Honore de Balzac Hayatı Edebi kişiliği

27.11.2024

“Balzac eserleriyle dünyanın manevi hazinelerini zenginleştiren romancıların en büyüğüdür.” W. Somerset Maugham-

Tam adı Honore Balssa’dır. Doğumu 20 Mayıs 1799, Ölümü: Tours - 18 Ağustos 1850. Wictor Hugo ile birlikte Fransız edebiyatının en büyük birkaç romancısından birisi Dünya edebiyatının da en başat romancıları arasındadır.

Kariyeri boyunca yayıncı, matbaacı, iş adamı, eleştirmen ve politikacı olmaya çalışa da sadece romancı olmayı başarmıştır. Napolyon sonrası Fransız toplumunun sosyal hayatı ve psikolojik ahvalini ortaya koyan İnsanlık Komedyası adlı birbirleri ile bağımlı bir diğerinin devamı sayılabilecek eserleri ile Fransız toplumunu aksettirirken insanlığı da anlatmış olan dahi, realist ve üretken bir romancıdır. Emile Zola, Charles Dickens, Gustave Flaubert, Marcel Proust gibi pek çok ünlü romancıyı etkilemiş, ölümsüz eserler bırakmıştır.

AİLESİ HAYATI EĞİTİM YILLARI

Köy kökenli bir ailenin çocuğu olan Balzac’ın Babası, Bernard-François Balssa’ adında sonra da mason olan bir tüccardır. Bernard-François Balssa, zanaatkâr ailesinin yaşadığı Fransa'nın güneyindeki Tarn'dan Paris'e gelip statüsünü yükseltmek için Mason olmuş Balssa olan adını Balzac olarak değiştirip önüne de De ön takısını eklemiş, Mason olduktan sonra zengin bir tüccar olmuştu.

Paris'te tuhafiyeci bir aileden gelen Balzac’ın anne-Charlotte-Laure Sallambier, daha on sekiz yaşında iken elli yaşında olan Balzac babasıyla evlenmişti. Bu evlilikten en büyüğü Honore de Balzac olan dört çocuk dünyaya geldi. [1]

Balzac, doğumdan sonra sütanneye gönderilmiş, dört sene sütannesinin yanında ama evinden ayrı kalmıştı. [2] Evine döndüğünde de anne ve babasından pek bir ilgi görmemişti. Bu üzücü durumu Honere üzerinde derin bir iz bırakmış, mürebbiyesini de pek de çok sevememişti.

Balzac, on yaşındayken 6 yıl öğrenim göreceği Vendome'da College des Oratoriens'e devam etmiş, babası, mücadeleci biri olması için bilinçli olarak az harçlık göndermişti. Bu yüzden okuldaki zengin arkadaşları arasında yoksun kalmış, ezberci eğitimde başarılı olamamış, başarısız öğrenciler grubuna alınmıştı. [3] Bu yüzden sık sık hücre cezası alan Balzac, boş vaktini pek çok eser okuyarak doldurmuştu. Balzac, zalim mürebbiyesini İnsanlık Komedyası adındaki serisinin 1835 tarihli Le Lys dans la vallée adlı romanında; Oratories adlı okul yıllarını ise 1832 ‘deLouis Lambert adlı eserinde anlatacaktı.

Sıkıcı okul yılları onu çok hasta edince evine gönderilmişti. 1814 ‘te Paris’e dönmüş, o yıl içinde intihar teşebbüsü de yapmıştı. Sonrasında iki sene evinde özel ders aldı. 1816'da Sorbonne' deki eğitim yıllarına başlamıştı. Okuldaki birkaç hoca onu hayli etkilemiş edebiyat ve felsefe alanında gelişmişti. Bağımsız düşünmeyi de bu okulda edinmişti.

Bir avukatın yanında çalışmaya başlamış ve insanlığın pek çok çeşit hallerini izlemişti. Birkaç yıl sürecek olan hukukçuluk iştigali onu hiç mutlu etmedi. Avukatın yanındayken insanlığın iç yüzünü gösteren pis olayları izlenmekten tiksinmişti. Hukukçunun yanındayken gözlediği bu olaylar 1840 ‘da basılacak olan Le Notaire adındaki eserinin malzemesi olacaktı.

Hukukçu olmak ve kalmak fikrini reddeden Balzac, edebiyatçı olmanın çaresini arıyordu. İlk yazdığı liberetto sonuçsuz bir teşebbüstü. 1819'da yazdığı "Cromwell" adlı oyun da başarılı olamadı. Yayıncı olmaya da kalkışmış bir hayli zarar etmişti.

