Muad Nedir ve İade Söz Sanatı
Muad Nedir ve İade Söz Sanatı
Osmanlıca yazılışı muâd : معاد
Muad, kelimesinin sözlüklerdeki anlamı: Geri çevrilmiş, iâde edilmiş, döndürülmüş, sözlükte anlam, hazırlanmış, hazır hale getirilmiş şekillerindedir. Dolayısı ile iade kelimesi ile aynı kökten gelir.
Edebiyatta Muad ve İade Söz Sanatı
Muad ile iade aynı kökten geldiğinden edebiyattaki iade sanatı ile muad eş anlamlı olmaktadır. İade sanatı ise: Bir şiirin her beytinin son sözcüğünü sonraki beytin ilk sözcüğü olarak kullanma “ olarak tarif edilir. Ayrıca bir beytin ilk sözcüğünün o beytin son sözcüğü olması da iade sanatı olarak kabul edilir.
Dolayısı ile bu uygulama edebiyatta iade sanatı olarak da bilinir.
İade sanatı bir beytin son kelimesinin sonraki beytin ilk kelimesi veya bir beytin ilk kelimesi ile son kelimesinin aynı kelime olması sanatı olarak tarif edilebilir. İade sanatında iade edilen sözcüklerdeki eklerin kaldırılmasına veya ek ilave edilmesine müsamaha gösterilmektedir.
İade Sanatına Örnekler:
Ey güzellik göğünün mâh-ı münevver kameri
Şâd kıl gönlümü gün gibi tulû et seherî
Seherî aşk ile meydâna girip seyr edeyim
Ola ki peyk-i sabâdan ere yârin haberi
Râz-ı ışkun saklaram ilden nihân ey serv-i nâz
Gitse başum şem’ tek mümkin degül ifşâ-yı râz (Fuzulî)
Kıyâmetde hisâbı olmayanlardandur ol gâfil
Ki fark eyler firâkun şâmını subh-ı kıyâmetden (Fuzulî)
Defter-i a’mâlümün hattı hatâdandur siyâh
Kan töker çeşmüm hayâl itdükçe hevl-i mahşeri
Mahşeri eşküm virür seyl-âba ger rûz-ı cezâ
Olmasa makbûl-i dergâhun sirişküm gevheri
Gevheri dür ışk bahrinün Fuzûlî âb-ı çeşm
Lîk bir gevher ki lutf-ı Hak anadur müşteri (Fuzulî)
Örnekten de anlaşıldığı gibi, iik beytin son sözcüğü olan “seherî” ; ikinci beytin ilk sözcüğü olmuştur.
