Süleyman ve İsrail Krallığı Hükümdarı Kral Şelomon Hayatı Hizmetleri

27.11.2022

İsrail Kral Şelomo Kimdir

Süleyman isminin kökeni Akad şalāmu/şulmu = Sumer silim sözcükleridir. Akatçadaki şalāmu sözcüğü İbrânîce’de “barış, selâmet, sükûnet” manasına gelen Şelomoh (Şlomo) “şalom “ sözcüğüne girmiş, bu sözcük Arapçaya ise “ barışsever, barışçı” anlamları ile Süleyman şeklinde geçmiştir. Bu nedenle Hz Süleyman’ın adının anlamları ve kökeni bu şekildedir.

İslam dininde Süleyman peygamber olarak bilinen ve MÖ 1050 ve MÖ 930 yılları arasında var olan İsrail Krallığının dördüncü hükümdarı olan Kral Şelomo ile Hz Süleyman’ın aynı kişi aldığına dair pek çok iddia ve kanıt bulunur. Eski Ahit’in krallar I. Ve ilk 11 bölümünde anlatılan hükümdar ve peygamber Davud’un oğlu Kral Şlomo, peygamber olarak değil sadece bir kral olarak anlatılır. Ancak İslami kaynaklarda ve Kuran’da ise Süleyman Peygamber olarak da anlatılır. Kaynaklara göre kral Şelomo MÖ 970–931 yılları arasında 31 sene hüküm sürmüştür.

Yahudi ve Hıristiyan kaynaklarında Süleyman, İsrail Krallığı’nın İşboşet, Davud ‘tan sonra kardeşi Adoniya ile birlikte üçüncü veya dördüncü kralıdır. Hz Davud, Yahudi metinlerine göre 36 İslam kaynaklarına göre 42 yıl hüküm sürdükten sonra ölmüş ve oğlu Süleyman’ı ( Şolomon ) - diğer eşinden olma büyük oğlu Adoniya’nın kral olduğunu ilan etmesine rağmen- varisi ilan etmiştir. Yani tarihteki İsrail Krallığı’nın hükümdarı olan Süleyman ( Şolomon ) Peygamber bir hükümdar olan demircilerin piri, kılıç ve zırh yapan, sesi çok güzel bir peygamber olan Hz Davud’un oğludur. Süleyman ( Şolomon ) Hz Davud’un Batşeba adlı eşinden üçüncü veya dördüncü çocuk olarak dünyaya gelir. ( bkz HZ .DAVUD ŞIIRIMIZDE HZ. DAVUT)

Bazı kaynaklar Süleyman’ın on iki yaşında ve babası Hz Davud hayatta iken hükümdar ilan edildiğinden söz eder. Fakat Tevrat ve Tanah’taki bilgilerden de hareketle Hz Davud henüz hayatta ve ihtiyar bir kral iken en büyük oğlu Adoniya, babasını hiçe sayarak isyan etmiştir. Anlaşıldığı kadarı ile Kral Davud, idarecileri ve eşi Batista’nın gayreti ile bu isyan bastırılmış, Hz Davud oğlu Süleyman tahta çıkmıştır. Muhtemelen de isyan bastırılana kadar devlet ikiye bölünmüş Kudüs ve civarının hükümdarı Süleyman olmuştur.

Süleyman'ın öyküsü Ahit'te 1. Krallar kitabının ilk 11 bölümünde ve 2. Tarihler kitabının ilk 9 bölümünde anlatılır. Ahit’in anlattığı İsrail Krallığı tarihine bakılırsa Hz Süleyman kral Şelomo MÖ 970–931 yılları arasında 31 sene hüküm sürmüştür. Yahudi kaynaklarına göre Hz Süleyman, İsrail krallığının dördüncü hükümdarıdır. [1] ( bazı kaynaklara göre ise 3. Hükümdarıdır. ) Şu halde Hz Süleyman’ın üvey kardeşi olan, Davud hayatta iken hükümdarlığını ilan eden Adoniya da bir müddet kral olarak kalmış, isyan bastırıldıktan sonra Süleyman kral olmuştur.

