Ehrimen: ( Ehremen – Angra Menyu- Zerdüşt İblisi)

Zerdüştlük M. Önceki yüzyıllarda ortaya çıkan bir dindir. Zerdüştlere Mecusiler de denmiştir. Zerdüşt, MÖ. ( 628-551) yılları arasında yaşamış iyilik tanrısı Ahuramazda’nın kendisine görüldüğünü söyleyerek Vohu Manah isimli bir melekle kendisine vahiy indirildiğini ve Hürmüz’ün kendisine hakikati yayma görevini verdiğini söyleyerek eski İran dinini yeniden biçimlendirmeye çalışmış ve bu dini yaymıştır. Bu dinin kutsal kitabına “Avesta” adı verilir. Bu dine inanlara Mazdekiler ve bu dine ise “Mazdeizm” adı da verilir. ( BKZ : Mazdek Nedir Mezdekiye ve İlk Marksizm)

Zerdüşt Tanrısı Hürmüz ve Ahura Mazda, göklerin, yerin, maddî ve manevî dünyaların yaratıcısıdır. Karanlık ve aydınlığın kaynağı, adaletin yaratıcısı, doğanın ve ahlakî düzeninin kurucusu ve tüm dünyaların hâkimi olan en büyük tanrıdır. ( BKZ Müşteri Bircis Erendiz Hürmüz Zeus ve Jüpiter Alakası) Hürmüz, Ehrimen ile savaşa girmiş güzel bir dünya yaratmıştır. Fakat Ehrimen hapsolduğu çukurdan çıkınca Hürmüz’ün yarattığı dünyaya karşıt bir dünya yaratıp Hürmüz’le savaşa başlar. Ehrimen, Hürmüz’ün dünyasına saldırarak kötülüğü yaymaya başlar.  Ehrimen Ehremen Angra Menyu- ateşe tapan Farisilerin ( Zerdüştlük) inançlarındaki Kötülük tanrısıdır.  “Angra Menyu” [1]adıyla da anılan Ehrimen, Hint mitolojilerinde tanrıya karşı savaşan büyük güçleri olan şeytanın Zerdüşt dinine geçmiş halidir.

Farisiler Ehrimen’i  “Ganag Menog” ortadan kaldıran ve yok eden adıyla anmışlar, Ehrimeni; devler, cadılar ve perilerin önderi olarak kabul etmişlerdir.[2] Ateşi kutsal saydıkları için Mecusi olarak da ifade edilen Zerdüştlere göre Ehrimen kötülük bela ve karanlıklardan gelen bir zulum tanrısıdır. Ehrimen’e yardım eden bir altı grupta toplanan birçok karanlık güç vardır. Bunlar “devler “ büyük şeytanlar, “yalan” “hırs”, Dahhak  ve“küçük şeytanlar”dır.

Zerdüştler iki tanrının olduğunu tasarlamışlar, tanrının birinin iyilik ve güzellik tanrısı olan aydınlıklarda yaşayan Ahura Mazda ( Hürmüz ) diğerinin ise karanlıklarda yaşayan, ateşin kötülüğün, belanın ve zulmün tanrısı olan Ehrimen’in olduğuna inanmışlardır. Ehrimen kötülüğün ve karanlığın kaynağıdır.

Mecusilerin inançlarına göre Karanlıkların tanrısı Ehrimen sürekli olarak aydınlıkların tanrısı Hürmüz Ahura Mazda ile bir çekişme içindedir. Dünyadaki bütün hayır ve şer işler bu tanrılardan gelmektedir. Ahuramazda ile Ahriman evrenin oluştuğundan beridir. İyiliğin ve kötülüğün tarafları olarak ebedi bir savaşa girmişlerdir. Her şeyin zıddı ile var olduğuna inanan Zerdüştlere göre bu ebedi savaşın galibi kötülüklerin tanrısı olan Hürmüz olacaktır. Ahura Mazda ile Ehrimen on iki bin yıl boyunca savaş halindedirler. Bu mücadelenin sonunda Ehrimen’in yenilecek ve en sonunda kıyamet kopacaktır.

Zerdüştler Ehriman’a da taparlar çünkü Ehriman olmasaydı  Hürmüz de olmayacaktır. Kötülük olmasaydı iyilik olmazdı diye düşünen Zerdüştler, Ahuramazda’ya duydukları saygı kadar Ehriman’a da saygı duymuşlardır.

Filibeli Ahmed Hilmi’nin yazdığı Amak’ı Hayal ‘de Ehrimen insanlara şöyle seslenir: " Ey insanoğulları! Gözünüzü açınız… Gülünüz, eğleniniz, zevk edininiz, yiyiniz, içiniz. Dünyada yalnız iki istek, iki amaç vardır, kalanı yalandır. Bunun birisi kibir, diğeri şehvettir. Bu iki amaca yönlendiren benliktir. Bu iki isteği elde etmeye çalışınız. Nefsinizi her şeye tercih ediniz. En küçük bir zevkiniz için binlerce insan telef olsa da önemsemeyiniz. Kendi yaratılışınızın gereği budur.”

Divan şairleri Ehrimen’i benzer tasavvurlara ifade etmişler, onu şeytan olarak kabul edip bazen de Hz. Süleyman’ın yüzüğünü çalan ifrit olarak da düşünmüşlerdir. Ehrimen şeytanın sahip olduğu özelliklere ve kötülüklere haiz bir iblis olarak tasavvur edilmiştir. 

• Bin yılın Ehrimen’in mev’ıza-i ı marifeti
• Kâbil-i din kılur nail-i iman eyler.                        Fuzuli
• Mest olup uyurken öpmüş la’li cananı rakip
• Ehremenler hatemi almış Süleyman bî haber.       Baki
• Olmağa razı idim hem hilkat-i div –i rakip
• Olmaz ama neyleyim ins Ehrimenle tev’ eman      Hakkı Bey [3]
• Görün agyarı yârun işiğinde
• Peri olmaz imiş âh ehrimensüz               Muhibbi
• Nazar uşşâka kılmazsun rakib-i rû-siyeh hâsun
• Peri-rûsın senün yanunda yokdur Ehrimenden yeg          Muhibbi[4]
• Süleymân’um gören aydur rakîbi âsitânuñda
• Bu dergâha yaraşmaz dîv-sûret Ehrimen’sin sen     Ravzi

İgili Konular ve Linklerimiz 

• Mazdek Nedir Mezdekiye ve İlk Marksizm
• Zerdüşt Tanrısı Hürmüz ve Ahura Mazda
• Müşteri Bircis Erendiz Hürmüz Zeus ve Jüpiter Alakası
• Böyle Buyurdu Zerdüşt Hakkında Ve Eserden Alıntılar
• Ateşgede Nedir Mecusi Mabedi Aşığın gönlü
• Gebr Nedir Ateşgede Mecusi Ateşetapan
• Ehrimen Ehremen Angra Menyu-Zerdüşt İblisi
• Behmen Nedir Acem Sultanı Behmenler
• Erdşir Kimdir.( Behmen Vehmen Dırazdest )
•  Mirrih Merih Mars Nedir ve Ares – Behram Alakası
• Mars ve Ares ile Doğu Mitlerindeki Behram İlişkisi
• Heft Peyker Nedir Mesnevileri Yedi Güzel ve Behram-ı Gur
• Behram -ı Gur Kimdir Behram Gor
• Şehnamede Zaloğlu Rüstem ile Afrasyap Savaşları
• Feridun Kimdir ( Şehname'de Acem Hükümdarı) Divan Şiirinde Feridun

KAYNAKÇA

• [1] Elmas Şahin, KLASİK ŞİİRDE MİTOLOJİNİN YERİ, AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 38 Eylül – Ekim 2013 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
• [2] PROF. DR. NİMET YILDIRIM,Ehrimen, https://nyildirim.wordpress.com/2008/02/21/ehrimen
• [3] A. Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB, Ank. 1996- s. 203
• [4] Elmas Şahin, KLASİK ŞİİRDE MİTOLOJİNİN YERİ, AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 38 Eylül – Ekim 2013 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi