Bahtek

Osmanlıca yazılışı : Bahtek :  بختك

Bahtek sözcüğü Farsça kökenlidir. Farsça’da  sözcük anlamı ile: Uykuda iken ağırlık basma, tâlih, küçük şans anlamlarına gelir.

Lakin bu sözcük tarihte yaşamış olan meşhur bir İranlı vezirin özel ismi de olmuş,  bu sözcük edebiyatımızda İran’ tarihinde adaletiyle ün salmış bir hükümdar olan Nûşirevân’ın meşhur veziri Baytek’in özel ismi olarak geçmiştir.

 Bu nedenle Baytek,  Divan Edebiyatında sözlüklerdeki anlamından ziyade adı Nuşirevan,  Anuşirvan ile birlikte kullanılan vezirinin özel ismi olarak kullanılmıştır.  Baytek, Divan şiirimizde özellikle vezirlere yazılan kasidelerde karşımıza çıkmaktadır. Divan şairleri vezirlerimizi adaletli ve cömert olmaları bakımlarından Baytek’le mukayese etmişler, bu mukayeselerinde vezirleri ya Baytek, Asaf, Nizamülmülk gibi meşhur ve efsanevi vezirlere benzetmişler veya vezirlerimizi onlardan da üstün olarak göstermişlerdir.  ( bkz Âsaf- Âsef Kimdir. Hz Süleyman'ın Veziri )

Örneğin Hz Süleyman’ın veziri olan Asef, büyü ve tılsımın mucidi olarak kabul edilen akıl ve feraseti ile meşhur, Hz Süleyman’ın en büyük yarımcısı efsanevi bir vezir olarak bilinir. Baytek ‘de Anuşirvan’ın adaletli olmasını sağlayan akıl, feraset, liyakat ve adalet timsali olan veziri olmaktadır.

“Divan şiirinde adları sıkça geçen Âsaf, Nizâmülmülk gibi ideal vezir tiplerinden biri olan Bahtek, tıpkı Nûşirevân gibi adaleti ve ferâseti ile anılmaktadır”[1]

Geldi kenâr-ı la’lüne hatt-ı müzevvirünNûşîrevâna Bahtek ider san vezirlik           Sarıca Kemal

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

• Tâk-i Kisra Hakkında Detaylar Divan Şiirinde Nuşirevan Adaleti
• Adalet Zinciri Tâk-ı Kisrâ Eyvân-ı Kisrâ ve Adalet
• Kisra Nedir İran Hükümdarları Kumaş ve Diğer Kisralar
• Kisrâ Nedir Sasani Kralları Şiirlerde Kisra
• Olmasaydı Tâk-ı Kisrâdan ferâğı lâlenün
• Tâk-ı kisrâyı sorarsan yüri var hum-hâneye
• I. Hüsrev Nuşirevan Nûşirevân-ı Adil Anûşirvân Kimdir
• Bahtek Kimdir ( Nuşirevan'ın Veziri )

KAYNAKÇA 

[1] Hakan YEKBAŞ, DİVAN ŞİİRİNDE YUNANÎ ŞAHSYETLER, Uluslararası Sosyal Araştırmalar DerVolume: 3 Issue: 15