Muazzez Tahsin Berkant Hayatı ve Romancılığı

04.12.2015
 
 
 
Yazıda Muazzez Tahsin Berkand ‘ın hayatı, doğumu, ölümü, çocukluğu, gençliği, evliliği, öğrenimi, eğitim yılları, ailesi, çalıştığı işler, mahkûmiyeti,  yazarlığı, eserleri,  romanları,  edebi kişiliği,  etkilendiği yazarlar, siyasi kişiler ve düşünceler, Türk edebiyatındaki yeri, eserlerinden alıntılar, anekdotlar,  anlatım tekniği, bakış açısı, romanların  tekniği, romanlarının  türü, eserleri, eserlerinin basım yılı ,basım hikâyesi, eserleri ile biyografisi arasındaki alakalar, aldığı ödüller  vb incelenmiştir.
 

Muazzez Tahsin Berkand (d. 1900, Selanik - ö. 4 Ekim 1984, İstanbul) popülist  romancı ve  yazar.

Cumhuriyet devrinde popüler aşk romanlarının öncüsü  kadın yazarlarımızdandır. Asıl adı Meryem Muazzez’dir. Babası avukat Hasan Tahsin Bey, annesi Ayşe Hanım'dır. Doğum tarihi hakkında kaynaklarda çelişkili bilgiler vardır. Bu kaynaklara göre 1894[1] 1899 [2]veya 1900 yılında Selanik'te dünyaya gelmiştir.  Ailesi 1912  Balkan Savaşı'ndan sonra ailesi  Selanik'ten İstanbul'a göçmüş;  Muazzez Tahsin, özel dersler alarak İngilizce ve Fransızca öğrenmiştir.

 

Özel dersler alarak yetişen yazar İstanbul Fevziye Lisesi'nde öğrenim  görmüş,  Kumkapı Fransız Rahibe Okulu Saeurs d’Assomption’da okumuştur.[3] Darülmuallimat'ta açılan sınavı kazanıp   Kız Öğretmen Okulunu bitirdi. Bu okulu bitirdikten sonra  bir müddet Üsküdar Refet Kadın ve Kasımpaşa Numune Mektebi'nde öğretmenlik yapmıştır. [4]

 

Muazzez Tahsin Berkand, ablası Nakiye Hanım ile  Halide Edip Adıvar’a derin bir hayranlık duyuyor, bu hayranlıklarını da Halide Edip’ten gizlemiyorlardı.  Bu yıllarda Cemal Paşa, Suriye'de Türk okulları açmış, bu okullarda Türkçe öğretmek için öğretmenler görevlendirmiş Halide Edip Adıvar da Suriye’ye gönderilen görevli öğretmenler arasına girmişti. Halide Edip'in daveti üzerine 1917'de Muazzez Tahsin ve ablası da götürdü Suriye' ye giderek Halide Edip’in açtığı okullarda görev yapmaya başladı.  Böylece Beyrut Kız Sultanisinde ve Şam’da iki yıl Türkçe ve Fransızca dersleri verdi.[5]

 

Fakat 1919 yılında Yıldırım Orduları, Beyrut’tan da çekilmeye başlayınca  İstanbul’a dönmek zorunda kaldı.  Berkand, birkaç yıl Şişli Terakki Lisesinde Fransızca ve ahlak dersleri verdi.  Fakat bir müddet sonra  öğretmenlik mesleğini bırakarak 1925-1929 yılları arasında Milli Auto şirketinde çevirmen olarak çalışmaya başladı. Millî Auto şirketinde dört yıl görev yaptı.  Buradan ayrıldıktan sonra 1929’dan 1956’ya kadar Osmanlı Bankası’nın Hukuk İşleri Bölümünde çevirmen ve daktilo-sekreter olarak görev yaptı. Osmanlı Bankasındaki işinde yirmi beş yıl boyunca çalışıp emekli oldu.

Hiç evlenmeyen Muazzez Tahsin, vefat edene kadar küçük kardeşiyle yaşadı. 4 Ekim 1984 tarihinde İstanbul’da öldü.


Edebi Hayatı.

Muzzez Tahsin Berkant,  yaşadığı dönemlerde yazdığı romanları çok satan popüler bir romancıydı. Kadın bir yazar oluşu kadınların zevklerine hitap etmesini bilmesi nedeni ile yaşadığı çağda çok ilgi gören bir yazar olmuştu. En çok Halide Edip Adıvar’dan etkilendi.  Nedim, Karacaoğlan, Yahya Kemal’in şiirlerini beğenen Ömer Seyfettin, Yakup Kadri ve Reşat Nuri'ye karşı da hayranlık duygusu olan bir yazardı. İyi düzeyde Fransızca bilen Muazzez Tahsin,  birçok Fransız ve İngiliz klasiklerini okumuş, Pierre Loti ile Anatole France'den de etkilenmişti. ( Çakmakçı, Selami (2012). Popüler Roman ve Muazzez Tahsin Berkand. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.)

 

İlk öyküsünü on iki yaşında, ilk romanı olan Kırılan Ümitler'i ise on beş yaşında iken yazmıştı Yayımlanan ilk romanı 1933’te Milliyet’te tefrika edilen “Sen ve Ben” adlı romanıydı. Bu ilk romanı ile çok beğenilen bir romancı olmayı başarmıştı.   Sen ve Ben adlı romanı aynı sene içinde Resimli Ay tarafından basıldı. Basılan ilk romanının beğenilmesi üzerine diğer romanlarını peş peşe yazmaya ve bastırmaya başladı. Muazzez Tahsin Berkand “  evlilik konusu ekseninde”  toplumda cinsiyet anlayışı, kadınlık rolleri, aşk ve evlilik öncesi ve sonrası ilişkiler ve toplumsal aile anlayışı üzerinde  popülist romanlar yazdı. Vefa, kıskançlık, fedakârlık gibi konulara da değindi. Romanlarının bazıları telif, bazıları adapte bazıları ise tercüme eserlerdir.

