Zengin Kafiye Nedir ve Zengin Kafiye Örnekleri

07.11.2019

Zengin Kafiye Nedir ve Zengin Kafiye Örnekleri

Zengin kafiye ise dize sonlarındaki kafiyeyi oluşturan ses benzerliğinin üç veya daha fazla sesten oluşmasıdır. Dize sonlarında bir birlerinden faklı ama ses olarak benzeşen üç veya daha fazla ses ya da kelime zengin kafiyeyi oluşturur.

Kafiyelerin rediflerden farkı redifin aynı görev ve anlamdaki ek, hece ve sözcüklerden oluşmasından kaynaklanır. Kafiyeyi oluşturan benzerlikler ise daha ziyade kelime köklerinde bulunması, yanı görevli ek olmamasıdır.

Zengin kafiye anlamca farklı köklerden veya görev ve anlam bakımlarından aynı olmayan üç veya daha fazla benzeşen seslerden oluşur. Elbette ki zengin kafiye - varsa - rediften önce gelir.

ZENGİN KAFİYE ÖRNEKLERİ

Sözdür söylenir ara ya

Kimse döymez bu yara ya

İltüp bizi makbere ye

Koyanlara selam olsun Yunus

Dörtlükte ki kafiye ara, yara ve makbere, sözcüklerindeki – ara, ere , sesleri arasındadır. Köklerden sonra gelen kaynaştırma eki - y ile yönelme durumu eki olan - a aynı görevlerdeki ekler olduklarından redifi oluştururlar.

Âşıklar hublardan almaz mı bacı

Ayrılık şerbeti zehirden acı

Rakibin elinde hasret kılıcı

Çarka tutmuş bizim için zağlıdır Erzurumlu Emrah

Kafiye bac, acı ve kılıç sözcük köklerinde var gibi gözükür. Lakin acı kelimesi kendi başına ve ek almamış bir kök olduğundan bac-ı ve kılıc-ı kelimesindeki - ( ı ) -ı belirtme durumu eki ile aynı anlam ve görevde olmadığından bu dörtlükte de zengin kafiye vardır denilebilir.

Bu maral bakışın ey per-i suret
Çok açtı bağrımda yara gözlerin
Bilmem ahu mudur yoksa ki ateş
Yakar baktığını nara gözlerin Erzurumlu Emrah

Davlumbaza vur tura yı
Dünden avladık bura yı
Getir oğlan boz kula yı
Binem gidem yare karşı Aşık Dertli

Candan sultanıdır habib Dertli'nin

Neylesin derdine tabib Dertli'nin

Geleli dünyaya rahm-ı mâder den

Gönül şâd olmadı gamdan keder den Aşık Dertli

Ya Sultan Selim, ya Sultan Süleyman,
Sürüklüyor beni tarih ve zaman. Ahmet Kutsi Tecer

Vakit yaklaşıyor toparlan ahbap

Yarın bir gün bu meydanda talan var

Nasıl olsa görülecek şu hesap,

Sanma bu dünyada baki kalan var!

Titrek sahillere güneş doğunca,