Mecusilik inancını kabul edenlere “Mecusi”, rahiplerine de “Muz” veya Arapların tabiri ile “ Maguş” da  denmiştir. Mecusilik eş anlamı ile Zerdüş dinidir.  Arapça kökenli olan Mecusi sözcüğünü Farsçadaki karşılığı ise Gebr’ dir.  Yani Zerdüştlük dinine inananlara Araplar, Mecusi, İranlılar Gebr de demişlerdir.  Bu inançlara sahip olanlara ataşe tapanlar manasında olmak üzere ateşgede de denmiştir.  ( bkz Gebr ve Ateşgede ( Mecusi- Ateşetapan)

 İran da ortaya çıkan Ön Asya, Hindistan ve civarına doğru da yayılan Zerdüştlük dini ateşe taptıkları için tapınaklarında sürekli olarak söndürülmeyen bir ateş yakan insanlardır.  Bu din M.Ö.  551 yıllarında -Zerdüşt  (Zarathoustra) denilen bir kimse tarafından kurulmuş,  Zerdüşt ‘ün yazmış olduğu Zend ve Avesta adlı kitap da bu dine mensup kimselerin rehberi kabul edilmiştir. ( bkz  Ehrimen Ehremen Angra Menyu-Zerdüşt İblisi )

 Mecusiler ateşin en saf hali  ve ateşin aslı olarak kabul ettikleri ateşe,   Güneş’e ve yıldızlara tapmışlardır. Güneş onlar için en büyük tanrıdır.  Ateşe taptıkları için ateşgede  adını verdikleri tapınaklarında hiçbir zaman sönmemesi için uğraştıkları ateşgahları bulunur. Bakü’de bir Zerdüş  “Ateşgah”  (Ateşgede Nedir Mecusi Mabedi Aşığın gönlü ) ’ının  olduğu bilindiği gibi  A.T. Onay’ın belirttiğine göre  “Hindistan ‘ın Bombay kentinin kuzeyindeki Daman’da bulunan mecusilerin 1400 yıldır söndürmeden yanmasını sürdürdükleri bir  ateşgah daha vardır.”  [1][2] Ateşgahlar mecusilerin  hiç sönmeyen ateşlerinin olduğu kutsal tapınaklarıdır.  

Zerdüştler  iki tanrının olduğunu tasarlamışlar,  tanrının birinin iyilik ve güzellik tanrısı olan aydınlıklarda yaşayan  Ahura Mazda ( Hürmüz ) diğerinin ise karanlıklarda yaşayan, ateşin kötülüğün, belanın  ve zulmün tanrısı olan Ehrimen’in olduğuna inanmışlardır. [3] Zerdüşler yani Mecusuiler Kötülük ve  ateş  tanrısı olan  (  Ehrimen Ehremen Angra Menyu-Zerdüşt İblisi ) Ehrimen’in Hürmüz’ün  kurduğu dünyaya saldırarak kötülüğü yaymaya başladığına inanmışlardır. Bu inançlarına göre kötülüklerin azılı iblisi olan Ehrimen sürekli olarak  iyilik tanrısı Hürmüz -  Hürmüz - Ahura Mazda  ile bir savaş halindedir.

 Bir gün hapsolduğu kuyudan çıkacak olan Ehrimen  iyilik tanrısı olan Ahura Mazda’ya,  ( Hürmüz) galip gelecektir. Kötülük tanrısı  ve Şeytan’ın bir benzeri olan   Zerdüşt iblisi “Angra Menyu”’nun    devler, cadılar,  Asmuğ  ve perilerin önderi  olarak dünyayı ele geçireceği er geç kötülüğün âleme hâkim olacağına inanan   Gebrler  yani Mecusiler -   sonuç olarak  “Ganag Menog” olarak da ifade ettikleri  Ehrimen’e tapmaya başlamışlardır. [4] ( bkzEhrimen Ehremen – Angra Menyu- Zerdüşt İblisi )

“Angra Menyu” adı ile de bilinen  Ehrimen, Hint mitolojilerinde  tanrıya karşı savaşacak kadar büyük güçleri olan iblisin Zerdüşt dinine geçmiş halidir.

Maguşlar sihir yapabilme, hadisleri ve rüyaları yorumlayabilme ve astrolojik öngörülerde bulunabilmeleriyle  de ün yapmışlardır

Mecusiler ölülerini gömmedikleri, hususi yaptırılan kulelerde sakladıkları ve ölüleri akbabalara yedirdiklerine dair rivayetler de vardır. Eski edebiyatta, Mecusi, Gebr,  atşegede ve  ateşgah kelimeleri ile karşımıza çıkar. ( bkz  Gebr Nedir Ateşgede Mecusi Ateşetapan )

Divan şairleri sevgilin zülüflerini, bakışlarındaki ifadeleri, sevgilin gönülde  yaktığı firakı, sevgiyle duyulan özlemin şiddetini  vb Mecusi ateşlerine benzetmişlerdir.  Ateş, şekil itibari ile de sevgilin saçlarına zülüflerine de benzetilmiştir. Divan şiirinde ateş-gede  aşığın gönlü, aşığın maşukuna olan bitmeyen aşkı, aşığın sürekli olarak yanan gönlündeki aşk ateşini  ifade eder.

Mecusi ve Gebr sözcüğü Hint Hintli kelimeleri ile birlikte anılmışlar, Mecusiler, Hintli ve Hindistan ile ilişkilendirilmiştir. ( bkz    Gebr Nedir Ateşgede Mecusi Ateşetapan )

Be hakk—Kirdgâr-ı mün’im ü bahşende  kim lüftfu
Mürebbi müselmân u yehûd  u gebr ü tersâdır.                Nefi


Nimetler bahşeden  yargılayıcı  Allah hakkı için ki o zatın lütfu  Müslümanı, Yahudi’yi  Mecusi ve Hristiyan’ı besleyip yetiştiricidir.

Derun’un Nabiyâ, âyine-i ruhsar- ı râz eyle
Dilin tennur ateş hane-i  suz – gudaz eyle     ( Nabi)

Ey Nabi içindekileri aynanın yüzüne sır çektiği gibi sırlarını dışındakilere gösterme, o ateşi kalbinde sakla. Kalbini   - mecusilerin ölülerini yaktığı gibi - aşk ateşlenesinde yanan bir fırın gibi yakıp dur.

Şule-i aşk- ı hevayı dildir efzun eyleyen
Bâdzen bâl-i semenderdir bu  ateşhaneye    ( Nedim)

Aşkın alevlerini büyüten aşkın iştiyakıdır. Gönlüm ise bu ateşhanede ateşin üzerinde yürüyen bir kertenkele ( semender) gibidir. ( Gönlüm de bu ateşi ister, yanmaktan şikâyet etmez)

Sirâyet etti hükm-i nâre dûdundan cüdâ düşdi
Dil-i âteş-gede mânende-i gül-zâr u bâğ oldı              BAHÂYÎ, Mehmed Efendi 

Mest olup uyurken öpmüş  la’li cananı rakip
Ehremenler hatemi almış Süleyman bî haber.        Baki

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

• Mezdek Mezdekiye Mazdek Nedir ( Marksizm’in ilk Tohumları )
• Metinlere Göre Tanrı Hürmüz - Ahura Mazda
• Müşteri ( Bircis- Erendiz - Hürmüz) Zeus ve Jüpiter Alakası
• Böyle Buyurdu Zerdüşt" Nietzsche Hakkında ve Eserden Alıntılar
• Ateş gede ( Mecusi Mabedi – Aşığın gönlü )
• Gebr ve Ateşgede ( Mecusi- Ateşetapan)
• Mecusi – Ateşe Tapan ve Aşığın Gönlü
•  

 KAYNAKÇA 

[1] A.t. Onay, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, MEB, 1996- s. 237
[2] Şahamettin Kuzucular, Gebr ve Ateşgede ( Mecusi- Ateşetapan), https://edebiyatvesanatakademisi.com
[3] Şahamettin Kuzucular, Ehrimen Ehremen – Angra Menyu- Zerdüşt İblisi, https://edebiyatvesanatakademisi.com/

[4] Şahamettin Kuzucular, Ehrimen Ehremen – Angra Menyu- Zerdüşt İblisi, https://edebiyatvesanatakademisi.com/