30.09.2019
Yazıda murabba nedir ve musammat, müzdeviç ve mütekerrir murabbalar, murabbaları ile ünlü şairlerimiz ve murabba örnekleri yer almaktadır.
Murabba nazım şekli ile ilgili geniş bilgiler için tıklayınızMurabba Nedir Mütekerrir ve Müzdeviç Murabba)
Divan şiirinde murabba dörtlük nazmım biriminden oluşan rubaiden farklı şekilde kafiyeleşen 3 ila 7 bendden oluşan bir nazım şeklidir. Lakin murabba beyitlerin üzerine iki dize eklenerek inşa edilen bir nazım şekli olduğu için esasında gazele bağımlı veya gazelin arttırılmış şekli olan bir nazım biçimi olarak kabul edilmelidir.
MÜTEKERRİR MURABBA ÖRNEKLERİ
Murabbaların son dörtlüklerindeki dizeler aynı dizeler ise, yani bir murabbanın ilk dörtlüğündeki son dize ( murabbanın 4. mısrası) her dörtlüğün sonunda aynen tekrar ediyorsa buna mütekerrir murabba denmektedir. Mütekeririn sözcük anlamı ise tekrar eden demektir.
Perişan halin oldum sormadın hal-i perişanım
Gamından derde düştüm kılmadın tedbir-i dermanım
Ne dersin rüzgarım böyle mi geçsin güzel hanım
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım
Esir-i dam-ı aşkın olalı senden vefa görmem
Seni her kanda görsem ehl-i derde aşina görmem
Vefa vü aşinalık resmini senden reva görmem
Gözüm canım efendim sevdiğim devletli sultanım Fuzuli
….
Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül (Murabba)
Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül
Kara sevdaya yiler bî-ser ü bî-pây gönül
Dimedüm mi sana dolaşma ana hay gönül
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
Bizi hâk itdi hevâ yolına sevdâ nidelüm
Pây-mâl eyledi bu zülf-i semen-sâ nidelüm
Kul idinmezdi güzeller bizi illâ nidelüm
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
Felekün nûş iderem nîşini sâğarlar ile
Doğradı hâr-ı cefâ bağrumı hançerler ile
Baş koşam dimez idüm ben dahi dil-berler ile
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
Yarun itden çog uyar ardına ağyâr diriğ
Bize yâr olmadı ol şuh-ı sitem-gâr diriğ
Kıldı bir dil-ber-i hercâîyi dil-dâr diriğ
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül Ahmet Paşa
…………. Şiirin devamı : (https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/gul-yuzunde-goreli-zulf-i-semen-say-gonul-murabba/92184 )
Ne hoş yaylak imiş bu şehr-i Lâdik
Kulaktan olmışıduk gerçi âşık
Bi-hamdillâh ki hoş gösterdi Hâlık
Ne söz söylendise hakkında sâdık
Ne hoş yaylak imiş bu şehr-i Lâdik
Yeşil dîbâyı giymişler çemenler
Yakarlar sîm kandîl yâsemenler
Her etrâfı gül ü serv ü semenler
Ne hoş yaylak imiş bu şehr-i Lâdik Mihri Hatun
…………. Şiirin devamı (https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ladik-hakkindaki-mutekerrir-murabba-sindan/93036
Ayş u nûş it kim geçek kalmaz bıı eyyâm-ı bahar
Failâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün
Dinle bülbül kıssasın kim geldi eyyâm-ı bahar
Kıırclı her bir bağda hengâm-ı bahar
Oldı sîm-efşân ana ezhâr-ı bâdâm-ı bahar
Ayş u nûş it kim geçek kalmaz bıı eyyâm-ı bahar
Yine envâ'-ı şükûfeyle bezendi bâğ u râğ
Ayş içün kurdı çiçekler salm-ı gülşende otağ
Kim bilür ol bir bahara kim ölüp kim kala sağ
Ayş u nûş it kim geçer kalmaz bu eyyâm-ı bahar… Mesihi
Şiirin devamı …. https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/dinle-bulbul-kissasin-kim-geldi-eyyam-i-bahar-murabba/93088
***
Ey gülistân-ı cemâlün gül-i nâzük-bedeni
Ravza-ı hüsn ü bahârun semen ü nestereni
Garaz öldürmeg ise cevr ü cefâyile beni
Yüri şâhum yüri ısmarladum Allâha seni
Çünki senden felek ayırdı şehâ ben kulunı
Gülşen-i hüsnüni medh eyleyici bülbülüni
Kokmasun bârî sakın zâg-ı rakîbün gülüni
Yüri şâhum yüri ısmarladum Allâha seni Sarıca Kemal
Murabba ( İlk ve son dörtlükleri)
Eyâ cânlar fedâdur yoluna cân u baş
Bî hakkı âyet-i Kur’ân fedâdur yoluna cân u baş
Gönüller derdine derman fedâdur yoluna cân u baş
Efendim Mazharî Sultan fedâdur yoluna cân u baş
....
