Aşık Mücrimi Malatya Hayatı

 Aşık Mücrimi (d. 1882, Karaterzi, Doğanşehir, Malatya) - (ö. 1970, Sakçagözü, Nurdağı, Gaziantep),

Alevi-Bektaşi halk ozanı Aşık Mücrimi halk arasında “Çolak Dede “olarak da bilinmiştir.[1] Asıl adı Mehmet Özbozok, olan Âşık Mücrimî, 1882 yılında Malatya'nın Doğanşehir ilçesine bağlı Karaterzi köyünde doğmuştur. Çocukken el yanmış, parmakları bir top halinde birbirine bağlanmış olduğundan   "Çolak" olarak anılmıştır.  

Köyü olan Karaterzi köyünde çobanlık da yaparken katıldığı cemlerde çolak eliyle saz çalıp deyişler söylemeye başlamış, köylerine gelen zakirlerden dersler alarak yetişmiştir.  Saz ve söz işinde ehil hale gelince yöresindeki bir seyit çolak oluşu sebebi ile ona  "Mücrimî" mahlasını vermiştir.

Uzun yıllar Keferdiz köyünde yaşayan Mücrimî, köyünden bir kıza âşık olmuş, ancak bu kızı kendisine vermemişler bu nedenle Mücrimi köyünü de terk ederek Birinci Cihan Harbi ve Kurtuluş Savaşı yıllarında, Keferdiz'e (Sakçagözü) yerleşmiştir. Bu köyde Hurşit Ağa'nın himayesinde yaşamaya [2]Keferdiz köyü ve civarında ün salmaya başlamıştır.

Hurşit Ağa'nın Keferdiz yakınlarındaki hanını çalıştıran Mücrimî, Keferdiz'de yaşamaya başladıktan sonra doğum yeri olan Karaterzi’ye bir daha geri dönmemiş,  bu yüzden Mücrimî'nin şiirlerinde "gurbet"  teması oldukça bol yer almıştır.Düzenli bir eğitim görmeyen Mücrimî, Kuran'a da ilgi duymuş ve bir imamdan ders alarak Kuran'ı da öğrenmiştir. 

Atışma türünde çok başarılı ola n Mücrimi, Âşık Veysel, Elbistan’ın Aktil köyünden Ali Şükrü ve Sarız'dan Cafer Ağa ile tanışık olmuş, . Âşık Nesimi Çimen'in kayınbabası Cafer Ağa ile de dostluk kurmuştur. Bu dostlukları sayesinde , "Şu diyâr-ı gurbet elde" adlı ünlü şiiri Nesimi Çimen'e ulaşmış ve Nesimi Çimen sayesinde bu şiiri müzik piyasasında adından söz ettirmiş; bu eser daha sonra TRT repertuvarına da alınmıştır.

Kendisi hayata iken "Şu diyâr-ı gurbet elde", "Yüce dağ başına kar yağmış gibi", “Gönlüm sağ yâre", "Aşkınla perîşân oldum" gibi deyişleri pek çok sanatçı tarafından okunur. [3] Buna rağmen onu hakkında hiçbir yzı çıkmamış hayatı hakkında tek kaynak ise Ulaş Özdemir’in hakkında yaptığı  “Aşık Mücrimi'nin Yaşamı ve Şiirleri” adlı eseri tek çalışma olmaktadır.

1970 yılının Mart ayında sarılık hastalığı sebebiyle hayata veda eden Âşık Mücrimî, -Maraş'ın Elbistan ilçesine bağlı merkez köyü Kantarma'nın dedelerinden Tacim Dede'nin anlattığına göre-  500 deyiş bırakmıştır.  Bu ifadeye rağmen günümüze ulaşan şiirleri oldukça az sayıdadır. [4]

 Önemli Halk Ozanlarımız ( İlgilendiğiniz isme tıklayınız )

Kayıkçı Kul Mustafa ,  Katib , Erzurumlu Emrah ,  Erzurumlu Aşık Sümmani  ,  Divriğili Deli Derviş Feryadi ,  Aşık Yemini Derviş Muhammet ( Malatya- Arguvan) ,  Aşık Ferrahi ,  Kağızmanlı Hıfzı  ,  Musa Merdanoğlu  ,  Posoflu Aşık Müdami ,  Deliktaşlı Ruhsati , Âşık Zülali,  Âşık Şenlik,  Ercişli Emrah  ,  Âşık Ardanuçlu Efkari, Şarkışlalı Âşık  Şarkışlalı Talibi Çoşkun ,  Kaygusuz Abdal  ,  Kul Himmet Üstadım , Arapgirli Aşık Fehmi Gür,  Tokatlı Nuri …

KAYNAKÇA

[1] Ulaş Özdemir ,Şu diyâr-ı gurbet elde - Aşık Mücrimi'nin Yaşamı ve Şiirleri, (Pan Yayıncılık, 2008)

[2] Ulaş Özdemir ,Şu diyâr-ı gurbet elde - Aşık Mücrimi'nin Yaşamı ve Şiirleri, (Pan Yayıncılık, 2008)

[3] https://www.kitapyurdu.com/kitap/asik-mucriminin-yasami-ve-siirleri/103808.html

[4] https://www.ozanlar.biz/mucrimi.html