Alev Alatlı ( d. 1944 İzmir)  Yazar, romancı,  DPT Uzmanı, Öğretim Üyesi. 

 

İzmir'de dünyaya geldi. Babası subay ve askeri ateşe Ertuğrul Alatlı’dır. Annesi ise Müsahipzade Celal’in yeğeni olan Fürüzan hanımdır. Müsahipzade Celal annesinin amcası olmaktadır.  [1]

 

İlkokula  Ankara'da başladı. Babasının mesleği dolayısıyla ülkenin muhtelif okullarında okuyarak ilkokulu ve ortaokulu  bitirdi. [2] İlkokula Ankara Mimar Kemal İlkokulunda başladı. Bir dönem Karaköse’de okuduktan sonra Erzurum Kültür Kurumu İlkokulundan mezun oldu. Ankara Namık Kemal Ortaokulunu bitirdi.

 

Ortaokuldan sonra da babası ateşe militer olarak Tokyo’ya gönderildi. Bu sayede kendisi de babası ile Tokyo’ya gitti. Liseyi babasının askeri ataşe olarak görev yaptığı Tokyo’daki  Amerikan Kolejinde okudu. [3] Ortaokuldaki basit İngilizcesine rağmen Tokyo’daki bu Amerikan kolejini başarıyla bitirdi.

İngilizce ile birlikte iti düzeyde Japonca da öğrenmişti.

 

Daha sonra  Alatlı ailesi Türkiye'ye döndü ve Alatlı, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Ekonomi-İstatistik bölümüne  kaydoldu. Ortadoğu Teknik Üniversitesinde iken aynı zamanda DPT teşkilatında çalışmıştı. Bu görevi sırasında istatistik konusunu pratik olarak da öğrenmişti. Ekonomi ve İstatistik lisansını ODTÜ'den, aldı. 1963. Üniversiteyi bitirdikten sonra yüksek lisans yapmak üzere Amerika'ya gitti. Amerika da Ekonomi ve Ekonometri yüksek lisansını "Fulbright" bursu ile gittiği Vanderbilt University'de (Nashville, Tennessee) kalkınma iktisadı ve ekonometri yüksek lisansı yaptı ve 1965’te bu okuldan lisansını da almıştı. [4]

 

Bununla da yetinmeyip felsefe konusunda da doktora yapamaya karar verdi. Doktora yapmak için 1968’de New Hampshire'daki Dartmouth College’e devam etmeye başladı.  Doktora yaparken, İlahiyat konusunda ve düşünce ve medeniyet tarihi üzerinde yoğunlaştı. Bu kolejde pozitivist düşünce ekolüne mensup August Comte ekibi vardı. “Yurtdışında kaldığı yıllarda okudukları ve gördükleri onun ülkesinden ve kültüründen yabancılaşmış bir ekonomiste değil; tam tersine daha fazla anlamaya ve anlatmaya çalışan bir entelektüele dönüşmesine yol açtı.” ^[5] Bu yıllarda Almanca ve Rusçayı da öğrenmişti.^[6] 

 

1968  Doktorasını tamamlayıp yurda döndükten sonra  1968 düşünce tarihi ve ilahiyat üzerinde 5 yıl araştırmalar yaptı. Canan Kolejinde kalkınma ekonomisi öğretim üyeliğinde bulundu (1968-1969). [7]

Ankara’da Devlet Planlama Teşkilatında ekonomi uzmanı olarak çalıştı (1970-1972)- Amerika’da California Üniversitesinde ruhsal dilbilim araştırma görevlisi oldu (1972-1974). [8]

 

1974 yılında tekrar ülkeye döndü. 1974’te İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde öğretim görevlisi  olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Universty of California, Berkeley'in Türkiye'de yürüttüğü bir psiko-dilbilim projesinin İstanbul ayağını çalışmalarını yürüttü. Ayrıca bu yıllarda  Cumhuriyet Gazetesi bünyesinde  “Bizim English” adlı   Türkçe temelli bir İngilizce öğretim dergisini  çıkarmaya başladı. 1981-1984) [9] Bu çalışmaları esnasında da Türk Yazarlar Kooperatifinde (YAZKO) başkan yardımcısı olarak görev aldı.

 

1984 yılında  emekli olarak eve çekildi ve  tüm vaktini yazarlığa adayarak yazılar yazamaya başladı. Ve peş peşe kitapları yayımlanmaya başladı. Ocak, 1985’de ilk romanı olan  "Yaseminler Tüter mi Hala?" adlı romanı basıldı.  İkinci kitabı olan "İşkenceci" ise  bir yıl sonra  yayındaydı.  1986. Bu yıllarda Yazko Somut, Nokta, Sur, Türk Edebiyatı, Cönk, İnsan ve Teknoloji dergilerinde incelemeleri de çıkmaya başlamıştı.

 

Filistin davasının tanıtımına yaptığı katkılardan dolayı 1986 yılında Tunus'ta sürgünde bulunan Yaser Arafat tarafından "Özgürlük Madalyası’yla onurlandırılmıştı.[10]Aydınlanma Değil, Merhamet! Adlı romanıyla ise 2006 yılında Moskova'da "Mikhail A. Sholokhov 100. Yıl Roman Ödülü “nü kazanmıştı. [11][12]

 

Bülent Ecevit Üniversitesi Senatosunun 10.12.2012 tarihli toplantısında, yazar Alev Alatlı'ya "Fahri Doktora" unvanı verilmesine karar verildi; unvan, 25 Aralık 2012 tarihinde düzenlenen törenle takdim edildi. [13] Ayrıca Edebiyat alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nü aldı. 2014. [14]

 

ALEV ALATLI ROMANCILIĞI VE EDEBİ KİŞİLİĞİ

 

 

Alatlı, aldığı eğitim ve yurtdışı mastır ve doktora öğretimi sayesinde düşünce tarihi, felsefe, ekonomi ve dinler tarihi gibi farklı konular üzerinde yoğunlaşan entelektüel birikime sahip  bir yazar oldu.  Romanlarında Türkiye ve Türk insanın öne çıkaran bir yaklaşım gösterdi. Romanlarında Türkiye’nin yakın tarihini irdeleyen bir tutum göstermişti. Romanlarındaki vaklar ve kişiler üzerinden, çok partili hayata geçtiğimiz 1946’dan günümüze, ülkemizde meydana gelen toplumsal ve siyasal değişimlerin süreçlerini kronik bir sıra halinde irdelemek amacını gütmüştü.  

 

Türk aydınının çelişkilerini, toplumsal değişimlerini, sosyal tabakalar arasında ortaya çıkan değişim ve gerilimleri ele aldı. Romanlarında bu değişimlere model olabilecek tiplemeler ortaya koydu.  Aydınlar ile sıradan halkın sosyal değişimlerin oluştuğu süreçlerdeki başkalaşımlarını ortaya koymaya çalışmıştı. Yenidünya düzeninde Türkiye ve Türk insanlarının kimlik sorunları ve çatışmaları üzerinde durdu. Sömürgeci Batı ve emperyalist düzenin Ülkemizin sosyal ve kültürel hayattaki rollerini ortaya koymaya çalışmıştı. Türk toplumunda yaşanan ahlaki, kültürel ve sosyal yozlaşma ve başkalaşmalarının üzerine odaklandı.

 

 “Orda Kimse Var mı”  adlı seri romanları ile dikkati çekti. Romandaki kahramanları gerçek adları ile gerçek hayattaki kimselerdi.

Yine dört cilt halinde çıkan “ Gogol’un İzinde adlı roman serisi de oldukça yankı yaptı. Bu roman serisinde  “Rusya’nın 300 yıl süren batılılaşma serüvenlerini anlattı. Batı ile Rusya’yı karşılaştırdı.  Bu romanında “ Rusya’ya bak Türkleri “ gör mantığı ile hareket etti. “[15]

 

ESERLERİ [16]

 

Roman

• Yaseminler Tüter Mi Hala? (Ocak 1985)
• İşkenceci (Aralık 1986)
• Kadere Karşı Koy A.Ş. (1995)
• Or'da Kimse Var mı? dizisi:

 

İnceleme - Deneme

• Aydın Despotizmi (1986)
• Eylül 1998
• Hayır Diyebilmeli İnsan (2005)
• Şimdi Değilse Ne Zaman
• Yorumsuz

Tercüme[değiştir | kaynağı değiştir]

 

Haberlerin Ağında İslam (özgün adı: Covering Islam) (1985)- Edward W. Said

• Filistin'in Sorunu (özgün adı: The Question of Palestine) (1986) - Edward W. Said
• En Emin Yol "Akvam ül-Mesâlik'li Marifat Ahval el-Memalik" (Kasım 1986) - Tunuslu Hayreddin Paşa 14] 

 

ROMANCILAR İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİ

• Muazzez Tahsin Berkant Hayatı ve Romancılığı
• Şerif Benekçi Hayatı Romancılığı
• Ethem İzzet Benice Hayatı ve Romanları
• Yusuf Ziya BAHADINLI Hayatı Eserleri
• Münevver Ayaşlı Hayatı ve Edebi Yönü
• Sevim Asımgil Hayatı Eserleri
• Fikret Arıt Hayatı ve Eserleri
• İnci Aral Hayatı ve Eserleri
• Alev Alatlı Hayatı Ve Eserleri
• Ahmet Cemil Akıncı Hayatı Eserleri
• Dursun Akçam Hayatı ve Edebi Yönü
• Tatar Ramazan'ın Yazarı Kerim Korcan Hayatı Eserleri
• Pınar Kür Hayatı ve Eserleri
• Muzaffer Buyrukçu Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri

 

KAYNAKÇA

 

[1] Dr Aslan Tekin Edebiyatımzıda İsimler, Ank. 2005, Elips Yayınları, shf 45

[2] https://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=1270

[3] Tavşanoğlu, Leyla (14 Nisan 2013). "Kod birliği bozuldu". Cumhuriyet Portal. Erişim tarihi: 14 Nisan 2013.

[4] DOÇ. DR. OKTAY YİVLİ, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/alatli-alev

[5] https://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=1109

[6] DOÇ. DR. OKTAY YİVLİ, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/alatli-alev

[7] Dr Aslan Tekin Edebiyatımzıda İsimler, Ank. 2005, Elips Yayınları, shf 45

[8] Yivli, Oktay (2013). Alev Alatlı'nın Romancılığı. Ankara: MEB Yayınları.

[9] https://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=1109

[10] Alatlı, Alev. "Kimdir?". alevalatli.com.tr. Erişim tarihi: 20.03.2013.

[11] Eyy Uhnem! Eyy Uhnem!". Everest Yayınları. Erişim tarihi: 14 Nisan 2013.

[12] https://tr.wikipedia.org/wiki/Alev_Alatl%C4%B1

[13] Dr Aslan Tekin Edebiyatımzıda İsimler, Ank. 2005, Elips Yayınları, shf 45

[14] https://www.sabah.com.tr/gundem/2014/12/03/alev-alatli-konustu-erdogan-gozyaslarini-tutamadi

[15] Dr Aslan Tekin Edebiyatımzıda İsimler, Ank. 2005, Elips Yayınları, shf 45

[16] https://tr.wikipedia.org/wiki/Alev_Alatl%C4%B1