Vikipedia Hz Süleyman’ın doğumu MÖ 990, ölümü ise MÖ 930 olarak gösterir. [2] Ancak belirtilen bu bilgilere göre Şelomo ( yani Süleyman) on iki yaşında iken tahta geçmemiş, kardeşi Adonijah'ı tahttan indirerek hükümdarlığı ele geçirmiştir. [3] “Natan ve Bat-şeba’nın telkin ve hatırlatmasıyla Dâvûd, kendi yerine oğlu Süleyman’ın kral olduğunu belirtip başkâhin Tsadok’a Süleyman’ı kral olarak görevlendirmesini (meshetme) emretmiş, böylece Süleyman daha babasının sağlığında kral sıfatıyla tahta geçmiştir. “( I. Krallar, 1/1-53; I. Tarihler, 29/24).[4]

Kral Şelomo ( yani Süleyman) “Kudüs’te inşa ettirdiği tapınak, şehirlerin etrafına yaptırdığı surlar, askeri düzenlemeler, vergi idaresi ve politik amaçla yaptığı evliliklerle devlet düzenine geçişi sağlamış ve göçebelikten yerleşik hayata geçen bir topluluğa ulus olma bilincini yerleştirmiştir”… Ancak bunca hizmeti ve imar faaliyetleri yaparken “İsrail halkı ağır vergilerle bunalttığı, “ [5] bu nedenle ölümünden sonra, isyanlar çıktığı ve krallığın ikiye bölündüğü belirtilir.

Ahit’e göre Kral Şelomo ( Süleyman) düşmanlarını yenmiş, babasının vasiyetlerini yerine getirmiş, babasının idarecilerinin bir kısmına görev vermeye devan etmiş, ülkesinin güvenliğini sağlamak için Moab, Ammon ( Mısır), Sayda ve Hitti krallarının kızları ile evlenip onlarla akrabalık kurmuş, Küdüs’ü de her dinin ibadet edebileceği bir şehir haline getirmiştir. Mısır, Asur hatta Hitit kalıntılarının zayıf olması nedeni ile ülkesini güçlü tutmayı başarmıştır. 1400 savaş arabası ve 12.000 atlı mevcutlu (I. Krallar, 10/26; II. Tarihler, 1/14). Büyük bir ordu kurmuş ancak bu ordusunu sadece bir kere ve ülkesinin kuzeydoğusundaki bir kenti eke geçirmek için kullanmıştır.

Fırat’ı sınır çizerek Mezopotamya’nın batısına ve Mısır’a kadar kesinkes hâkim olduğu anlaşılan Süleyman’ın zayıf düşen Asur, Mısır, yıkılmakta olan Hitit devletleri ile barış içinde olmaya özen gösterdiği, Basra ve Şattülarap’ın batısındaki ticaret yollarını güven altına aldığı, Ürdün kralı ile önemli bir dostluk kurduğu, ticarette çok ileri giden Finikeliler ile de deniz ve kervan filoları kurarak çok zenginleştiği anlaşılmaktadır. Artık çok zauoflayan sınır ülkeleri ile barış içinde olan Süleyman’ın İsrail oğulları dışındaki “Amorîler’i, Hittîler’i, Perizzîler’i, Hivîler’i ve Yebusîler’i angarya işlerde kullanan” Süleyman’ın yabancı ahaliyi dinleri ve ibadetlerinde özgür bıraktığı anlaşılır. Devletin yönetimi, ticareti, memuriyetleri, askeri teşkilatı vb ise İsrail oğulları ahalisinin emrine verilmiştir.

Eski Ahit’e göre Davud, pğlu Süleyman’a oldukça yüklü bir bütçe bırakmıştı. Bu bütçeyi ile şimdiki Mescid-i Aksa’nın yerine kurulan Süleyman Tapınağını ((Bet ha-Mikdaş) bitirmesini de vasiyet etmişti. Devletini on iki valiyle yöneten Süleyman, başkentin ve sarayın masraflarını her ay bir valiye karşılatmak üzere gideriyordu. Böylece merkezi bütçesini çok zenginleştiren Süleyman, babasının başlattığı mabedi bitirdiği gibi kendisi için de yapımı on üç yıl süren muhteşem bir saray yaptırmıştı. “Fildişinden taht ince Ofir altınıyla, değerli mücevherlerle kaplıydı. Sarayın bütün eşyaları saf altından yapılmıştı (I. Krallar, 10/14-29; II. Tarihler, 9/13-28). Tahta altı basamakla çıkılıyor ve her basamakta iki altın aslan heykeli bulunuyordu (I. Krallar, 10/19-20; II. Tarihler, 9/17-19). Tahtın üzerinde yedi kolu her yöne uzanan altından bir şamdan asılıydı.” Kudüs’ü surlar ile çevirmiş, ülkesinin pek çok yerini imar ettirmiş ve çeşitli şehirlere ambarlar yaptırmıştı. Bu imar faaliyetleri için on binlerce taş kesen, taş taşıyan, demir işleyen, altın döken işçiler, arabalar, hayvanlar ve muazzam bir servet de gerekliydi. Bu bütçe, Babülmendep Boğaz’ı, Basra Körfezi ve Akdeniz’den gelen ticaret yolları ve Mezopotamya’nın henüz tükenmemiş olan ormanları ve diğer doğal kaynaklarından temin ediliyordu.

