Muhammes Örnekleri Müzdeviç Mütekerrir
MÜZDEVİÇ VE MÜTEKERRİR MUHAMMES ÖRNEKLERİ
Muhammes-i Gazel-i Emrî Çelebî
Fâ`ilâtün Fâ`ilâtün Fâ`ilâtün Fâ`ilün
Zâhide kûyuñ unutdurdı behiştüñ meskenin
2 Hâsılı virdüñ hevâya sabr-ı `âşık hırmenin
3 Şîven ile arturursın `andelîbüñ şîvenin
4 “Vaz` idelden bâg-bân-ı sun` hüsnüñ gül-şenin
5 Hâr-ı gayret güllerüñ sad-pâre kılmışdur tenin”
2
1 `Âşık olan cân virür ol mâh-ı ruhsâr üstine
2 Muttasıl tañ mı düşerse derd-i düş-vâr üstine
3 Şevk-i rûyuñla düşer pervâneler nâr üstine
4 “Gül gam-ı haddüñle düşmiş hançer-i hâr üstine
5 Gül-şen içre kan bulaşık buldılar pîrâhenin”
3
1 Bu ne hikmetdür ki Bârî nûr u zulmet halk ider
2 Bu ne kudretdür ki `âlem zulmet iken ser-be-ser
3 Kâinâta nûr bahş olmaga nâ-geh gün togar
4 “Gün togar sanmañ melâik hâne-i çerhüñ seher
5 Âfitâbı hüsnüñe karşu açarlar revzenin”
4
1 Hasret-i haddüñle gitdi dün gice benden sürûr
2 Derd-i dilden âh idüp oldum ziyâde bî-huzûr
3 Kıldı âhum sarsar-ı çerh-i mu`allâdan `ubûr
4 “Gördi kasr-ı dehrde âhum yelinden söyinür
5 Eyledi hâle çerâg-ı mâha perde dâmenin”
5
1 Hasret-i Şîrîn ile kûh-sâra `azm itdi seher
2 Yâd idüp derd-i derûnın dilden âh itdi meger
3 Âhı bünyâdı serây-ı `âleme virdi zarar
4 “Gördi kim her dem sütûn-ı hâne sûzından yanar
5 Bî-sütûn itdi varup Ferhâd-ı miskîn meskenin”
6
1 Eşk-i çeşmüm `aks-i la`l-i dil-sitândan sürh olur
2 Sînede kalb-i hazînüm dahı andan sürh olur
3 Dilde peykân-ı müjeñ dirseñ ki kandan sürh olur
4 “Sanma kim peykân-ı gamzeñ dilde kandan sürh olur
5 Âteş-i gam tâbıdur anuñ kızardan temrenin”
7
1 Subh-dem derd-i firâk-ı yâr ile âh eylesek
2 Âh-ı mazlûmânedür `arşa güzâr itmek gerek
3 Gâ’ib olur gûyiyâ andan firâr eyler melek
4 “Sañma encüm tîr-i âh-ı Emrî vehminden felek
5 Bile yatur gice egninden çıkarmaz cevşenin” MOSTARLI HASAN ZİYÂ’Î (ö. 992/1584
MÜZDEVİÇ MUHAMMES
Geşt ü güzâr-ı bâg ne hoşdur nigâr ile
Bir nev-resîde gonca-dehen gül-’izâr ile
Çün tâzelendi gülşen-i ‘âlem bahâr ile
Hoşdur çemende seyr idelüm tâze yâr ile
Tâ düşmenüñ yüregi yana tâze yarıla
Erkân-ı ‘aşka zerk u riyâdan halel virüp
Zühd adın anma tab’a n’idersin kesel virüp
Bâg-ı bihişt çünki alınmaz bedel virüp
Nakd-i cinân degül mi bu kim devlet el virüp
Vasl-ı habîbe fursat ola nev-bahâr ile
Terk eyle zühdi mezheb-i rindân-ı ‘aşka gir
Nakd-i revânı bir büt-i zibâ-cemâle vir
Bir kaç piyâle bâde çeküp deyr-i bâga ir
Bülbül kitâbın almış ele pendi bu ki dir
Hoşdur piyâle bir sanem-i gül-’izâr ile
Hâtır harâb u ‘akl müşevveş sen irmeseñ
