Menzil

Menzil Osmanlıca yazılışı: منزیل – منزیل

Menzil:  sözlüklerdeki anlamı ile “ bir yolculukta, dinlenmek için durulan, önceden belirlenmiş yer.”,“Yolculukta iki konak arasındaki uzaklık.” “Bir günlük yol.”“Ok atma yarışlarında erişilen mesafe” anlamlarındadır.

Menzil kelimesi tasavvufi manada da kullanılmış, devir nazariyesine göre tasavvufi menzilin  360 menzil veya durak olduğuna inanılmıştı.

GERÇEK ANLAMI İLE MENZİL NEDİR VE NASILDIR

Eski devrilerde atlar, develer ile yolculuk yapılır, yol güzergâhlarında kervanların ve yolcuların korunma, su içme, barınma imkânları açılarından tespit edilmiş durak noktaları belirlenirdi.  Eski devirlerde bu durak yerlerinin çeşitli adları olur, bu durak yerleri yolcuların yol yarımlarına göre de belirlenir, bu konaklama yerlerine menzil taşları veya durak olduğunu belli eden çeşitli yapılar da yapılırdı. İki menzil arası mesafeler ise, coğrafik şartlar da göz önünde bulundurularak – ova ve düz yollarda daha uzun, yokuş ve dağlık yerlerde daha kısa – atlar ve develer ile bir günde gidilebilen mesafe anlamındaydı.  İki menzil arasında oluşan bu uzaklık bu nedenlerle  genellikle otuz veya kırk km arasında bir uzaklığı temsil ediyordu. Güvenlik, konaklama ve dinlenmek gerekçeleri ile sık kullanılan yolların her menzilinde bir kervansaray veya bir han inşa edilirdi.

Bu yüzden Anadolu Selçukluları işlek yollar üzerinde hanlar ve kervansaraylar kurmuşlar ve her menzil arasını koruyan kolluk güçleri de teşkil etmişlerdi. Bu nedenle Selçuklulardan beri Anadolu da her menzil de bir han veya kervansaray yapılmıştı.

Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde işlek yolların ve menzillerin güvenliği devletin sorumluluğundaydı. Bu yüzden menzilleri birbirine bağlayan köprüler ve duraklar devlet koruması altındaydı. Her menzil arasındaki yolları kervansarayları ve hanları görevli muhafızlar güvenceye alır, yolcuların ve kervanların eşkıyalar tarafından soyulmasına engel olunmaya çalışılırdı.

Menzillerin yolları şehirlerdeki kalelere kadar da uzanır, bazı kale ve köprülerde yolcu ve kervanlardan bac adı altında güvenlik veya ayakbastı paraları da alınırdı.

Divan ve halk şiirinde menzil bu anlamları ile çok sık kullanılmıştı.

Dost illerinüfî menzili key âli göründi Derd-i dile dermanolan Elmalı göründi   Niyâzî Mısri

Dil-i pür-derdümüŋ ser-menzili sahrâ-yı gurbetdürCeresdür nâleler feryâd-ı sînem kûs-ı rıhletdür          Bursalı RahmiYüzüñden ırah olsa göñül menzili gamdur (264/1)Cân yiri ki agzuñı taleb ide ademdür            AhmediEhl-i îmâna oldı menzilgâhCennet-i lâ ilâhe illallah            Ravzi Sen sende iken menzil alınmazBahri olmadan gevher bulunmaz   Yunus EmreBu başın ki bir menzile ermezseBaşı ulu kervan olsan fayda neBir dilberin mekanına konmazsanHayaline mihman olsan fayda ne    Deliktaşlı Ruhsatiİr kalkan âşık menzile yettiSen de tedariki gör yavaş yavaş.Geçti nevbaharın tufan eriştiYağar dört yanına kar yavaş yavaş.  Deliktaşlı RuhsatBir menzile başa kadar varmasanSen o yola kervan olsan ne faydaBir dilberin makamına konmasanHayâl ile mihmân olsan ne fayda   Deliktaşlı RuhsatiMenzil kelimesi tasavvuf edebiyatında devir nazariyesine bağlı mebde ve mead’dan insanı kamil mertebesine giden bir yolun durakları olarak da tasavvur edilmiş, bu dönüş 360 derecede 360 menzil olarak tasavvur edilmiştir. Her insan yaratıldıktan sonra Hakk'a ulaşabilmek için bu menzilleri geçmektedir. Bu menziller, tüm âlemleri dolaşıp sürekli bir iniş, mebde ve sürekli bir çıkış mead ile bütün âlem'leri dolaşır.Gezerdim üç yüz altmış menzili gün gibi şeb tâ-rûzBu eflâk-i zümürrüd-fâm bünyâd olmadan evvel      ArşîKimdedir deyü ne ser-gerdân gezersen zatın ilenGezme-gil her menzili çün cân mekânı şendedir          NesîmîEriştim menzile ikrar getirdimMürşidimden haber aldım ya AliEl etti rehberim kendim yetirdimBu aşk-ı sevdaya daldım ya Ali         DERLEYEN :  Hüseyin Yaltırık  Tekirdağ'ın Kılavuzlu köyüÇok cehdettim menzilime yetmedimBilmem yaralarım neden onulmazGidem dedim nazlı yare gitmedimBilmem yaralarım neden onulmaz    Şarkışlalı Aşık Veli 

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

• Nefsin Mertebeleri Emmare Levvâme Mülhime Mutmaine Râziye Merziyye Kâmile
• Emmare Nedir Nefsi Emmare ve Emmare Mertebesi
• Levvame Nedir Nefsin ve Tasavvufun Levvame Mertebesi
• Raziye Râdiye Mertebesi Nefs-i Raziye Nedir
• Marziye Mertebesi Nefsi Marziye
• Tasavvufun Maksadı, Düşüncesi ve Vahdet i Vücut
• Tasavvufun Gelişimi ve İslami Mistizmin Kaynakları
• Tasavvufi Anlamdaki Remzler Semboller
• Menzil - Dünyevi ve Tasavvufi Menzil Nedir?
• Mârifet Nedir Tasavvufta Marifet Makamı ve kapısı
• Kenz-i Mahfi Nedir Tasavvufta Gizli Hazine
• Tasavvuf ve Düşüncesi,
• ÖNEMLİ TASAVVUFİ TERİMLER
• Tasavvufun Kaynağı Örgütlenmesi ve Kurumlaşması
• Tasavvuf Mutasavvuf Nedir? Kuramı ve Kavramları