Özdemir Asaf Hayatı Edebi Kişiliği

12.09.2011

 Özdemir Asaf

(d.  Ankara,11 Haziran 1923 / ö. İstanbul 28 Ocak 1981) Şair, Çevirmen, Yazar, Yayımcı, İşletmeci…

1 Haziran 1923’te Ankara’da doğdu. 28 Ocak 1981’de İstanbul’da öldü. Asıl adı Halit Özdemir Arun’dur. Babası Mehmet Asaf Bey, Şura-ı Devlet'in kurucularındandır. [1] Annesi ise Hamdiye Hanım’dır. İkiz kız kardeşinin adı ise Nesire Özgönül’dür.

Şair 11 Haziran 1923 tarihinde Ankara'da doğmuştur. Yedi yaşına kadar Ankara’da yaşayan şairin çocukluk yılları Ankara Hacı Bayram’daki doğduğu evde geçmiştir. 1930’da babası vefat edince ailesiyle birlikte İstanbul’a taşınır. İstanbul’da iken ilk önce Fransız Erkek Lisesine kaydolur; ancak kısa bu okul kapanınca 1930 da Galatasaray Lisesi’ne kayıt olur.

İlköğretiminin bir bölümünü Galatasaray Lisesi’nde tamamladı. 1941 yılında son sınıftayken Galatasaray Lisesi’nden Kabataş Erkek Lisesi'ne geçti ve diplomasını Kabataş Erkek Lisesi'nden mezun olarak aldı.  Liseden sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydını yaptırttı. Bu okuldan ayrılıp İktisat Fakültesinin 3. Sınıfına kadar devam etti. [2]Fakat İktisat Fakültesinin 3. Sınıfında okulunu yarım bıraktı. Bu defa Gazetecilik Enstitüsü'ne öğrenci olarak kaydoldu fakat bu okulunu da tamamlamadan bu okuldan da ayrılarak öğrenimini yarım bıraktı.[3]1947.

Bir süre sigortacılıkla uğraştı. Zaman ve Tanin gazetelerinde çevirmen olarak çalıştı. Servet-i Fünun isimli ilk yazısı Uyanış dergisinde yayımlandı.[4]1950’de İstanbul'da Sanat Basımevi’ni kurarak yayıncılığa başladı. Sanat Basımevini kurarak 1950 bir müddet bu basımevini çalıştırdı. Bu basımevinde kendi şiir kitaplarını bastırdı.   “Bu aralarda Zaman ve Tanin gazetesinde çalıştım. Çeviriler yaptım. İlkyazım 1939 yılında Servet-i Fünun  Uyanış dergisinde çıktı.

1950’li yıllarda Attila İlhan ’la birlikte en sevilen şairler arasındaydı. 1954’te Atlantik ve Amerika’nın doğusundaki kıyı şehirlerini gezip dolaşmış oldu.1959’da Laponya’dan başlayarak hemen hemen bütün Avrupa’yı dolaştı. 1966’da Yugoslavya’ya giderek şiir kongresine katıldı.

İlk eşi Sebahat Selma Tezakın ile 1946 yılında evlenmişti.  İlk eşinden bir kızı ( Seda)  dünyaya geldi. İlk eşi olan Selma Tezakın’dan 1961 yılında boşandı.  İkinci eşi olan Yıldız Moran ile 1962 yılında evlendi.  İkinci eşi Yıldız Moran’dan üç oğlu  (Olgun, Etkin ve Gün ) dünyaya geldi.

Sanat-edebiyat dergilerinde 1962 yılına kadar çoğunlukla şiir olmak üzere yazı ve çevirilerimi yayımladım.” (Özdemir Asaf (2019). Benden Sonra Mutluluk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.)1955’te Yuvarlak Masa Yayınları’nı kurdu [5]ve kendi kitaplarını bu isim altında yayımladı. Yuvarlak Masa Yayınları 1970’te kapandı. 1971’de Bebek’te Şimdi isimli biblio barı açtı ve 1980’de kapatıncaya kadar burayı işletti. ( DR. ÇİLEM TERCÜMAN, agy)

Özdemir Asaf, 28 Ocak 1981′de Bebek’teki evinde vefat etti ve cenazesi Rumeli Aşiyan Mezarlığına defnedildi.

ŞAİRLİK YÖNÜ

Çarpıcı sözcükler aradığım doğrudur; ama çarpıcı düşün örgüsü içinde” Özdemir Asaf. 

İlk şiirleri " Servet-i Fünun, Uyanış" dergisinde yayınlandı. Çeşitli dergilerle, Vatan gazetesinin sanat sayfalarında çıkan şiirleriyle tanındı.

Şiir ve yazılarında Özdemir Arun, Özdemir Özdem, Özdemir Yasaman takma adlarını da kullandı. Şiir, çeviri ve yazıları Servet-i Fünûn Uyanış, Büyük Doğu, Varlık, Kaynak, Edebiyat Dünyası, Amaç, Yirminci Asır, Şadırvan, Yeditepe, Küçük Dergi, Seçilmiş Hikâyeler, Yenilik, Vatan, Dost, Türkçe, Türk Dili, Yedigün gibi süreli yayınlarda çıkmıştır.

 

Şiirlerinde farklı bir biçim anlayışı oluşturan Özdemir Asaf özgün bir şair olmaya çalışmıştır.  “Etkileyici bir dille yazdığı şiirlerinde "ikinci kişi" sorununu ele almış İkinci kişiye bağlılığını çeşitli yönlerden incelemiştir.”  Kısa şiirleri ile dikkat çeken şair “ özellikle son dönem şiirlerinde dize sayısını azaltarak duygu ve zekâ pırıltılarının kaynaştığı kısa şiirler yazdı. “ Buna rağmen iyi bakıldığında şiirlerinde Yahya Kemal , Necip Fazıl ,  Behçet Necatigil ve Edip Cansevergibi şairlerin etkisi hissedilmektedir.

Şiirleri genel olarak dörtlük ve ikiliklerden oluşur. Yoğun ve kısa bir söyleyiş özelliği vardır. Bu tarz şiirlerinde taşlama, alay, ironi iç içe bulunmaktadır. Şiirlerinde anlamsız, yer yer ironik söyleyişler taşıyan alışılmadık bağdaştırmalara kurulmuş söyleyişleri ile tartışmalar çıkmasına yol açtı. 

Ayrılık, sevgi ve ölüm temaları ile hayatının son dönemlerindeki şiirlerinde kaçma arzusu, umutsuzluk,  tedirginlik yoğun olarak işlediği temalar oldu. Ferdiyetçi konularda yazan bir şair olan Özdemir Asaf, şiirlerinin bir bölümünde toplumla, yaşadığı çatışmaları ve kendisiyle hesaplaşmasının verdiği buruk öfkeyi dile getiren şiirler de yazdı. Bu yaklaşımla yeni taşlama biçimleri üreterek hiciv şiirinin öğelerini ustaca kullandı. İnsan ilişkilerinin toplumsal ve bireysel düzlemlerdeki çelişkilerini "sen-ben" ikileminde yansıttı. Şiirlerinde çok sık kullandığı sevgi, ayrılık, ölüm temaları, son şiirlerinde yerlerini kaçış, umutsuzluk ve tedirginliğe bıraktı. 

Şiirlerinde çarpıcı sözler ile çarpıcı anlamlar üretmek amacında olan şair bu amacına kısa şiircikler içinde ulaşmaya çabalamıştır. Bu şiirlerinde de toplumla ayrışan, çatışan, uyumsuz ve farklı düşünen bir şairin bakış açısı görülmektedir.

“Çürük deyorum, çürük değil deyorlar
Uzak deyorum, uzak değil deyorlar
Elimle bir bir gösteriyorum,
Evet bakıyorlar, hayır deyorlar.”

Şükran Kurdakul, arkadaşı Özdemir Asaf’ın şiirlerini şu şekilde değerlendirir.  : “ Özdemir Asaf şiiri, temelde doğaya, insanlara, yakın çevre oldubittilerine açılarak yeni yorumlarla donanır. Yer yer keyifli, bıyık altından gülen bir şair vardır. Ama insanın ömrüyle devam edecek bir oyun”da acılarını hafife almaktan yorgun düştüğünü sezersiniz. Dikkat edilirse, kendisini ve dış dünyayı yorumlamaya çalışırken bizim uzağında olduğumuz bir şeyleri göz ucuyla izlediği görülür[6]Feridun Düzağaç, Lavinya adlı şiirini bestelemiştir. Duman grubu da Özdemir Asaf’ın şiirlerinden esinlenerek şarkılar yapmıştır.[7]

ESERLERİ

ŞİİR KİTAPLARI

·         Dünya Kaçtı Gözüme (1955) 

·         Sen Sen Sen (1956)

·         Bir Kapı Önünde (1957)

·         Yumuşaklıklar Değil (1962)

·         To Go To (1964, Yıldız Moran'ın İngilizce ‘ye çevirdiği şiirler)

·         Nasılsın (1970)

·         Çiçekleri Yemeyin (1975)

·         Yalnızlık Paylaşılmaz (1978)

·         Benden Sonra Mutluluk (1984, ölümünden sonra)[8]

DENEME-ÖYKÜ

·         Yuvarlağın Köşeleri 1 (Etika) (1961)

·         Yuvarlağın Köşeleri 2 (Etika) (1986)

·         Dün Yağmur Yağacak (Öykü) (1987)

·         Özdemir Asafça (Deneme) (1988) 

Orhan Veli  , Melih Cevdet Anday,  Oktay Rıfat , Serbest Şiir I.Yeni Garip ,Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Rauf , Necip Fazıl Kısakürek , Hamdullah Suphi Tanrıöver , Mehmet Akif Ersoy ’,  Hüseyin Nihal Atsız, Orhan Kemal 


KAYNAKÇA 

·         [1] Aslan Tekin, Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları, Ank. 2005- shf-429

·         [2] ÇİLEM TERCÜMAN, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ozdemir-asaf

·         [3] Aslan Tekin, Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları, Ank. 2005- shf-429

·         [4] Anonim, Özdemir Asaf, https://www.ozdemirasaf.org/hayati/ son erişim, 03-09 2013

·         [5] Aslan Tekin, Edebiyatımızda İsimler, Elips Yayınları, Ank. 2005- shf-429

·         [6] Şükran Kurdakul, “Özdemir Asaf İçin” İmece Dergisi’8 Şubat 1999

·         [7] Anonim, Özdemir Asaf, https://www.ozdemirasaf.org/hayati/ son erişim, 03-09 2013

·         [8] https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zdemir_Asaf

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar