Muska sözcüğü Arapça nüsha sözcüğünün Türkçeleşmiş halidir. [1] Nüsha kelimesi ise Arapça kökenli olup “yazılı şey” manasına gelmektedir. [2] Muska sözcüğü içerisinde ayet hadis veya surelerin yazılı olduğu çevşen veya rukye ile eş anlamlı sayılabilir. “Nazara, cinlerin saldırısına, canavarların tehlikesine, hasedin etkilerine ve benzeri musibetlere karşı korunmak, ya da bunlara maruz kalınmışsa onlardan kurtulmak (rukye) amacıyla, bir kağıda yazılıp muşambaya sarılan birtakım dua ve sözler” [3] dir.

Muska Nedir?

Muska,  sihirli bir güce sahip olduğuna inanılan bir nesnedir.  Bu nesne gücünü muskayı yazan veya yapan kişinin yazdığı yazı, rakam veya çiziği, şekil, çizgi, sembol, işaretlerden vb alır diye düşünülmüş ve bu şekilde ona inanılmıştır. Muskayı veren kişi ile elde edilen bu güç boyunda, bilekte veya bir giysinin içinde saklanılarak veya teşhir edilerek bu objeler sayesinde kötülüklerden korunulduğuna veya kısmetin açıldığına inanılan bir nesne veya obje olmaktadır.


Muskaların Özellikleri ve İçerikleri

Fakat muskalar içinde sadece ayet, hadis veya surelerin yazılı olmaması ile çevşen ve rukyeden ayrılır. Çünkü muskaların içinde, bir takım harfleri işaretler, çizgiler, anlamsız sözler, semboller vb de olabilmektedir. Bu nedenle muskalar çevşen ve rukyelerin işlevlerinden de ayrılabilmektedir.

Muska Ne İçin Kullanılır

Muska;  hastalıklardan korunmak, kötülükleri savmak, nazardan kurtulmak veya nazarı engellemek amacıyla yapılan veya taşınan bir nesnedir.   Genellikle, üçgen veya dörtgen şeklinde sarılmış içinde ayet, sure, hadis veya anlamsız sözler, rakamların ve sayıların bulunabildiği,  kolye şeklinde boyna bileklik şeklinde bileğe takılan veya bir giysinin içine gizlenen sarılıp sarmalanmış bir nesne şeklindedir.



Muska ve Müslümanlık


Muskalar  ayet, hadis,  sure, Allah’ın isimlerin yazıldığı bir şekilde oluşursa ve dört köşe sarılırsa hamayıl, hamail  adını alır.  Fakat muskalar “meleklerin, peygamberlerin, hatta efsanevi kişilerin adları ve anlaşılmaz tılsımlı sözler, simgeler, yıldız işaretleri, rakamlar, işaretler, insan ve hayvan resimleri ile garip harf şekilleri “ [4] ile de oluşabilir.  Felak, Nâs, Yasin, Fâtiha süreleri, Âyetü'l-Kürsi (2/256), Âyetü'l-Arş (9/130), diğer çeşitli ayet, hadis ve dualar muskalara ve hamayillere en çok yazılan dualar olmaktadır.


Müslümanlık ile alakalı olmayan,  ayet,  sure, hadis veya Allah’ın isimlerinin yazılı olmadığı muskalar bilezik, kolye, küpe, bileklik, damga-mühür  şekillerinde de olabilmektedir.

İslamiyet’te, sure, ayet veya Allah’ın isimlerinin yazılı olduğu, muska, çevşen veya hamayil takınmak caiz görülmüş, lakin, büyü, sihir hastalıktan ve nazardan korunma amaçlı yazı, şekil ve sembollerden oluşan şeylerin kullanılması yasaklanmıştır.  Buna mukabil muskalara:  “efsanevî kişilerin adları, anlaşılmaz tılsımlı sözler, simgeler, yıldız işaretleri, rakamlar, rumuz ve işaretler, insan ve hayvan resimleri ile garip harf şekilleri de yazılıp çizilmiştir”

Muska Neler İçin Kullanılır

İplikler veya düğümler şeklinde yapılmış büyü ile alakalı muskalar vb de yapılmışlardır. Nitekim Nas ve Felak surelerinde düğümlere atılmış büyüleri ve büyücüleri lanetlenmekte diğer bir ifade ile Müslümanlar bunlardan men edilmektedir.

Muskaların nazardan, büyüden, tılsımdan, koruduğuna inanılmış; bazı muskalar ise muhabbeti artırmak, birisini kendisine aşık ettirmek, kocanın ilgisini ve muhabbetini arttırmak, , ölümden ve hastalıktan korunmak,  hamile kalmak, cinleri def etmek, cinlerden korunmak,  akrep, yılan, böcek vb nin sokmasını engellemek, bereketi arttırmak,  kısmeti açmak, kurşundan ve silahtan korunmak, nazarı def etmek, , kem gözlerden sakınmak, hasetten kurtulmak,  düşmanı çatlatmak,  hatta rakiplere ve düşmanlara zarar vermek vb amaçlı kullanılmıştır.



       

Muska Türleri


Muskanın birçok türü vardır.  Cevşen,  silahtan ve kurşundan korunmak için taşınan bir muskadır.  Hamayıl ise yazıları küçültülmüş dualardan oluşan kitapçık şeklinde bir muskadır. Eskiden badem üzerine  yazılar yazıp  veya kağıda muska yazarak sıtmalı olanların boynuna  asılan badem muskalarının olduğu da bilinmektedir.  Sıtmaya yakalananları iyileştirmek veya sıtmadan korumak amaçlı  bu muskanın kinin icat olmadan evvel yaygın olarak kullanıldığı  bilinmektedir. [5]

İlginç olanı ise muskalar sadece insanlara takılmaz, atlara veya hayvanlara da muskalar takılmakta, evlerin gizli yerlerine yastık altlarına vb de muskalar konmaktadır.


Antik  Çağlarda Muska

Muska, antik medeniyetlerden ve eski Türklerden beri varlığı bilinen bir konudur.  Mısırlıların, hastalıklardan, kötü güçlerden korunmak için şehirlerinin kapılarına sfenksler yaptıkları,  kendilerini karanlık güçlerden korumak için   pişmiş topraktan, akik taşından, obsidyenden (volkanik cam) ve yeşim taşından bir takım nesneler yapıp yanlarında taşıdıkları, bu nesnelerin kendilerini hatta ölüleri bile kötü güçlerden koruduğuna inanırlardı.


Eski Türklerde Muska

 Muskanın eski Türklerde de yaygın olduğu , eski  Türklerin  kıvrılmış kağıt anlamına gelen tomar, tumarları boyunlarına taktıkları bu tumarların içinde kötülükleri ve kötü ruhları kovaladığına inanılan sembollerin ve resimlerin yazıların olduğu bilinmektedir.  Nitekim eski Türklerin şahin, kemiği ve kurt dişini obje olarak yanlarında taşıdıkları bu kemiklerin onları koruduğuna inandıkları bilinmektedir.

İLGİLİ LİNKLER


Hamail ve Muska

Hırz Nedir ( Şiirimizde Nefsi Koruma Muskası )

Hırz- ı Emani ( Farisilerin meşhur muskası)

Badem Göz - Badem Muskası - Bağlama Nedir.





Şiirlerde Muska


Nüsha yazdırsa acep olmaya badem üzre     Baki

Nüshan maraz-ı aşka ilâç eylemedi hîç
Ey şeyh-i kerâmet-fiirûş ez de suyun iç       Lâedrî

Tefrik için kimisi okur rukye vü efsûn
Teshîr için kimisi yazar nüsha-i duâ  Ziyâ Paşa

Yazdırıp müşg ile boynuna hamail taktı
Kendiye etmek içün halkı musahhar sünbül      Baki

Hamâyil gibi boynuna kolun kıl Ahmed’in heykel
Ki saklaya seni Bâri yavuz gözden yavuz dilden (A. Paşa, G. 231/9: 202)

Güzeller şahına bir muska(1) yazdım
Değmesin düşmanın nazarı diye

Bir gece gönderdim gizli bir name
Kuralım tenhada pazarı diye


KAYNAKÇA