Toprak Ana Hakkında Özet İnceleme Cengiz Aytmatov

15.11.2016

ESER VE YAZAR HAKKINDA

Cengiz Aytmatov, 1928 yılında Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e bağlı olan ve Talas vadisinde yer alan Şeker Köyünde doğmuştur. Babası Törekul Aytmatov, annesi Nagima Hamzayevna Aytmatovadır.[1] Babası Törekul Aytmatov at yetiştiricisi, Tatar kızı olan annesi Nagima Hamziyevna ise Abdulvaliyeva tiyatro aktrisiydi. Yazarın asıl ve tam adı ise Cengiz Törekuloviç Aytmatov’dur.

Toprak Ana, Cengiz Aytmatov’un “Sosyalist idare altındaki Türk insanları geleneklerini, destanlarını ve atalarının anılarını yaşamak istiyorlar “ mesajını vermeye çalıştığı romanlarından biridir. Yazarın bu eserinde de folklorik unsurlar ve geleneğin taşıdığı tecrübeler dile getirilmiştir.

Yazar, 1956 dan dan itibaren devam ettiği Moskova Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsünde yerel kültürü evrensel boyuta nasıl taşıyabileceğini öğrendikten sonra, Yüz Yüze (1957), Cemile (1958), Selvi Boylum Al Yazmalım (1961), Deve gözü (1961) adlı eserlerini yazmış, Bu romanlarında yerel kültürü evrensel kültüre taşımayı ustaca başarmıştır.[2]

Aytmatov’un eserlerinde Kırgız halkının gündelik yaşamı evrensel konulara uzanacak şekilde aktarılır. Cengiz Aytmatov, Kırgızların gündelik hayatlarından destan ve masallarından bütün insanlığı ilgilendiren mesajlar çıkarmayı sanatının amacı saymış, ünlü Kırgız destanı Manas’tan aldığı ilhamları eserlerine taşımayı başarmıştır. Batı diline ve Türk lehçelerine çevrilip yaygınlaşırken, mankurt ve mankurtlaştırma temalarını tüm dünyaya yayan bir sanatçı olmuştur.[3]

Toprak Ana yazarın en önemli romanlarından biri kabul edilir. Yazar Toprak Ana ile Lenin Ödülü’nü kazanmış, 1970 te Beyaz Gemi, Askerin Oğlu, Oğulla Görüşme adlı eserleri Moskovada yayınlanmıştır.

Aytmatov’un eserleri Sovyetler Birliği başta olmak üzere 150 dile çevrildiğine [4] dair iddialar vardır. Tam olarak böyle denemese bile Aytmatov’un evrensel bir yazar olduğu eserlerinin pek çok dile çevrildiği ortadadır.

Yazarın Gün Olur Asra Bedel 2004 ten bu yana Milli Eğitim Bakanlığı tarafından seçilen 100 Temel Eser listesi içindedir. Aytmatov, 90 lı yıllarda İLESAM tarafından kendisine verilen ödülü almak ve İstanbul Sinema Günlerinde adına düzenlenen günlere katılmak için ülkemizi ziyaret etmiş büyük bir ilgi görmüştür.

ROMANIN KONUSU:

İkinci Dünya Savaşı sırasında savaşta üç oğlunu, kocasını ve gelinini kaybeden bir kadının toprakla yaptığı söyleşi ve Kırgız halkının gündelik hayatını ve sorunlarını dile getiren sosyal bir romandır.

ANAFİKRİ

Kırgız halkının ekonomik dünyaları küçük ama yürekleri sevgileri kadar büyüktür. Ezilen Kırgızlar bir tarla ve başlarını sokacak evlerinin altında çağın ve idarenin baskısı altındadır.İnsanlar doğaya ve toprağa sahip çıktıkça toprak onların rızkını verecektir.

ROMANIN KİŞİLERİ

· TOLUNAY:Kitabın ana kahramanıdır. Gençliğinde çok güzel ve çalışkan bir kadınmış.

