Beduh Nedir Postacı Melek
Beduh Nedir ve Allah’ın Mektupçusu Melek
Osmanlıca yazılışı : bedûh : بدوح
Sözlüklerdeki anlamları: mektup zarfları üzerine yazılan imalı işaretler, yazılar ve zarf üstü yazılan meçhul kelime. Zarf üzerine "Ebcet" hesabına göre karşılığı olan kelimeler veya rakamlar yazma [1] şekillerindedir. Lakin eski devre ait sözlükler ve metinlerden dolayı” Beduh” sözcüğünün , Allah’ın haberci meleği ve bir çeşit tılsım anlamına da geldiği anlaşılır.
Beduh aynı zamanda eskiden kullanılan bir tılsım veya Allah’ın mektuplarını mahalline ulaştırmak görevi ile tayin ettiğine inanılan bir meleğin adı olarak da kullanılmıştır. [2]
Kamus-i Osmanî: kelimenin aslının Farsça olduğu ve “yürümek” anlamına geldiğini belirtir ve bir; rivayete göre bedûh’un, “manevi irsâlleri yerine ulaştırmakla görevlendirilen meleğin” ismi olduğunu da yazar.
Eskiden mektuplar sayrı denilen postacılarla taşınır, bu mektuplar menzilden menzile sayrıdan sayrıya ulaştırılarak gider bu taşınmalar sırasında çok kez de kaybolurdu. Bu yüzden Beduh denilen ve mektubun kaybolmasına mani olacağına inanılan bir işlem yapılırdı. Bu işleme göre zarfların üzerine Beduh işareti yazılırdı Beduh işaretleri ise A. Talat Onay’ın ifadesine göre beduh işaretinin veya Beduh kelimesini oluşturan harflerin ebced hesabına göre karşılığı olan ( 2-4-6-8 ) rakamları yazılırdı. [3] [4]Beduh kelimesinin vedut kelimesine işaret ettiğine inanılır ve her ikisinin ebced hesabına göre toplamı 20 etmektedir.
Adres yazıldıktan sonra boş kalan kısmına, zarfın üçte ikisi büyüklüğünde yazılan “Bedûh” yazısı bir çeşit tılsım gibi bir şey zannedilirdi. Hatta eskilerde mühür kazıtıp bunu gönderdikleri her mektuba basanlar dahi vardı
Eskilerin inancına göre Beduh mektupları mahalline götürmekle mükellef olan meleğin adıydı. [5] Mektubun üzerine bu meleğin adı veya ebced karşılığı yazılınca mektubun mahalline ulaşacağı ve kaybolmayacağına inanılırdı.
B. Macdonald, İslam Ansiklopedisi`nde: "mektuplardan başka, muska, mücevherlerin ve maden levhaların üzerine de bu yazının hakkedildiğini" ve gönderilen ticari eşyaların üzerine de sağ selamet yerine varsın anlamında yazıldığını ifade etmiştir.
Beduh kelimesi bu nedenle divan şiirimize sık sık karşımıza çıkmıştır, Name, mektup, sayrı, sır, tılsım, haber, esma-ı hüsna, melek, menzil kelimeleri ile ilgili kullanılmıştır.
Yazılsam arz-ı hal-i dilberan üzre beduh olsam İffet
Yukarıdaki mısra da görüldüğü gibi hem gerçek hem de değişmeceli manada anlam oyunları için de bu kelime kullanılmıştır
Varakı- hüsnünü yazdıkta debir-i kudret
Nokta hali konmuş vuslatın abar-ı beduh Kani [6]
Ya vedut ya beduh diye bir dua olduğu bu duanın şiirimizde de kullanıldığı görülür. Muhabbet duası olarak bilinen bu dua sevgilinin resmi üzerine bakarak okunur ve sevgilinin döneceğine inanılırmış. [7]
Bazıları nam- Huda dedi beduh
MELEKLER İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİMİZ
Münker Nedir Münkir ve Nekir Melekleri
Melekler Görevleri Edebiyatta Melekler
Kerrûbiyyûn Nedir Dört Büyük Melek
Cebrail Meleği Cibril Şiirlerde Cebrail Tasavvuru
Mikâil Ed İsrafil Sahibu'l-karn Sûr'un Sahibi
Sûr Nedir Kökeni Anlamı Özellikleri Şiirlerde Sûr İsrafil Kıyamet
Melek’ül Mevt Nedir Edebiyatta Azra
KAYNAKÇA
[1] https://www.osmanice.com/osmanlica-2730-nedir-ne-demek.html#:~:text=beduh
[2] https://naci.cagdassozluk.com/osmanlica-turkce-sozluk-madde-3012.html
[3] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136
[4] https://www.osmanice.com/osmanlica-2730-nedir-ne-demek.html#:~:text=beduh
[5] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136
[6] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136
[7] https://www.mumsema.org/misafir-sorulari/204035-ya-vedut-ya-beduh-ya-cemil-dogru-mu.html
