Kâbe'nin Kapı Halkasına Yapışmak
Kâbe Kapısı Halkasına Yapışmak
KAPI HALKASINA YAPIŞMAK
Çok eski devrilerden beri Kâbe’nin kapısı üzerine altın halkalar takıldığı, kapısının üzerine altın işlemelerin işlendiği, Hacc’a gelen Müslümanların da Kâbe’nin kapısının altın halkasına yapışarak dua ettikleri, bu şekilde yapılan duanın mutlak kabul olacağına dair inançlarının dolduğunu bilmekteyiz.[1]
Fakat Kâbe kapısının halkalarına yapışarak dünyalık içi dua etmek makbul görülmemiş, bu işi yapan Müslümanlar himmeti düşük olan kişiler safında gösterilmiştir.
Ka’be kapısının halkalarına yapışarak dua etmek dışında her hangi bir alacaklının veya din ve devlet büyüğünün de kapısına yapışarak dilenmek, inayet beklemek adetlerinin de olduğu anlaşılmaktadır.
Bu âdetin bir alacaklının borçlunun kapısının halkalarına yapışarak alacağını istemesi şeklinde de olabildiği anlaşılır. Bu âdetin arkasında kapıya gelenin çevrilmemesi, kapıya gelenin kovulamayacağı geleneklerinden beslendiği de açıktır. Bu adet günümüzde alacaklının boğazına yapışmak, alacaklının kapısına yapışmak deyimleri ile yaşamaya devam etmektedir.
Hatta bazı düşkünlerin devlet büyüklerinin kapsının halkalarına tutunarak günlerce yalvardıkları, amaçlarına ulaşana dek bekledikleri, ölümü dahi göze alarak amaçlarına ulaşmadan kapının önünden gitmeme gibi bir âdetin olduğu [2] şiirlerimizden de bellidir.
Tut halka-ı bâbın o şehin feryâd et
Koy verme elinden dün ü gün feryâd et. Esrar Dede
Divan şairler kapı halkasına yapışarak yalvarmak ve dua etmek âdetini sevgilinin kapısı üzerinde de icra etmeyi hayal etmemiş olmamaları elbette düşünülemez.
Kûyında gönül dâmen-i dildâre sarıldı
Hâcı gibi kim Kâbe de estâre sarıldı.
Hacı nasıl dua için Kâbe örtüsüne sarılırsa benim yar köyündeki gönlüm de niyaz için onun eteğine sarıldı.
Tut halka-ı bâbın o şehin feryâd et
Koy verme elinden dün ü gün feryâd et. Esrar Dede
Halak-ı bâb-ı kerem – kârım tuttum gitmem
Kayuran sensin efendim beni tekrâr tekrâr Sermed
Tuttuğunda halkasın Kâbe’nin Mecnun etmiş
Gönlümün Leyla’dan özge olmasın endişesi Hayali
Lat Menat Hubel Uzza Cahiliye Devri Kâbe Putları
Harem Haremeyn Mekke Medine Kutsal Topraklar
Kâbe Edebiyatta Kâ’be Âşık ve Gönül ilişkisi
Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri
KAYNAKÇA
[1] : Şahamettin Kuzucular, https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/kapi-halkasina-yapismak/129210
[2] A. Talat Onay, Eski Edebiytta Mazmunlar, s. 305