EDEBİYATA GİRİŞİ

1821’de yayıncılara hikâye pazarlayan girişimci bir adamla tanışma şansını buldu. Girişimci ona kısa hikâyeler yazdırmış ve yayıncılara satarak Balzac’a bir yol açmıştı. Auguste Le Poitevin [4]adındaki adam ona kazanç yolunu öğretmiş Balzac ‘da bu güzergâhtan yol almaya başlamıştı. Para kazanmak amaçlı yazdığı öyküleriyle romanlarının hepsi de tarihsel veya mizahi konulara dayanıyor bu acayip eserlerden iyi kazanç sağlıyordu. Piyasa için yazdığı “ kendisinin de birer edebi zırva “[5] olarak kabul ettiği bu tipteki romanları Lord R’hoone, Horaca de Sain Aubin gibi farklı farklı mahlaslara basılmıştı.[6] 1834 ‘e kadar yazdığı romanlar ve öyküler bu tipteydi. Ancak yayıncılardan aldığı paralar la geçinse de safahat ve eğlencede kazancını tüketmişti.

1829'da "Les Chouans" Köylü İsyanı adındaki tarih konulu romanla güzel bir sonuç alınca yazarlık ve yayıncılık üstünde karar kılmıştı. Üstelik bu romanıyla yakından tanıma fırsatını bulabileceği sosyete içine de girebildi. Belle Epoque denilen yeme içme dünyasının masrafına dayanacak gelirin de sahibiydi. Bu sayede sosyeteden birçok hanımla tanıştı. Kendisinden on beş yaş büyük Madam Berny'nin (La duchesse d’Abrantès ) [7]himayesinde (1823-1833)[8] yüksek tabakaya mensup kişilerle tanışmıştı. Edebiyat çevresine yine bu sayede girdi. Asillerin arasında yaşadığı bu günleri romanlara aktarmıştı. Vadideki Zambak adlı romanının kahramanı Felix, Balzac’ın bu dönemini temsil eden karakterdir. [9] Balzac, Marie du Fresnay adlı bir hanımla da birlikte olmuş hatta ondan bir kızı olmuştu. Ancak bu kadınla ilişkisi yasak aşk şeklinde kaldı.

1828'de pahalı bir ev yaptırmaya da kalkışmış ancak kazancı bu evi bitirmeye yetmeyince başka yere taşınmıştı. Üstelik de şatafatlı yaşadığı yıllarda çok yıpranmıştı. 1830 – 1837 yılları arasında Balzac, sosyete dünyasından edindiği Jean de Margonne’un şatosunda inzivaya çekilmişti. [10] Goriot Baba da dâhil en güzel romanlarını bu şatodaki inziva yıllarında bitirmişti

1834’den sonra sosyal yaşantısı ile düşünceler dünyasında büyük değişmeler oldu. Tüm vaktini edebiyat alanına yönlendirmiş, zihnini de yazacağı eserlere sevk etmişti. Tutunmaya başlayınca hevesi de artıyordu Daha ciddi ve toplumsal konulara yönelmişti. Goriot Baba romanı ile somut adım atmış İnsanlık Komedyasının “The Human Comedy “ üretimi başlamıştı. [11]İnsanlık komedyasını çoğaltmaya kararlıydı. Bütün hayatını artık yazarlığa adamıştı. Ömrünün sonunda kadar gayri bu çizgide kaldı.

Fransız toplumundaki sınıf ayrımları ile soylularla fakirlerin derin uçurumlarıyla düşenler ile yükselen hayatların dramını anlatmaya başlamıştı. Goriot Baba’dan sonra farklı farklı eserleri aynı karakterler ile sürdürmek düşüncesini hayata da geçirmişti. [12] Goriot Baba, yazarın kafasındaki “ İnsanlık Komedyasının “ , aynı kahramanlar ile seri romanlar yazmanın başlangıcı da olmuştu.

Toplum, kültür, insanlık ve felsefeye kafa yormuş eserleri bu çizgide yazılmaya başlanmıştı. 1834 ve 1837 yılarının arasında yazdığı bütün eserler İnsanlık Komedyasını teşekkül çabalarıydı. Ömrünün sonuna kadar gece ve gündüz demeden sayısız eser yazmıştı. İnsanlık Komedyasına her yıl birkaç eser kattı.

Noterlik ve hukukçu olmayı istemeyen, filozof olmayı beceremeyen, ticarette de başarısız olan Balzac, artık çok para kazanan çok meşhur bir romancıydı. Fakat yayıcılık hayatında çok fazla zarar etmiş ve ömrü boyunca sürecek borçlar ile yaşamıştı. 1836 ve 1837’de Avrupa ve İtalya’ya birkaç gezi bile yaptı. Edebiyatçılar Derneği başkanı da seçilmiş, yazar ve telif hakları işleriyle uğraşmıştı.

Alacaklı olanlardan kurtulabilmek için sık sık yer değiştirmek zorunda kalmış, 1847'de on yedi yıllık uzatmalı sevgilisi Eveline Hanska'nın Polonya'daki şatosuna taşınmıştı. 1850 yılında uzatmalı sevgilisi bu kadınla evlenmişti. Kısa bir müddet sonra da Paris’e geri dönmüşler ancak ne yazık ki Balzac, Paris'te çok yaşamamış, 18 Ağustos 1850 ‘de hayata veda etmişti.

EDEBİ KİŞLİLİĞİ

Balzac, bütün hayatı boyunca 85’i tamamlanmış, 50’si taslak halinde 135 eser bıraktı. Fransız ve dünya edebiyatının en büyük ve en üretken yazarlarından biri olan Balzac, realist edebiyatın en değerli yazarlarından biriydi. Sanat kaygısı ile yazdığı eserlerinde 1789 yılı Fransız İhtilalı sonrası Fransa’nın gelişen ve değişen toplumsal hayatı ile insanlığın değişmeyen hallerini anlatmıştı.

1834 ‘de Goriot Baba ile başladığı ve İnsanlık Komedyası adını verdiği eserler zincirinde insanların aç gözlülüğünü, iki yüzlüğünü, arsızlığını, sınıf atlama ve yükselme çabalarını, bencilliğini vefasızlığını, çıkarcılığını vb anlatmaya çabaladı. Gözlemci veya hâkim anlatıcı tekniğiyle olaylara dıştan bıkan gözlemci bir gerçekçiydi.

Eserlerinde mantıksız olay ile kişilere yer vermekten kaçınmıştır. Olayları hep mantıksal sıra ile anlatmış, kahramanları evrensel halleriyle aktarmıştır. Mantık ve olağan dışı vaka veya konulara değinmekten uzak durmuştur. Roman ve öykülerini hayatın gerçeği neyse o gerçeğe göre yazmış, karakter ve tiplerini hem fiziki hem de ruhsal yönden mükemmel işlemiş, psikolojik tahlillere aşırı önem vermiştir.

Karakter analizinde Dünya edebiyatının en başarılı yazarlarından biridir. Felsefe konusunda aldığı eğitimi romanlarına da yansıtmış, kahramanların iç dünyasını betimlerken şüphesiz ki psikolojiden da bir hayli faydalanmıştır. Kahramanlarını iç dünyalarındaki çatışmalar, çelişkiler, şüpheler, kafalarındaki kurgular, yanılgılar, saplantılar, hatta jest ve mimikleri aktarmakta çok ustadır.

Çok çeşitli sosyal tabakaları yakından tanımak şansını bulan Balzac, romandaki kişililerini, acıları, içgüdüleri, hırsları, erdem ve ahlak kaygıları, bedensel ve içsel dürtüleri, hatta tavır, jest ve mimikleriyle kanlı canlı anlatmıştır.

Edebiyat dünyasına piyasa romancısı ve para kazanma amaçlı girse de, Goriot Baba ‘da ki büyük başarıdan sonra tamamen gerçek sanatçı kimliğine bürünmüştür.

SİTEMİZDEKİ ESERLERİ

Goriot Baba Romanı Özeti İnceleme H. De Balzac

Vadideki Zambak ve Özeti H. D. Balzac

Otuzunda Kadın Hakkında ve Özeti Honore De Balzac

Eugenie Grandet Özeti Ve İnceleme Honore de Balzac

Tefeci Gobseck Konusu ve Özeti Honore De Balzac

Kuzen Bette Hakkında Konu Özet İnceleme Honore De Balzac

Gizli Başyapıt Hakkında Özet Analiz Honore De Balzac

Altın Gözlü Kız Hakkında Özeti Honore De Balzac

Sönmüş Hayaller İki Şair Hakkında ve Özet Honore De Balzac

Sönmüş Hayaller 2 " Taşralı Bir Büyük Adam Paris’te" Hakkında Özet- Balzac

Sönmüş Hayaller 3 "Kibar Fahişeler " Hakkında Özet H. De Balzac