir aydını anlatmaktadır. Yanlış bir karar vermiş olması ve hâkimlikten istifa etmesi sonrasında yepyeni şeyler düşünmeye başlayan, somut deliller yerine anlayış, merhamet, psikoloji gibi soyut kavramlara değer vermeye başlayan bir insanı anlatmaktadır.

KONUSU

Yaşlı bir kadın öldürülmüş, tüm deliller bu yaşlı kadını öldüren kişinin esrarkeş ve kumarbaz oğlunun olduğunu göstermektedir. Bu davaya bakan Reis Bey maddi delillere bakarak cinayeti kadının oğlunun işlediğine kanaat getirir ve esrarkeş oğluna idam kararını verir. Genç adam masum olduğunu anlatmak istemiş ama Reis Bey ona inanmamış ve genç idam edilmiştir. Lakin idamdan sonra gerçek suçlu ortaya çıkmış, bunun üzerine bunalıma giren Reis Bey hâkimlikten de istifa edip büyük bir buhrana kapılmıştır. Artık Reis Bey merhamet ve vicdan azabı içinde parçalanan bir aydın haline gelir.

ŞAHIS KADROSU:

Reis Bey: Mesleğinde maddi delillere inanan ve somut delillere göre karar veren bir hâkimdir. Lakin somut delillere göre cinayet işlediğine emin olduğu kişiye verdiği idam kararında yanıldığını görür. Bunun üzerine istifa etmiş ama vicdan azabının da yol açtığı kimlik buhranı ile karşı karşıya kalmıştır.

Murat : Yaşlı annesi cinayet kurban giden işlemediği suçtan dolayı da suçsuzluğunu kanıtlayamayarak idam olan uyuşturucu kurbanı ve kumarbaz bir gençtir.

ÖZETİ

Nişantaşı’nda yaşayan yaşlı bir kadın cinayete kurban gitmiştir. Tüm deliller uyuşturucu ve kumar bağımlısı oğlu Murat’ı suçlu göstermektedir. Murat tutuklanır ve mahkemeye çıkar. Reis Bey, önündeki maddi delillere göre hareket etmekte Esrarkeş oğul Murat’ın tüm direncine rağmen onu suçlu görmektedir.

Reis Bey, somut delillere dayanarak ve vicdani olarak Murat’ı suçlu bulmuştur. Tüm şahitler ve deliller Murat’ın annesini öldürmüş olduğunu gösterecek şekildedir. Reis Bey de annesini Murat’ın öldürdüğüne kanaat getirmiş ve ona idam kararı vermiştir. Lakin Murat he defasında suçsuz olduğunu annesini öldürmediğini iddia etmektedir. Lakin suçsuz olduğunu da ispatlayamaz. Murat cinayeti işlemediğini söylese de, Reis Bey ona inanmaz.

Murat idam edildikten sonra ortaya çıkan bir kişi cinayeti kendisinin işlediğini itiraf eder. Bunun üzerine suçsuz bir adamın idamına sebep olan Reis bey’in tüm dünyası alt üst olur. Bu olay üzerine hâkimlikten de istifa eder. Lakin bu defa maddi delillerin boşluğu, soyut kavramların maddi delillerden üstün olup olmadığı konularında düşünsel bir bunalıma girmiştir. Bazı gerçeklerin somut göstergelerle değil merhamet, vicdan önsezi ve psikoloji ile anlaşılabileceğini idrak etmiştir.

Bir yandan vicdan azabı diğer yandan da içine düştüğü buhran onun ruh dünyasını derinden sarsmaktadır. Vicdan azabı çeken Reis Bey emekli ikramiyesini Murat’ın dadısına bağışlamış lakin bir canın bedelinin olamayacağını da idrak ettiğinden azabı hafileşmemiştir.

Emekli olduktan sonra Murat’ın gittiği mekânlara gitmeye onun tanıdığı kişilerle sohbetler etmeye başlar. Bu mekânlarda sürekli iyilik ve merhamet üzerine konuşmalar yapmakta, böylece insanları iyi bir yola sokabileceğini ummaktadır. Hatta bir defasında kabadayılar ondan çok etkilenmiş tüm silahlarını ona bırakmışlardır.

Bir gün Reis Bey, uyuşturucu kullananların kaldığı bir mekanda iken polisler orasyı basmış, eroin içenlerden birisi eroini reis bey’in cebine bırakmıştır. Reis Bey polisler tarafından cebinde eroin yanında ise kesici aletler ve silahlarla yakalanır. …

İLGİLİ LİNKLER

· Necip Fazıl Kısakürek Hayatı ve Edebi Kişiliği

· N. F. Kısakürek Bir Adam Yaratmak Konusu Özeti Tahlili

· REİS BEY KONU ÖZET İNCELEME -NECİP FAZIL KISAKÜREK

· TOHUM KONU ÖZET İNCELEME VE NECİP FAZIL KISAKÜREK

· TOHUM KONU ÖZET İNCELEME VE NECİP FAZIL KISAKÜREK

· Parmaksız Salih Konu Özet Analiz Necip Fazıl

· REİS BEY KONU ÖZET İNCELEME -NECİP FAZIL KISAKÜREK

· Kısakürek Bir Adam Yaratmak Konusu Özeti Tahlili

· Çile Necip Fazıl

· NECİP FAZIL ŞİİRİNİN TEMATİK KAYNAĞI

KAYNAKÇA