Beduh Nedir Postacı Melek

19.06.2017

Beduh Nedir ve Allah’ın Mektupçusu Melek 

Osmanlıca yazılışı : bedûh :  بدوح

Sözlüklerdeki anlamları: mektup zarfları üzerine yazılan imalı işaretler, yazılar ve zarf üstü yazılan meçhul kelime. Zarf üzerine  "Ebcet" hesabına göre karşılığı olan kelimeler veya rakamlar yazma  [1] şekillerindedir. Lakin eski devre ait sözlükler ve metinlerden dolayı” Beduh” sözcüğünün , Allah’ın haberci meleği ve bir çeşit tılsım anlamına da geldiği anlaşılır.

Beduh aynı zamanda eskiden kullanılan bir tılsım veya Allah’ın mektuplarını mahalline ulaştırmak görevi ile tayin ettiğine inanılan bir meleğin adı olarak da kullanılmıştır. [2]

Kamus-i Osmanî: kelimenin aslının Farsça olduğu ve “yürümek” anlamına geldiğini belirtir ve bir; rivayete göre bedûh’un, “manevi irsâlleri yerine ulaştırmakla görevlendirilen meleğin” ismi olduğunu da yazar.

Eskiden mektuplar sayrı denilen postacılarla taşınır, bu mektuplar menzilden menzile sayrıdan sayrıya ulaştırılarak gider bu taşınmalar sırasında çok kez de kaybolurdu. Bu yüzden Beduh denilen ve mektubun kaybolmasına mani olacağına inanılan bir işlem yapılırdı. Bu işleme göre zarfların üzerine Beduh işareti yazılırdı Beduh işaretleri ise A. Talat Onay’ın ifadesine göre beduh işaretinin veya Beduh kelimesini oluşturan harflerin ebced hesabına göre karşılığı olan  ( 2-4-6-8 ) rakamları yazılırdı. [3] [4]Beduh kelimesinin vedut kelimesine işaret ettiğine inanılır ve her ikisinin ebced hesabına göre toplamı 20 etmektedir.

Adres yazıldıktan sonra boş kalan kısmına, zarfın üçte ikisi büyüklüğünde yazılan  “Bedûh” yazısı bir çeşit tılsım gibi bir şey zannedilirdi.  Hatta eskilerde mühür kazıtıp bunu gönderdikleri her mektuba basanlar dahi vardı

Eskilerin inancına göre Beduh mektupları mahalline götürmekle mükellef olan meleğin adıydı. [5] Mektubun üzerine bu meleğin adı veya ebced karşılığı yazılınca mektubun mahalline ulaşacağı ve kaybolmayacağına inanılırdı.

B. Macdonald, İslam Ansiklopedisi`nde: "mektuplardan başka, muska, mücevherlerin ve maden levhaların üzerine de bu yazının hakkedildiğini" ve gönderilen ticari eşyaların üzerine de sağ selamet yerine varsın anlamında yazıldığını ifade etmiştir.

Beduh kelimesi bu nedenle divan şiirimize sık sık karşımıza çıkmıştır, Name, mektup, sayrı, sır, tılsım, haber, esma-ı hüsna, melek,  menzil kelimeleri ile ilgili kullanılmıştır.

Yazılsam arz-ı hal-i dilberan üzre beduh olsam    İffet

Yukarıdaki mısra da görüldüğü gibi hem gerçek hem de değişmeceli manada anlam oyunları için de bu kelime kullanılmıştır

Varakı- hüsnünü yazdıkta debir-i kudret

Nokta hali konmuş vuslatın abar-ı beduh     Kani [6]

Ya vedut ya beduh diye bir dua olduğu bu duanın şiirimizde de kullanıldığı görülür. Muhabbet duası olarak bilinen bu dua sevgilinin resmi üzerine bakarak okunur ve sevgilinin döneceğine inanılırmış. [7]

Bazıları nam- Huda dedi beduh

 

