Altınoluk Kumaş
Altınoluk
Alaca kumaşın yarı ipekli olanına altınoluk denilmişti. Altın sırma veya kılaptanla işlenmiş çizgili ipek kumaşlara altınoluk kumaş denmektedir. Bu cins kumaşların üstünde bulunan sırma işlemeli yollar bu kumaşların altınoluk adını almasının nedenlerinden biridir.
TDK sözlüğüne göre “ Sarıkların üstüne sarılan sırma şerit” lere de altınoluk denmekteydi.
Alaca ise: Genel olarak çeşitli renklerde olan renkli pamuklu iplikle dokunan erkek ve kadın dış giyiminde kullanılan bir çeşit geleneksel kumaştı. Anadoluda alaca kelimesi genellikle karşık renkli anlamında kullanılmış, bu kumaşların da çeşitli ve karışık renklerde dokunulması yüzünden olsa gerek bu kumaşlara da alaca denmişti.
Alaca kumaşlar geleneksel kumaş çeşnilerimizden birisi olmasına rağmen günümüzde de üretilmekte günümüzde de Buldan, Arapkir ve Gaziantep'te dokunmaktadır. [1] Alaca kumaşların Lacivert ya da bordo zemin üzerinde sarı çizgileri olan, üzerinde birçok rengin bulunduğu anlaşılmıştır. Alacalar eskiden ipekli olarak dokunurken günümüzde üretilen alacalar ise artık sadece pamuklu dokunmaktadır. Şam'da dokunan ipek alacalara Şam alacası denmiş, alacalar eskiden ev tezgâhlarında Tire, Bursa, Erzincan, Halep, Manisa ve Kastamonu'da dokunmuştur. Günümüzde üretilen alacalar dayanıklı ve kullanışlı bir kumaştır. [2]
Altınoluk kumaşlar ise Alaca kumaşlarının yarı ipekli olarak dokunan bir türüdür. Altınoluk kumaşlarının zeminleri kırmızı iken çizgileri sarı, siyah, beyaz, mavi, yeşil, mor gibi altı renk üzerinedir
Altınoluk eski devirlerde erkek gömlekleri ve kadın elbiselikleri yapımı için kullanılmıştır. Bugün altınoluk kumaşları daha ziyade folklorik amaçlı giysilerin yapımı için kullanılmaya devam edilmektedir. “Ustufa cinsinden altın sırma veya kılaptanla işlenmiş çizgeli İpek kumaşlara bu isim verilmiştir. [3]Bu cins kumaşların üzerinde sırma işlemeli yollar bulunurdu. Alacalar zaman zaman işlemeli kadın şalvarları yapımında da kullanılmıştır
Altıparmak;
Sözlüklerdeki karşılığı: 1. Ayrı renkte altı yolu olan kumaş. 2. Bu kumaştan yapılan gelin giysisi şeklindedir.
AI veya lacivert zemin üzerine altı renk çubuklu (yollu) olarak dokunan kumaş cinsidir. Altı renk çubukları olmasından dolayı da bu adı almıştır. Bu kumuşlar Altınoluk kumaşlarının bir türü olarak görülmüş erkek mintanı, kadın entarisi yapımında kullanılmıştır. Erkekler için altıparmak kumaşından yapılan gömlekler de çizgili ve yarı ipekli kumaşlardan yapılmışlardır.
Bu kumaşların Kadın giyimindeki yerini günümüz geleneksel kıyafetlerinde de korumaktadır. Altınoluk kumaşlarının çubuklarında sırma İşleme bulunanlara altınoluk denmiş Altınoluk kumaşlar, gelinlik entarilerin yapımında kullanılmıştır. Bu tür yollu kumaşlara kitabi ve alaca da denirdi. Şam kumaşlarını taklit ederek yapılanlarına Şam alacası denirdi.[4]
Eski Edebiyatta Giysiler 1 Arakiye Arşın Atlas
Eski Edebiyatta Giysiler Aba Aseli Abani
Eski Edebiyatta Giysiler Ahmediye Alaca Asumani
Eski Edebiyatta Giysiler 4 Basma Beledi Biniş Cübbe
Eski Edebiyatta Giysiler Canfes Çatma Çuha
Eski Edebiyatta Giysiler Çitari ve Diba
Eski Edebiyatta Giysiler Futa-Harir ve İhram
KAYNAKÇA
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/turk-kumaslari-ve-alfabetik-adlari-fikri-salman/78124
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/eski-edebiyatta-giysiler-ahmediye-alaca-asumani/86137
[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/turk-kumaslari-ve-alfabetik-adlari-fikri-salman/78124
[4] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/turk-kumaslari-ve-alfabetik-adlari-fikri-salman/78124
