Tasavvufi Anlamdaki Remzler Semboller

21.12.2023
Tasavvufi Anlamdaki Remzler Semboller


Remz, sözcüğü sözlüklerde  “işaret etmek, işaret suretiyle bir şey anlatmak; işaret, sembol, nişan, üstü kapalı anlatım” olarak ifade edilir. Divan şairleri,  meyhane, şarap, meclis, aşk, eğlence, pir-i mugan, eğlence gibi esasında din dışı konuları, durumları ifade eden sözleri ve tabirlerin birçoğunu tasavvufi konulara işaret edecek şekillerde kullanmışlardır.  Gerçek anlamı tasavvuf ile ilgisi olmadığı halde bu tip kelimeleri tasavvufi konuları sembolize edecek “mürşidin ya da müridin kalbine feyz yoluyla inen gizli manalara “ işaret edecek şekillerde kullanmaya” şifreli dil” yani remz denmektedir.

Tasavvufi manada kullanılan bazı kelimeler, terkipler ve tasavvufi manaları şunlardır.

  • Aba giymek : tarikata , nefsi terbiye yoluna girmek
  • Âb-ı revân (akarsu): Allah yolcusunun gönlündeki sürekli ferahlık
  • Aşk: İlahî aşk, müridin Allahs evgisi.
  • Âşık: Allah’a erişmek isteyen derviş.
  • Âşinâ (bildik): Allah'a yakın olmaya gayret etmek
  • Bezm:  ( İçki meclisi ) dervişler toplantısı, ayin  
  • Bahâr: İnsanda melek özelliklerinin başlaması.
  • Bûse (öpücük): Gerçekleri anlayacak kadar yetenekli olma.
  • Çâh-ı zenâh (çene çukuru): âlemi görme sezme imaknsızlığı
  • Cefâ (eziyet): Allah yolundaki kişiye çektirilen acılar
  • Cevr (eziyet): Allah yolundaki dervişi bundan men etmeye çalışmak
  • Çevgân (mızrak, polo sopası): Allah'ın takdiri.
  • Dehân (dudak): Allah’ın izniyle konuşabilmek
  • Deyr (kilise): Yüce insanlar âlemi.
  • Ebr (bulut): Utanma.
  • Ebrû (kaş): Allah'ın birliği.
  • Ehl-i harabât (meyhâne ehli olanlar ): Dervişler.
  • Fakr (Fakirlik): Allah'tan başkasından yardım talep etmemek
  • Gevher (cevher): Mânâlar.
  • Gûy (top): Takdîre boğun eğmek zorunlulugu.
  • Gülzâr, Bustân (güllük bağ, bahçe): Açıklık ve gönül şenlenmesi.
  • Hâb Gaflet : uyumak ve az ibadetle ipin ucunu kaçırmak.
  • Hâl-i siyâh (kara ben): Gayb (bilinmezlik) âlemi.
  • Hum hâne (meyhâne) Tekke veya âşıkın kalbi.
  • Harabât (meyhâne): Âşıkm kalbi veya tekke.
  • Harabat Ehli- ( ayyaşlar ) dervişler
  • Hırka: Dervişlik kisvesine bürünmek
  • Hüsn ( cemal- güzellik): Allah'ın güzelliği
  • Kâbâdan geçmek: Zenginlik, mal mülk, taç, taht derdinden kurtulmak dervişlik yoluna girmek  
  • Kâ’be: Vuslat yeri, gönüldeki Hac mekanı
  • Kâfir: Allah'tan gaflet içinde bulunma.
  • Kâse, Kadeh, Câm (kadeh, içki bardağı): Âşıkın kalbi
  • Kamet (boy): Kul olmaya lâyık olmak
  • Kemâl (erginlik, eksiksizlik, olgunluk, yetkinlik. ) Tam bir coşku ile sevebilme erginliği
  • Leb (dudak): Söz, vahdet, Tanrının birliği
  • Ma'şûk (sevilen – sevgili ): Allah.
  • Mâhrû (ay yüzlü): Allah'ın tecellî nurlarının belirmesi
  • Melamet: (“kınamak, kötülemek, ayıplamak) dervişin nefsini köreltmesi
  • Meyhane ( İçli evi ) tekke
  • Meclis-i işret (eğlence meclisi): Allah ile olan yakınlığın devamı.
  • Mehtâb: Allah'ın güzellik ve sevgisinin ortaya çıkışı.
  • Külhan: İlahi aşkın ateşinde yanmak
  • Layhar ve Külhane-i Layhar yolu : Layhar’ın izinden gitmek
  • Nâz: Kalbe kuvvet vermek.
  • Nesîm (rüzgâr, yel): Sürekli feyz ve yardım.
  • Pir: ( İhtiyar) Şeyh
  • Pir-i Mugan : (yaşlı meyhaneci ) Şeyh
  • Postnişin : Şeyh
  • Ruh (yanak): Allah'ın tecellî nurlarının belirmesi.
  • Sâkî (içki sunan): Doğru yolu gösteren şeyh.
  • Şarap (içki) İlâhi aşk.
  • Şeb-i Aruz ( düğün gecesi ) ölüm günü,
  • Şem' (mum): îlahî nur.
  • Şîr-i mugân (içkicilerin ulusu): Şeyh.
  • Şîve (işve): İlahî cezbe.
  • Tac: Şeyhlik veya dervişlik makamı. Tarikata mahsus serpuş takınmak
  • Taht: Şeyhlik makamı
  • Tersâ (put): înce mânâlar ve İlahî gerçek.
  • Tîr-i gamze (gamze oku): Amel ve ibâdetleri geri çevirmek.
  • Tüne, Zülf, Giysû, Mûy (saç ve zülüf):  Allah'ın birlik sıfatı.
  • Vefâ  ( sevgide bağlılık- inkâr etmeme ): Allah'a bağlı olmak, inkarcı ve nankör olmamak
  • Zebân-ı şîrîn (tatlı dil): Allah'ın emri.


İLGİLİ LİNKLERİMİZ

0

0

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar