Kategoriler EDEBİYAT Edebiyat Terimleri MazmunlarHüsrevani Nedir

Hüsrevani Nedir

20.02.2017

Hüsrevani

hüsrevânî : خسروانی

Sözcük birçok anlama gelir ve edebiyatta da birçok anlamda kullanılır

Kullanıldığı anlamlarının bazıları şunlardır: “1)Hükümdara lâyık. 2) çok iyi, âlâ, birinci derece. 3)[1] bir çeşit şarap. 4) Hüsrev’e dua edenler 5) Bir çeşit altın para 6) Hüsrev gibi büyük şah, hükümdar 7) Hüsrev gibi tavırlar gösteren şah ( şahane hükümdar )”, iri şarap küpü, [2]define saklanan büyük, küp, iri küp, içinde defineler olan büyük küp…( bkz Hum Humhane Şiirlerde Küp ve Hüsrevani )

Bu anlamlarının bazılarının Sasani İmparatorluğu'nun 590–628 yılları arasındaki hükümdarı olan Hüsrev-i Perviz IV. Hürmüz'ün (579–590) oğlu ve I. Hüsrev'in (531–579) torunu olan Husrev-i Perviz

ile alakalı olduğu ortadadır. ( bkz Husrev-i Perviz Kendi Gelen Hazine Genc-i Bâd Âver )[3]

Nitekim Hüsrevani kelimesinin büyük ulu, şahane anlamlarını da çağrıştırdığı bu nedenle Hum-i hüsrevânî: sultanî küp, çok büyük şarap küpü anlamlarına gelen terkiplerin de oluştuğu görülür. Bunlardan bir diğeri de Hüsrev’in Genc-i Hüsrev: Hüsrev’in sekiz büyük hazinesi ve Genc-i Bed Aver

( kendi gelen ) hazinesidir. [4]

Hüsravani kelimesinin diğer kelimelerle büyük şahane, görkemli manasına gelen bir sıfat şeklinde kullanıldığı anlaşılır. Efsanevi acem bestekârı Barbed 'in yaptığı besteleri Hüsrev adına yapmış olduğundan da bu bestelere de Hüsrevani denmiştir.[5]

Örneğin simat-ı husrevani şahane sofra, , nevbet-i hüsrevani , büyük mehter takımı, Nâme-i Hümâyûn-ı Husrevânî , kûs-ı hüsrevânî , sürûd-ı Hüsrevânî makamı , Hüsrevani-i mülk-i , tâc-ı husrevânî. gibi . Nitekim Hüsrev’in efsanevi nevbet takımına işaret eden ve günde beş kez icra yapan ordusunun mehter takımı Nevbet-i Hüsrevani olarak yaşamaya devam etmiş büyük mehter takımına Nevbet-i Husrevani denmiştir. [6]

Hüsrevani penç nevbet çaldırdı her iklimde
Nûh kubabın yankılandırdı sipihrin mihr-i aşk    BAKİ

Aşkın hükümdari yedi iklimde günde beş kez nevbet çaldırıp yedi kat gökte yankılar yaptırdı.

Reh güzarı bağa sertâba dökülmüş berg-i rez
Sandım altın tepsiler konmuş simât-ı hüsravanı     Baki

Bağın yollarını baştanbaşa sarı üzüm yapraklarının döşendiğini görünce onları içine altın tepsiler konmuş şahane bir sofra zannettim.

Altın üsküflü simin sak sakiler
Şarab-ı erguvanı bezm-i hüsrevani içinde   Mevlana

Sözi anda eyle şîrîn idesin yâd
Ki Hüsrev anı işitse ola Ferhâd düzesin anı

Ol şeh-süvâr-ı memleket-i 'adl ü dâd kim
Atı öñince olsa revâ husrevân revân          Baki

Kenz-i ‘aşkuñ dilde genc-i Husrevânîdür baña
Mâye-i nakd-i hayât-ı kâm-rânîdür baña BEYÂNÎ - Enfî Ahmed

“Ben ki Sultan-i salâtin-i zaman burhân-i havakın-i avân tâc-bahs-i husrevân-i cihan zillullâhi'l-meliki'l-mennân Akdeniz'in ve Karadeniz'in ve …….” Kanuni

Husrev-i Perviz Kendi Gelen Hazine Genc-i Bâd Âver

Genc-i Bed Aver Husrev-i Perviz ve ve İstanbul

Perviz Nedir ve Hüsrev-i Perviz

Hum Humhane Şiirlerde Küp ve Hüsrevani

Çömlekçilik

AVANOS'TA ÇÖMLEKÇİLİK

Çömlek Yapımı ve Teknikleri

Tarihte Seramik ve Çömlekçilik,

Sır Sırça Çekmek Çömlek Sırı Sır Kelimesinin Kökeni

Kaynakça

[1] https://www.osmanice.com/osmanlica-11960-nedir-ne-demek.html#:~:text

[2] https://www.osmanice.com/osmanlica-11960-nedir-ne-demek.html#:~:text