Gülzâr-ı cennet olmaya dil-keş sen irmeseñ
Güller çemende görinür âteş sen irmeseñ
Ey nev-bahâr-ı hüsn Hızırveş sen irmeseñ
Gülşen gözüme dûzah olur intizâr ile
Olsun hezâr-ı zâr u dil-efkâr çâkerüñ
Kılsun figân u nâleler üftâde-i derüñ
Dellâl-i hüsni mürg-i çemendür gül-i terüñ
İncinme âh-ı ‘âşıka cânâ ki güllerüñ
Artar cemâli revnakı âh-ı hezâr ile
Virmiş ‘izâr-ı yâra safâ hatt-ı dil-güşâ
Yazmış ruhında sûre-i Ve’ş-şemsi Ve’d-duhâ
Bulmış cemâli âyinesi mâhveş cilâ
Mir’ât-ı hüsne sanma keder irişe dilâ
Nûr âyeti yazılsa hat-ı müşg-bâr ile
Seyl-âb gibi saldı belâ leşkeri akın
Tîr-i kazâya oldı ber-â-ber ırak yakın
Seng-i fenâya çaldı hevâ sabr zevrakın
Ta’n itme emr-i Hakka yüri müdde’î sakın
Ahvâl-i ‘aşk çünki degül ihtiyâr ile
Gül gibi şi’r-i Bâkîye bir dem kulaguñ ur
Derd-i derûnı bülbül-i şürîde-hâle sor
Gel bir kenâra meclis-i mihr ü vefâyı kur
Sun la’l-i cân-fezâyı Selîme şehâ k’olur
Yâruñ safâ-yı vuslatı bûs u kenâr ile BAKİ
MÜZDEVİÇ MUHAMMES
Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilün
Âfitâb-ı burc-ı hüsnem kimse yok hem-ser baña
Hıdmetümde mihr ü meh her rûz u şeb çâker baña
Meclis-i cân-bahşum içre mâh-ı nev sâgar baña
Bir şehenşâham melâhat tâcıdur efser baña
Pâdişâh-ı mülk-i hüsnem pür-cefâ dirler bana
Niçe ‘âşık yoluma harc itdi gerçi mâ-melek
Tîr-i hicrânumla deldiler hemân ancak yürek
Rûy-ı mehtâbumla hergiz rû-be-rû olmaz melek
Dâ'imâ kutb-ı murâdum üzre devr eyler felek
Pâdişâh-ı mülk-i hüsnem pür-cefâ dirler bana
Bir meh-i nâ-mihrbânum kimseye yok şefkatüm
Dâ'imâ cevr ü cefâ itmek olupdur ‘âdetüm
Cevr ile dünyâyı yakup yıkmaga var kudretüm
‘Âşık öldürmek benüm kim pîşüm ednâ san‘atum
Pâdişâh-ı mülk-i hüsnem pür-cefâ dirler bana
Kâmetüm Tûbâ lebüm Kevser zebânum selsebîl
‘Âşık-ı sâdıklara la‘lüm zülâlidür sebîl
Hüsn-i bî-hemtâmı görürse melek olur hacîl
Zülfümüñ her bir kılında baglıdur yüz biñ ‘alîl
Pâdişâh-ı mülk-i hüsnem pür-cefâ dirler bana
Vây aña kim kıla anı çeşm-i bîmârum sakîm
Derd-i bî-dermânı tîmârına ‘âcizdür hakîm
‘Âşıka hışm ile kahr itmekde akrânum ‘adîm
İtdüm ey Ravzî göñüller mülkini pür-şûr u bîm
Pâdişâh-ı mülk-i hüsnem pür-cefâ dirler baña Ravzi
MÜTEKERRİR MUHAMMES
Münâcât-ı Muhammes
Şehrâh-ı muhabbet ki, tarîk-i ezelimdir
Ser-menzil-i aşk, eski mekân u mahâlimdir
Yoldan koyan ammâ beni tûl-i emelimdir
Bu çâk-i girîbana sebep kendi elimdir
Hep çekticeğim kendi cezâ-yı amelimdir
Yazık bana kim, bunca zaman olmadım irşâd
Kaldım heves-i şâdî ile dehrde nâşad
Kangı amelimle olayım lâyık-ı âzâd