· SAVANKUL:Kara bıyıklı esmer bir yiğit. Azimli ve çalışkan.

· KASIM:Babasın benziyor. Karısını seven iyi bir evlat.

· MUSLUBEG:Aabeyi gibi o da babasına benziyor. Müzikten hoşlanan bir insan.

· CAYNAK:Daha çok annesine benzior.Kara gözleri var.

· ALİMAN:Genç,esmer bir dağ kızı.

TOPRAK ANA

Tolganay her zamanki gibi tarlasına gitmekteydi; toprak ana sanki ona sesleniyordu. Toprak ana Tolganayla dertleşiyordu. Tolganay toprak anaya derdini anlatmaya başladı:

Tolganay, Savankula karşı ilgi duyuyordu. Savankul da Tolganay’dan hoşlanıyordu. İkisi de birbirlerine sırılsıklam âşıklardı. Savankul, her sabah tarladaki evlerinden erkenden kalkıp, Tolganay’dan habersiz işe koyulmaktaydı. Tolganay, Savankulu çalışırken gördüğünde, ona daha çok âşık oluyordu, fakat çalışırken kendisini çağırmadığı için ona sinirleniyordu.

Bir müddet sonra Savankul ve Tolganay evlenmeye karar verip evlenmişlerdi. Onların tek bir idealleri vardı.. O da kendilerine yetecek kadar büyük bir tarlaydı. Savankul ve Tolganay birlikte çalışıyorlar Toprak anaya karşı görevlerini yapıyorlardı. Bir süre sonra Tolganay, Savankul’a müjdeli haberi vermişti Tolganay hamileydi.

Savankul bu habere çok ama çok sevindi. Tolganay hamileliğin ilerleyen aylarında gitgide ağırlaşmaya başlamıştı ve hamileliğinin sonuna gelmişti. Ve kasım adında nur topu gibi bir erkek evlat doğurdu. Ardından daha sonra Maysalbek ve Caynak adında iki erkek evladı daha olmuştu.

Çocuklar kısa zamandan da büyümüş ve okul çağlarına gelmişlerdi. Okuma yazma dahi bilmeyen Savankul öğrenme meraklısı olduğu için okula giden çocukları eve gelince çocuklarından Türkçe dersi almaya başlamış kısa sürede okuma ve yazmayı öğrenmişti.

Çocukları büyük bir başarıyla okullarını bitirmişlerdi. Ama Caynak okumak için uzak yerlere gitmişti. Caynak dışında diğer çocuklar ise babasının mesleğini yapmaya başlamışlardı. Eskisi gibi artık tarım yapmak da çok zor değildi, çünkü traktör icat edilmişti. Savankul hemen bir tane traktör satın almış köye traktörü getiren ilk kişi olmuştur. Savankul ve çocukları artık traktörle birlikte çalışmaya başlamışlardı.

Artık işler kolaylamıştı artık çünkü iki tane aslan gibi ogulları ve bir traktörü vardı. Bu zaman içerisinde oğlu Maysalbek, A liman adında bir köylü kızına âşık oldu Aliman da Maysalbek’e âşıktı. Kısa süre sonra Maysalbek ailesiyle konuşup, Aliman’ı istetmişti ve Maysalbek ile Aliman evlenmişti.

Bu dönemde Birinci Dünya Savaşı yavaş yavaş kendisini göstermeye başladı. Tolganay bu durumdan çok endişeleniyordu, çünkü çocuklarının ve eşinin savaşa katılmalarından korkuyordu. Çünkü savaşa gidenler geri gelmiyordu. Açlıktan, sefillikten ya da düşman saldırısından şehit düşüyorlardı. .Bir süre sonra köye haber geldi. Eli silah tutan herkes askere alınacaktı. Tolganay ve Aliman bu habere çok üzülmüşlerdi, artık gelin ve kaynana baş başa kalacaklardı.