Dostluk kurduğu ticaret ustası Finikelileri örnek alan Kral Süleyman, altın ve at ithalâtını tekeline almış, kervanlar için en uygun yerlere ambarlar kurmuş, gemiler yaptırmış, bu gemiler ile altın, gümüş, fildişi, maymun ve tavus kuşları getirip ticaretini yapmıştı. ( Eski AhitI. Krallar, 9/26-28; 10/22; II. Tarihler, 8/17-18). Ayrıca İsrail topraklarında bütün bitkileri yetiştirdi. Ürdün ve Amanos dağlarından sedir ağaçları da alıp sattığı muhakkaktı.

Ancak bu gelirler görkemli tapınaklar, saray, sırlar ve ambarların yapımına ve kutsal kitaplara da yansıyan şatafata yetmemişti. Ahit’te de belirtildiği gibi bu şatafatın temini için halkın sırtına büyük vergiler konduruldu.

Ancak, Kudüs’te her tanrıya tapılmasına izin verdiği için babası Davud’un yolundan ayrılmış oluyordu. Bu durum Ahit’e göre Yehova’yı kızdırmıştı. Eski Ahit’te ve Krallar kitabının ilk on bir bölümünde Kral Süleyman’ın ülkenin bölünmesine de yol açtığından söz edilir. Eski Ahit’te verilen bilgilere göre Moab, Ammon, Sayda ve Hitti krallarının kızları da dâhil 700 eşe ve 300 cariyeye sahip [6]bir hükümdar ve peygamber [7] olan Süleyman, eşlerinin sözlerine kanmış ve onların yolundan gitmiş, Kudüs’te her dine tapılmasına izin vermişti. Oysaki Tevrat, krallara en fazla on sekiz hanım ile evlenmek izni vermişti.

Kral Süleyman’ın Kudüs'te diğer tanrılara tapılmasına izin verdiği hatta ihtiyarlığında eşleri nedeni ile başka ilâhlara tapmaya(I. Krallar, 11/1-8), başlamıştı. “Süleyman yaşlandıkça karıları onu başka ilahların ardınca yürümek üzere saptırdılar. Böylece Süleyman bütün yüreğini Tanrısı RAB'be adayan babası Davut gibi yaşamadı. Böylece RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı, RAB'bin yolunda yürüyen babası Davut gibi tam anlamıyla RAB'bi izlemedi.” , “Tanrı, krallığı ikiye bölüp güneyde Davud'un hanedanlığı sürecek olan Yehuda Krallığı ve kuzeyde farklı bir İsrail Krallığı kurmuştu.”[8]

Eski Ahit, Kral Süleyman’ı “putperest kadınlarla evlenmek, çok fazla ata sahip olmak, haddinden fazla altın ve gümüş biriktirmek bir krala müsaade edilen on sekiz hanımdan fazlasını almak suretiyle “ Tevrat’un kuralları çiğnemek ile suçlamıştır. ( Tesniye, 17/16-17)

Kral Süleyman kırk yıl süren saltanatın sonunda MÖ 931’de vefat etti ve babası Dâvûd’un kurduğu kendisinin de mamur ettiği Kudüs’e gömülür.

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

SÜLEYMAN PEYGAMBER İLE İLGILI UNSURLAR

SÜLEYMAN PEYGAMBER ÖZELLIKLERI RIVAYETLERI

ASAF ÂSEF KIMDIR HZ SÜLEYMAN'IN VEZIRI

HÂTEM VE HZ SÜLEYMAN’IN YÜZÜĞÜ

HÜDHÜD NEDIR İBIBIK VE HZ SÜLEYMAN’IN ULAĞI

MÜHR-Ü SÜLEYMAN NEDIR HZ SÜLEYMAN’IN HATEM YÜZÜĞÜ

SÜLEYMAN VE İSRAIL KRALLIĞI HÜKÜMDARI KRAL ŞELOMON HAYATI HIZMETLERI

HÜDHÜD NEDIR İBIBIK VE HZ SÜLEYMAN’IN ULAĞI

DEV NEDIR EDEBIYATTA VE ŞIIRLERDE DIV DEV

DAVUD PEYGAMBER ŞIIRLERDE HZ. DAVUT