MELEKLER İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİMİZ

Kirâmen Kâtibin Nedir

Münker Nedir Münkir ve Nekir Melekleri

Melekler Görevleri Edebiyatta Melekler

Kerrûbiyyûn Nedir Dört Büyük Melek

Cebrail Meleği Cibril Şiirlerde Cebrail Tasavvuru

Rûhu’l-emîn nedir Cebrail

Mikâil Ed İsrafil Sahibu'l-karn Sûr'un Sahibi

Sûr Nedir Kökeni Anlamı Özellikleri Şiirlerde Sûr İsrafil Kıyamet

ebiyatta Rızk Meleği

Melek’ül Mevt Nedir Edebiyatta Azra

Beduh Nedir Postacı Melek

 

 KAYNAKÇA

 

[1] https://www.osmanice.com/osmanlica-2730-nedir-ne-demek.html#:~:text=beduh

[2] https://naci.cagdassozluk.com/osmanlica-turkce-sozluk-madde-3012.html

[3] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136

[4] https://www.osmanice.com/osmanlica-2730-nedir-ne-demek.html#:~:text=beduh

[5] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136

[6] A. Talat Onay, Edebiyatımzıda Mazmunlar, MEB Yaınları 1996- shf 136

[7] https://www.mumsema.org/misafir-sorulari/204035-ya-vedut-ya-beduh-ya-cemil-dogru-mu.html

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar

Yusuf Bilge

Yusuf Bilge

8 years ago

Bu kelime Farsçaya da sanki Türkçe mektup, yazı anlamına gelen "BETİ-BETİK-BİTİK " ten geçmiş gibi duruyor. Bu sözcükse ön-Türkçe "bitimek-betimek: yazmak" fiil kökünden türemiştir. Haberci, postacı melek... Vahiy meleği Cebrai'in adı Türkçe Bedük, Farsça Beduh olabilir mi? İncelemeye değer... Sevgi ve selamlarımla...

Şahamettin Kuzucular

Şahamettin Kuzucular

8 years ago

@sahamettinkuzucular293 | Betik, bitik, bitikçi kelimeleri açısından düşünce böyle düşünmek doğal . Ama kronolojik tarihe göre bakarsak Türklerin orhun yazısını bulması ile Farisilerin bulduğu Sogd Alfabesi arasında 2000 yıldan Acemlerin lehine bir süreç var. Yazı yazıcı, ve ulak anlamları elbetteki yazıyı ilk bulan milletin imali olur. Bu açıdan bakınca savınızın tersini savunanlar daha haklı çıkabilir. Fakat günümüzde de olduğu gibi kelimelerden hareket ederek çıkarımda bulunmak yanlış yerlere götürür. Çünkü baba, papa, peder, fahter, fader gibi aynı anlamlı ve benzer kelimeler , yapı ve köken bakımından bir bir ile hiç ilgisi olmayan dillerde dahi gözükür. Dillerdeki kelime alış verişi bu gün geçmiştekinden çok daha yoğundur ve her dilden her dile sayısız kelime geçmiştir. Kaldı k Farslar ve Türkler 2200 yıldır coğrafya , kültür ve tarih ilişkis içinde olan iki komşu kültürdür. Hatta bu iki kültür İslamiyetle birlikte neredeyse iç içe geçmiştir. Yani Atatürk zamanında ortaya atılan 1950 leden sonra gündemden düşmeye başlayan Güneş Dil teorisi merkezli düşünmektense Dünyadaki tüm dillerin En arkaik dönemde dört farklı dilden türeyip farklı dillere doğru değiştiğini tüm dillerin yapısal açıdan bir birleriyle hiç bir alakası olmayan dört farklı yapılı ana dilden geldiğini düşünmek biraz daha akla yakın durmaktadır. Tarihi kültürel , coğrafik açıdan komşu olmalarına rağmen Arapça, Farsça ve Türkçe yapısal anlamda tamamen farklıdır. Ama bu üç dil de bir diğerinden binlerce kelime almıştır.