Aruz ölçüsüyle yazılan halk şiiri nazım şeklidir. Ancak Divan şiirinde ortaya çıksa da Aşık şiirimizde de rağbet görmüş, bazı halk ozanlarımız da hem hece ölçüsü hem de aruz ölçüsü ile satranç – vezn-i âhar örnekleri vermişlerdir.
Satranç – vezn-i âhar- Aruz ölçüsünün müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün kalıbıyla murabba şeklinde yazılır. Vezn-i âharların her mısrası müstef’ilâtün cüzüne sığacak şekilde dört kelime veya dört kelime grubuna bölünür. Birinci mısranın 2. Cüzü ikinci mısranın başına, ikinci mısranın 2. cüzü üçüncü mısranın başına, üçüncü mısranın 2. cüzü dördüncü mısranın başına getirilir ve bu cüzlerden sonra gelen cüzler birbirlerini izler. Satranç Vezn-i Ahar Âşık Şiirinde Satranç
Örnek:
Ey vaslı cennet/kıl câna minnet/vay, serv-i kamet/cân içre cansın
Kıl câna minnet/vay serv-i kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın
Vay serv-i kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın/şuh-ı cihansın
Cân içre cansın/nev-res fidansın/şûh-ı cihansın/gözden nihansın. Tokatlı Nuri
“İki damla/ yaş süzülür/ gözlerimden/ sel olur
Yaş süzülür/ boncuk gibi/ damla damla/ göl olur
Gözlerimden/ damla damla/ suladığım/ gül olur
Sel olur/ göl olur/ gül olur/ gün gelir el olur”
Bülbül gibi/ feryat etme/ candan seven/ bulunmaz
Feryat etme/ yürek yakma/ yar gönlünde/ kalınmaz
Candan seven/ yar gönlünde/ mahzun garip/ olunmaz
Bulunmaz/ kalınmaz/ olunmaz/ bir murat alınmaz Salih Özel (Evreni)
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
Vezn-i Aher Ey vaslı cennet-kıl câna
VEZN-İ AHAR : İtme cefâ bana şehâ cevr ü cefâ
Vezn-i Ahar: Assılalar eylemişsin geldiNe bilsin her tahâretsiz ( Vezn-i Ahar)
Efendim gel bana bildir ( Vezn-i Ahar )