Asaf Âsef Kimdir Hz Süleyman'ın Veziri

25.10.2020

Edward Poynter : Saba Kraliçesinin Kral Süleyman'ı Ziyareti

Âsaf- Âsef-

Osmanlıca yazılışı: asaf - âsaf : آصف

Âsaf veya Âsef, Arapça kökenli vezir anlamında isim soylu bir sözcüktür. Osmanlı İmparatorluğu şairlerin vezirler için kullandıkları tabirlerden biridir. Âsaf bin Berhiyâ veya Hızır olarak da bilinir. ( bkz Hızır Kimdir Şiirlerimizde Hz. Hızır Tasavvuru )

Asef, Hz Hz Süleyman’ın veziridir. Asef, büyü ve tılsımın mucidi olarak kabul edilen akıl ve feraseti ile meşhur, Hz Süleyman’ın en büyük yardımcısı efsanevi bir vezir olarak bilinir. ( bkz Hâtem ve Hz Süleyman’ın Yüzüğü )

Âsaf, kutsal kitaplarda da adı geçen efsanevi ve menkıbevi bir karakterdir. “Ahd-i Atîk’e göre, Levioğulları’na mensup Gerşom ailesinden Berekya’nın (Berekhyâ-Berechiah) oğludur. Hz. Dâvûd zamanında kendisine, ahid sandığının Obededom’un evinden esas yerine taşıtılması sırasında, Heman ve Eytan (Ethan) ile birlikte, yüksek ses çıkaran tunç zillerle sandığa kılavuzluk etmiş, Hz. Süleyman’ın mâbedi bina etmesinden sonra, ahid sandığının mâbeddeki yerine naklinde “[1] görev almıştır. Buna göre Ahid’in muhafızı gibi bir vazifesi de olmuştur.

İslâmî kaynaklara göre Hz. Süleyman’ın teyzesinin oğlu, çok güvendiği bir kişi, Hz. Süleyman’ın kâtibi ve veziri olarak bilinir. Vezirlerin veziri mertebesinde görülen Asaf, duası kabul edilen keramet sahibi bir vezir olarak görülür. Hz Süleyman ile Belkıs- ( bkz Belkıs Saba Melikesi ve Efsanesi) kıssalarında Hz. Süleyman'ın bilgili adamlarından Âsaf bin Berhiyâ "Gözünü açıp kapamadan ben onu sana getiririm" der ve   Melike derhal Hz. Süleyman'ın huzuruna getirilir.[2] Diğer bir kıssa da ise Hz Süleyman bir adayı işgal etmiş ada hükümdarının kızı Cerade’yi eşi olarak almış ama Cerade babasının suretini bir heykel olarak yaptırtıp bu puta tapmaya başlamıştır. Fakat Hz Süleyman’ın veziri Asaf, duurmu öğrenip Hz Süleyman’a bu olayı anlatır. ( Taberi Tarihi ) [3] ( bkz Hüdhüd Nedir İbibik ve Hz Süleyman’ın Ulağı )

Divan şiirinde Vezir Asaf; Belkıs, Hz. Süleyman, zenginlik, kuşlarla konuşma, tılsım, büyü gibi ilimler için kullanılmıştır. [4] Özellikle vezirler için yazılan kasidelerde vezirleri, sadakat, bilgili olma, feraset yönlerinden vezirlere benzetme amaçlı Asaf veya Asef ‘ten söz açmak adet olmuştur. Bu yüzden Asaf en çok kasidelerde karşımıza çıkan bir mazmundur.

Hz. Süleyman’ın veziri olduğu için de   vezirlerin piri veya vezirlerin büyüklük, ululuk yönünden benzetildiği bir benzetme, mukayese unsuru olmuştur. Kasidelerde övülen vezirler tüm bu yönleri ile Asaf’a benzetilir.

Gör Süleyman gibi peygamber-i âli şanın
Devleti olmuş iken Asaf ile müstahkem.    ( Nabi)

Sütude Âsaf-ı din perver –i adil ki olmuştur
Kader ferman- ber-i hükmü, kazâ muhkim –i fermanı    ( Nefi)

Âsâf'ın mikdârını bilmez Süleyman olmayan

Bilmez insan kadrini âlemde insan olmayan   Ziya Paşa

Âsâf'ın değerini bilmez Süleyman olmayan. (Âsâf, aynı zamanda hükümdar olan Süleyman peygamberin bilge bir veziridir.) Bilmez insanın değerini âlemde insan olmayan.

HZ SÜLEYMAN İLE İLGİLİ LİNKLER VE BAŞLIKLAR