Sinân Ümmî senün yolunda bir kâsır keşifündür
Hemîşe mürüvvetün umar ki bir âciz ü zayıfındur
Terahhum kıl kerem eyle ki bî çâre nahifündür
Efendim Mazharî Sultan fedâdur yoluna cân u baş KEMAL ÜMMİ , 15 YY
Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilâtün/ Fâ‘ilün
Câme-i gül-reng ile dirler saña gülgûn kabâ
Hâk-i pâyüñ çeşm-i câna tûtiyâ gülgûn kabâ
‘Îd irişdi kıl bizümle merhabâ gülgûn kabâ
Mülk-i hüsnüñ pâdişâhı bî-vefâ gülgûn kabâ
Zahm-ı şemşîr-i gamuñ görinmez oldı kandan
Kaldı èâciz haste-dil me’yûs olup dermândan
Mısr-ı hüsn içre güzelsin Yûsuf-ı Ken‘ândan
Mülk-i hüsnüñ pâdişâhı bî-vefâ gülgûn kabâ Ravzi ( devamı https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/murabba-6-came-i-gul-reng-ile-dirler-sana-gulgun/119671 )
MÜZDEVİÇ MURABBA
Murabbaların veya bir murabbanın son dörtlüğündeki mısra, murabbanın diğer dörtlüklerinin son dizelerinde aynen tekrar etmiyorsa, yanı her dörtlüğün son dizesi tekrar edilmeyen farklı bir dize ise bu tip murabbalara müzdeviç murabba denir.
Bana dünyada ya Rab demezem tac ü hilafet ver
Ya sultanı cihangir eyleyüp küll-ü riyaset ver
Ya bir şah –ı Süleyman’a Asaf kıl vezaret ver
Ya erbabı menasıp gibi bir özge siyadet ver
Cihanı ehline sevk eyle bana şevk ü halet ver
Kesafet kalbi zeng etse musaykal kıl letafet ver
Kemal’i fazl u kut u layemut ile saadet ver
Dem i âhirde imân dünya da sabr u kanaat ver. Şair Fevri( Ahmet 16 yy )
Müzdeviç Murabba ( Namık Kemal )
Sıdk ile terk edelim her emeli her hevesi
Kıralım hâil ise azmimize ten kafesi
İnledikçe eleminden vatanın her nefesi
Gelin imdâda diyor bak budur Allaah sesi
Bize gayret yakışır merhamet Allaah’ındır
Hükm-i âtî ne fakirin ne şehinşâhındır
Dinle feryadını kim terceme-yi âhındır
İnledikçe ne diyor bak vatanın her nefesi Namık Kemal
Müzdeviç Murabba ( Namık Kemal )
Değişmez fen mi vardır müstakar eşyâ mı kalmıştır
Delili sâbit olmuş binde bir da’vâ mı kalmıştır
Deme insâna ma’lûm olmadık ma’nâ mı kalmıştır
Eğer meçhûl ararsan her işin encâmı kalmıştır
Memâtı görmedim ömrümde bir inkâr eder mezheb
Fenâdır bir fenâ dünyâdayız intâc-ı her matleb
Firaak u haps ü nefyi kadr ü nâmûsumla gördüm hep
Cihânın bin belâsından bana pervâ mı kalmıştır Namık Kemal
……. Şiirin devamı (
MERSİYE KONULU MURABBA ÖRNEKLERİ
Murabba Der Katl-i İbrâhîm Paşa
(İbrahim Paşa 'mn Öldürülmesi Hakkında Murabba) (Büyük Türk Klasikleri, c ili, s. 379)
Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün
Gün gibi evvel beni dünyâya sultân eyledün
Sonra dönd ün sâye-veş hâk ile yeksan eyledün
Başumı çevgari-ı mâh-ı nevle gaitan eyledün
Neyledün ey çarh-i hûnî neyledün kan eyledün
Bana çün aşüftelik ergürdi devr-i rüzgâr
Bahr-ı gamsın eyledün mevc-i hilâli aşikâr
Fülk-i cismün eyledün ol mevt: birle bî-karâr
Neyledün ey çarh-ı hûnî neyledün kan eyledün
3. Hâb-ı gafletden edüp suret gözinün perdesin
Dostluk kânununun nâ-sâz kildun perdesin
Böyle mi eyler cihanda bir kişi perverdesin
Neyledün ey çarh-ı hûnî neyledün kan eyledün
4.Kara yere dökmeye ehl-i zeminin kanını
Aşikâr etdün hilâlim hançer-i bürrâmını
Kime zalim urdımsa sildim dâmenünle kanını
Neyledün ey çarh-ı hûnî neyledün kan eyledün
5. Mihr yaksun haşre dek sinende hasret dâgım
Dîde-i encüm akı Isım yere kan ırmağım
Dişlesün dendân-ı Pervîn mâh-ı nev parmağını
Neyledün ey çarh-ı hûnî neyledün kan eyledü Hayali Bey
İLGİLİ LİNKLER VE KONULARIMIZ
Mütekerrir Müzdeviç ve Musammat Murabba Örnekleri
Muhammes Örnekleri Müzdeviç Mütekerrir
Muhammes Nedir Müzdeviç ve Mütekerrir Muhammesler
Musammat Nedir Musammat Nazım Biçimleri
Müseddes Nedir Özellikleri ve Müseddes Örnekleri
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın