Absürd: Absürdizm
Edebiyat, sanat ve felsefede kullanılan bir terimdir. Abes, saçma, anlamsız, akla ve gerçeğe aykırı, gereksiz, lüzumsuz, yersiz, boş ve uyumsuz anlamlarına gelen bir sözcük ve terimdir.
Absürd düşünce İkinci Dünya Savaşı’nı yaşayan insanların yaşadıkları korku güvensizlik ve kaoslar içinde oluşan bir felsefe ve sanat anlayışı olarak şekillendi. 19 yy. dan itibaren sanayileşmenin , köyde kente göç olgusunun ve kapitalist güç ile sermayenin altında ezilerek tanımadığı uyum sağlayamadığı kentlerde diğer insanlara yabancı kalan ve uyum sağlamayan insanlar bu çocuklarının ruh dünyaları bu akımları besleyen diğer etkenler olmuşlardır. Sanayi Devrimi ve I. Dünya Savaşı, Nietzsche gibi "Tanrı Öldü!" diye bağıran düşünürler çıkarmaya başlamış, yaklaşık elli milyon kişinin öldüğü II. Dünya savaşından sonra yaşamın anlamı üzerinde düşünenler çok çoğalmış abzürdizmin ve Varoluşçuların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.
Abzürd terimi daha çok varoluşçular tarafından kullanılmış. İnsanın, evrenin tesadüfen oluştuğunu, evrenin ve diğer her şeyin hiç bir anlamının olmadığını savunan bir terim olmuştur.
Absürdizm, varoluşçuluk ile bağlantılı ama ondan biraz farklı bir görüştür. Absürdizm 19. yüzyıl Danimarkalı filozof Saren Kierkegaard`a dayanır. Albert Camus nün Sisifos Söyleniyiyayınlanmasıyla Absürdizm`in sınırları belirlenmiş ve tam anlamıyla ortaya çıkmıştır. [1]
Absürdizm`e göre: insanlar yaşamlarına anlam bulmak istemişler, bu faydasız çabalarından sonra akla uygun cevaplar bulamayınca. "Tanrı`yı ve dini icad ederek bu inanca yapışmak “ veya “ Hayatın anlamsız olduğu sonucu" na varmak yollarından birine sapmışlardır.
Abzürd kelimesinin içini dolduran düşünceleri üreten Kierkegaard, “Tanrı`nın bilinebilir mantıklı bir amacının olmadığına” inanmaktadır. Jean Paul Sartre ’ye göre "insan beyhude bir çabadır," Camus’a göre "ölüm metafizik bir rezalettir" . Varoluşçulara göre herhangi bir yaratıcı olmadığından insanlığın ve evrenin de bir anlamı yoktur. “Dünya ve içindekiler birbiriyle uyumludur ve insandan başka bütün varlıklar arasında sistem bütünlüğü vardır. İnsan dışındaki varlıklar, zaman ve niçin var olduğunu düşünüp bilmediği mekân ve ölüm kavramının farkında olmadığı için dünya ve evrenle bir uyum içindedir. Ama insan öleceğini de önceden bilmekte, neden ve niçin sorularını sormaktadır. O halde insan dünya ile uyumsuz, uzlaşmazlık içinde sürgün ve yabancıdır. Abzürd sanatçılar evrenin amacı yoksa ölmek ve intihar etmek gerekir mi ikilemi üzerinde de çok tartışmışlar Ölüm ve intihar, konusunda “ absürtü ortadan kaldırmaz, absürt ile bağlantıyı koparır.” [2] fikrine ulaşmışlardır.
BAŞLICA ABZÜRD ESERLER
· Korku ve Titreme, Soren Kierkegaard
· Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, Soren Kierkegaard
· Godot'yu Beklerken Samuel Beckett , Absürt tiyatro
· Yabancı , Veba , Düşüş , İlk Adam, Mutlu Ölüm ve Sisifos Söyleni , Albert Camus
· Dava , Dönüşüm , Franz Kafka
KAYNAKÇA
[1] https://tr.wikipedia.org/wiki/Abs%C3%BCrdizm
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Abs%C3%BCrdizm