Heft Reng Yedi Gezegen Ve Renkleri

HEFT- RENG

Osmanlıca yazılışı: heft-reng : رنگك  هفت

Heft, Arapçada yedi anlamına gelir Bu nedenle Heft- renk Yedi renk anlamındadır. (Osmanlıca'da yazılışı: heft-reng)

Bu tamlama eski edebiyatta  Heft Ecram , Heft Peyker  ,Heft Bânû, Heft Ahter, Sab’a-i Seyyare, Seyyarat-ı Seb’a gibi adlarla anılan Güneş’in etrafındaki yedi gezegeni ifade eden tabirlerden biridir. Eski edebiyatta bu gezgenler âlemin merkezi olarak kabul edilen arzdan ( Dünya) başlayarak Ay, Güneş, Utarit, Müşteri,  Nâhid  Zühre, Mirrih  ve Zühal  dir. Semâvât-i seb’a), (Heft Câm)  olarak da adlandırılan seyyarelerdir ve bu gezegenler dokuz kat olarak kabul edilen feleklerin yedi katında bulunurlar.  [1]

Eski edebiyatta bu seyyareler yeryüzündeki ı tabiat olaylarının, insanların ve devletlerin kaderlerinin faili olarak görülmüşler, ilm-i nucum ilmi ile uğraşan Müneccimler bu seyyarelerin durumlarına bakarak insanların ve devletlerin kaderlerini tayin etmeye,  gelecekte başlarına gelecek hadiseleri yorumlamaya çalışmışlardır.  Her biri uğurlu uğursuz yarı uğurlu ve yarı uğursuz olarak kabul edilen bu gezegenlerin her birinin ayrı bir renginin de olduğu düşünülmüş olduğundan bu gezegenlere yedi renk anlamına gelecek şekilde Heft – renk de denilmiştir.

İlm-i nucum’a ve eski devrin inanışlarına göre bu yedi gezegenin her birinin kendine mahsus bir rengi vardır.  Bu inançlara göre sırasıyla Ay,  jengari yeşil renkli; Güneş, sarı renkli;  Utarit, gök mavi;  Müşteri, boz renkli;  Zühre ak renkli;  Mirrih, kızıl ve kırmızı; Zuhal siyah renklidir. [2]

Heft – renk yedi seyyarenin renklerini ifade ettiği gibi, kadınların yedi renkli veya “yedi türlü düzgünlerine “, eski devrilerde çok sevilen yedi renkle dokunmuş kumaşlara, ipekli giysilere,  nakışlı işlemelerine de denilmektedir.  Hatta yedi renkli Hint çiçeğine de dendiği bilinmektedir. [3]

Nedimâ bu kumâş-ı heft- reng-i âlemi – ârâyı
Tirâz-ı mesnedi vâlâ-ı heft ecram ile saklar           Nedim [4]

Nedim, dünyayı bezeyen bu yedi renkli kumaşı yedi yıldızın yastığına süs yapmak için saklar

KAYNAKÇA

 [1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/sipihr-nedir-siirlerde-sema-felekler-burclar/139477

[2] A.Talat Onay, Eski Edebiyatta Mazmunlar, MEB 1996- SHF 267

[3] A.Talat Onay, Eski Edebiyatta Mazmunlar, MEB 1996- SHF 267

[4] A.Talat Onay, Eski Edebiyatta Mazmunlar, MEB 1996- SHF 267