Destimde ne tesbih ü zebanımda ne evrad
Hep çekticeğim kendi ceza-yı amelimdir
Hakk vermiş iken bu dîl-i bîmâra şifâyı
Ben gayrdan ümmîd ederim derde devâyı
Yersem de eger, sîneme bin tîr-i belâyı
Dahleyleyemem keşmekeş-i kavs-i Kazâyı
Hep çekticeğim kendi ceza-yı amelimdir
Bir dürlü değil ma'siyetim kâbil-i ta'dad
Her dem ederim bin güneh ü cürm nev-icâd
Kendimdir eden kendime kimden kime feryâd
Ben eylediğim cürmü kime eyleyim isnâd
Hep çekticeğim kendi cezâ-yı amelimdir
Yâ Rab beni etmezsen eğer affına şâyân
Bâr-ı günehim çekmede sıklet çeke mîzân
Sen bendene ihsân edesin ben sana isyân
Vallâhi kulun eyleyemem kimseye bühtân
Hep çekticeğim kendi cezâ-yı amelimdir
Bahşet güneh-i Vâsıfı yâ Rab, koma mahzûn
Urma yüzüne, neyse kusûru kala mektûm
Pinhân u ayân hazretine cümlesi ma'lûm
Yok kimselerin sun'u karâr-dâde-i mefhûm
Hep çekticeğim kendi cezâ-yı amelimdir Enderunlu Vasıf
MÜTEKERRİR MUHAMMES
fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilâtün fe’ilün
Bir gülüñ sünbülini idübeni cây göñül
İtdüñ uzatmaga el goncesine rây göñül1854
Nergisinden hazer it saña dirüm hây göñül
Ne yirüñdür senüñ ol zülf-i semen-sâygöñül1855
İy göñül vây göñül vâ göñül iy vây göñül1856
II
Yine bir turra-i tarrâr-ı mutarrâya göñül
Dolaşub düşdüñ uzun fikrile sevdâya göñül1857
Özüñi salduñ iñen turfe ‘aceb câya göñül
Yiridür bes düşesin iñleyüb iyvâya göñül
İy göñül vây göñül vâ göñül iy vây göñül1858
III
Sırrumı gizlemeyüb eyleyüben fâş göñül
Durmadın dîdelerümden ahıdub yaş göñül
Her sehî-servüñ ayagına koyub baş göñül
Sarmaşık kimi saña kim didi sarmaş göñül
İy göñül vây göñül vâ göñül iy vây göñül
IV
Sen meni ‘ışka uyub eyledüñ âvâre göñül
Yüregüñ yâreleyüb yaramaduñ yâre göñül
Gövdemi başdan ayaga idüben yâre göñül
Her gözi gördügine uyucu sad-pâre göñül
İy göñül vây göñül vâ göñül iy vây göñül
V
Rûşenî dîdesini boyama kanlare göñül
Râz-ı pinhânını fâş eyleme cânlare göñül
Dimedüm açma gözüñ dil-ber olanlare göñül
Virdüñ uş cânum alub göñlüñi anlare göñül
İy göñül vây göñül vâ göñül iy vây göñül Dede Ömer Ruşeni
Dr. Orhan Kemâl TAVUKÇU, DEDE ÖMER RÛŞENÎ Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Dîvânının Tenkidli Metni, https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/E
İLGİLİ LİNKLER VE KONULARIMIZ
Mütekerrir Müzdeviç ve Musammat Murabba Örnekleri
Muhammes Örnekleri Müzdeviç Mütekerrir
Muhammes Nedir Müzdeviç ve Mütekerrir Muhammesler
Musammat Nedir Musammat Nazım Biçimleri
Müseddes Nedir Özellikleri ve Müseddes Örnekleri
