Kız Destanı Hazâ Hikâyet-i Kız Ma'a Cühûd Kız Mevlûdu

09.10.2015

Kız Destanı Hazâ Hikâyet-i Kız Ma'a Cühûd Kız Mevlûdu

Bu destan hakkında ele olan bilgiler bir hayli sınırlıdır. Eser’in bir yazma nüshasına sahip olan Vasfi Mahir bu destan’ın Kırşehirli İsa’nın eseriyle birlikte bir yazma nüshanın içinde olduğunu ve eserin bir nüshasının “ [1] hususi kitaplığında olduğunu belirtir.

Hazâ Hikâyet-i Kız Ma'a Cühûd, Kız Mevlûdu, Kız Destanı gibi adlarla tanınan bu halk hikâyesinin yazılış tarişhi belli olmamakla birlikte 14 yy da yazıya geçirilmiş olduğu tahmin edilmektedir. Halk arasında Kız Mevludu adı ile de tanınan bu eserin Osmanlıca harflere taş baskısı da yapılmıştır.[2] Destanın konusu ve dil özellikleri bu iddiaları güçlendirmektedir. “ Kız Destanı'nın yazılış tarihi ve kimin tarafından yazıldığı belli olmamakla birlikte, XIV. veya XV. yüzyılından kalmış olduğu düşünülmektedir.” [3]

Hikâye hakkında Halil Ersoylu bir çalışma yapmış eserin Topkapı Sarayı Kütüphanesinde bulunan nüshası esas metin olarak ele alınmış; Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan yazması ile karşılaştırılarak tenkitli metini hazırlanmış ve eser TDK Yayınları tarafından eserin sonunda sözlük kaynak ve yazma nüshanın tıpkıbasımı da ilave edilmiştir.[4]

Kız Destanı bazı özellikleri “ Yiğit Destanı”na benzer özellikler taşımaktadır.[5] ( bkz Dasitan -ı Yiğit Destan) İbrahim adında bir müellifin 14 yy da yazıya geçirdiği bu destan da açlık ve açlıktan dolayı kul veya köle olmaya razı olmak konusu vardır. Bu destanda açlık çeken ailenin genç oğlu anne ve babasını ülkenin hükümdarına kul olarak verecek genç de başının çaresine bakacaktır.

Destan’ın Özeti

Şam’da yaşayan bir aile ve kızı vardır. Aile çok yoksuldur ve açlık çekmektedir. Komşuları ise Yahudi bir zengindir. Yahudi zengin bu ailenin kendi dinine geçmesini istemektedir. Bu nedenle kızın anne ve babasına kendi dinlerine geçmeleri şartıyla kızları ile evlenmeyi ve onlara para vermeyi teklif eder. Böylece onları sefaletten kurtaracak ama onları da kendi dinine dâhil edecektir. Çok yoksul olan aile az çok tereddüt eder. Fakat kız bu teklfi asla kabul etmez ve açlıktan ölse bile dinini asla değiştirmeyeceğini söyler.

Açlıktan ölmek üzere olan anne ve babasına da çok acımaktadır. Bu yüzden kız onlara başka bir teklifte bulunur. Kız kendisinin köle olarak satılmasını ve alınan para ile anne ve babasının açlıktan kurtulmasını ve geçimlerini temin etmelerini teklif eder.

Anne ve baba çaresiz bir şekilde bu teklifi kabul eder. Kız bir köle olarak satılır. Bir adam kızı satın alıp götürür. Böylece kız dinini değiştirmektense köle olmaya razı olur. Kızı satın alan adamın bir gözü kördür. Kör adam gece rüyasında Hz Muhammed’i görür. Hz Muhammed adama kızı geri götürmesini söyler.

Adam bu rüyayı görüp uyandığında kör olan gözünün de iyileştiğini görür. Hz Muhammed’in büyüklüğüne iman ederek kızı ailesine geri götürür ve kıza da yüz altın verir. Kız ve ailesi bundan sonra mesut ve refah içinde yaşar.

İLGİLİ lİNKLER

Gazavat- ı Ali Ahtem Destanı

· Gazavat- ı Ali Merhur Şahın Müslüman Olması Destanı

· Gazavat-ı Ali Der Memleket-i Sind Hakkında ve Özeti

· Gazavatı Bahri Umman ve Sandık Destanı ve Özeti

· Gazavatı Bahri Umman ve Sandık ile Hatırlattığı Mitolojik Öğeler

· Gaza ve Gazavataname

· HZ ALİ CENKNAMELERİ

· Kirdeci Alî Kesik Baş Destanı

· Maktel-i Hüseyin ve Kerbala Destanı ( 14. yy)

· Yemame Savaşı ve Hz Ali'nin Yemame Cengi Destanı

· Hazreti Ali Kan Kalesi Cengi Özeti