Nihayetinde evdeki erkekler savaşa katılmıştı..Caynaktan bir mektup gelmişti. Caynak orada mutlu olduğunu her şeyin yolunda gittiğini yazmış, hafta sonu yanlarına geleceğini belirtmişti. Tolganay bu duruma çok sevinmişti ama içinde buruk bir üzüntü vardı.

İstasyonda Tolganay oğlu Caynakı çok heyecanlı bir şekilde beklerken zamanın çok hızlı geçtiğini fark etti üstelik çok beklediği halde Caynak gelmemişti. Bu Tolganay için çok acı bir olaydı hava kapkaranlıktı eve döndüğünde Aliman , Tolganay’ı çok üzgün gördü.

Tolganay Aliman’a Caynakın gelmediğini söyleyince Aliman da çok üzüldü. Cepheden acı bir haber geldi. Aliman ve Tolganay’ın kocaları savaşta ölmüşlerdi. Bu haber karşısında Aliaman ve Tolganay yıkılmıştı. .Bu sırada Tolganay’a bir acı haber daha gelmiş, Caynak da kendisinden habersiz savaşa katılmış, babası ve abileri gibi o da bir şehit olmuştu.

Savaş gitgide büyümüş köyde erkek kalmamıştı, âmâ geçimi sağlamak İçin kadınlar çalışıyor, erkeklerin görevini kadınlar yapıyorlardı. Olan biten mücadeleler sonrasında savaş da kazanılmıştı. Bu sıralarda köylerine yakışıklı mı yakışıklı bir çoban gelmişti. Aliman bir gün yolda giderken bu çobanı görmüş Çoban, Aliman’a vurulmuş, Aliman’ da çabana âşık olmuştu. Aliman ile çoban gizli gizli buluşmaya başlamışlardı.

Tolganay bir gece Aliman’ın yatağında olmadığını fark etmiş ve Aliman’ı kapıdan çıkarken görmüştü. Aliman’ı takip ederek ve çobanla buluştuğunu gördü. Oysa Tolganay Aliman’ın Maysalbek’i sevdiğine inanıyordu. Fakat Aliman kısa bir süre sonra çobandan hamile kalmış, Aliman’ın karnı gitgide büyümeye başlamıştı. Aliman en sonunda Tolganay’a bu durumu açıkladı. Tolganay, Aliman’ın bu durumunun kabul etmek zorunda kalmıştı. Bir gece ansızın Aliman’ın doğum sancıları başladı ve Tolganay, Aliman’ın seslerine uyanmış ve doğum gerçekleşmişti. Tolganay bebeği kucağına alarak beze sarıp Aliman’a göstermek istedi. Ama Aliman doğumun sonrasında ölmüştü. Tolganay bu bebek ile artık yalnız başınaydı.

NESLİHAN KELEŞ

SİTEMİZDEKİ İLGİLİ LİNKLER

Cengiz Aytmatov'un Hayatı ve Kırgız Romancılığı

Beyaz Gemi Hakkında Özeti Cengiz Aytmatov

Gün Olur Asra Bedel Hakkında Konusu Tahlili Cengiz Aytmatov

Toprak Ana Hakkında Özet İnceleme Cengiz Aytmatov

Cemile Hakkında Özeti Cengiz Aytmatov Hayatı

Gün Olur Asra Bedel Özeti ve Hakıkında Bilgiler Cengiz Aytmatov

Beyaz Gemi Romanı Hakkında Konusu ve Cengiz Aytmatov

[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/cengiz-aytmatov-un-hayati-ve-kirgiz-romanciligi/74001

[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/gun-olur-asra-bedel-hakkinda-konusu-tahlili-cengiz-aytmatov/80193

[3] Dr.Agah Oktay Güner,TÜRK DÜNYASININ BÜYÜK KAYBI CENGİZ AYTMATOV,https://www.ulkumturan.com/)