 

Çoğunlukla kadınlar ve gençlere hitap eden romanları ile ün kazanan ve zamanında çok okunan bir kadın yazar oldu.  Altmışa yakın aşk romanında benzer konuları aşk ve nefret temaları üzerinde   platonik aşkları dile getirdi.  Romanlarında moderniz mi yayma  amacı taşıyan  batılı yaşam ve eğlence hayatı ile ilgili  birçok unsura değindi. Romanlarında dönemin sosyal hayatını yansıtan pek çok unsura da değinmişti. Toplumumuza yeni yeni girmeye başlayan adaletler, alışkanlıklar, kıyafetler, modern kadınların sosyal ve gündelik hayatta yaptığı işler gibi konulara özellikle yer verdi.  Dönem kadınlarının sosyal hayatlarında yer alan balo,  danslar, kıyafetler, briç partileri ve diğer gündelik işlerini romanlarında malzeme olarak kullandı. (HÜLYA TEPEDELEN , http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/berkand-muazzez-tahsin)  Tüm bu detaylar ile modern cumhuriyet kadını tiplerinin yaratılması yolunda çaba göstermişti. Romanlarında modern, özgür, özgüveni yüksek, yardımsever, merhametli ve fedakâr kadın tipleri oluşturdu.

 

 Modern kadınları hayatlarını ve bu kadınların platonik aşklarını anlattı. Romanlarında benzer vakaları ve konuları farklı sosyal katmanları temsil eden, isimleri farklı olsa da kişilikleri ve tepkileri bir birlerine benzeyen kadınların bakış açılarından işledi. Sosyal sorunlara eğilmeyen, toplumsal amaçlar ve yönlendirmeye dayanmayan yazar  vasat okur kitlesinin hoşuna gidecek, satış amaçlı romanlar yazdı. Kaderci bir anlayışa sahip olan yazarın romanlarında akla çok uygun gelmeyen aşırı tesadüfler, imkânsız aşklar, derinden sarsan ve sonradan ortaya çıkan abartılı sırlar da yer almıştır.

 

Yapıtlarından çoğu 4-5 baskı yaptı ve filme alındı. Yazarın yirmi beş eseri sinema filmi haline dönüştü veya bir sinema filmine ilham verdi. Filme alınan ilk eseri 1956 yılında “Sönen Yıldız “adlı eseri olmuştur. ( Çakmakçı, Selami (2012). Popüler Roman ve Muazzez Tahsin Berkand. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.)


Filme Alınan Romanları:

 

Sönen Yıldız" (Yön. Osman Seden, 1956), "Bülbül Yuvası" (Yön. Nejat Saydam, 1961 ve 1970), "Küçük Hanımefendi" (Yön. Nejat Saydam, 1961; Yön. Ertem Eğilmez, 1970), "Mağrur Kadın" (Yön. Burhan Bolan, 1962; Yön. Nevzat Pesen, 1970), "Çiçeksiz Bahçe" (Yön. Ümit Utku, 1963), "Kezban" (Yön. Dr. Arşavir Alyanak, 1963, Yön. Orhan Aksoy, 1968), "Gençlik Rüzgârı" (Yön. Nejat Saydam, 1964), "Günah Bende mi?" (Yön. Kemal Kan, 1964), "Mualla" (Yön. Ülkü Erakalın, 1964; Yön. Nevzat Pesen, 1971), "Yılların Ardından" (Yön. Dr. Arşavir Alyanak, 1964), "Aşk ve İntikam" (Yön. Süreyya Duru, 1965), "Garip Bir İzdivaç" (Yön. Nejat Saydam, 1965), "Sevgim ve Gururum" (Yön. Süreyya Duru, 1965), "İftira" (Yön. Ümit Utku, 1968), "Sabah Yıldızı" (Yön. Türker İnanoğlu, 1968), "Sarmaşık Gülleri" (Yön. Nejat Saydam, 1968), "Saadet Güneşi" (Yön. Nejat Saydam, 1970), "Bir Genç Kızın Romanı" (Yön. Safa Önal, 1971), ve "Aşk Fırtınası" (Yön. Halit Refiğ, 1972[6]

Muazzez Tahsin Berkand, 1940 yılında Yeni Mecmuanın düzenlediği çocuk neşriyatına eser hazırlayan yazarlardan birisi oldu. (Özçelik 501).

 

Özellikle aşk konulu romanlar yazan romancının okur hedef kitlesi platonik aşklara kapılmış,  aşk ve evlilik hayalleri kuran genç kızlar ve kadınlar olmuştu. Berkand'ın romanlarını telif, adapte ve çeviri romanlar olarak üç gruba ayırmak mümkündür. Berkandın romanlarından yirmi tanesi telif,  altı tanesi tercüme diğerleri ise adapte romanlardır. [7] Bazı romanlarını batılı aşk romancılarının eserlerinden adapte eserler olarak yazmıştır.

Muazzez Tahsin Berkand Yeni Mecmua'nın çocuk kitapları bölümünde birçok çocuk hikâyesi de yazmıştır.

 

 

Eserleri:

  • Aşk Fırtınası
  • Aşk Tılsımı
  • Aşk ve İntikam
  • Akla Oynanmaz
  • Ateşli Kalp
  • Bahar Çiçeği
  • Bir Gün Sabah Olacak Mı?
  • Bir Rüya Gibi
  • Bulutlar Dağılınca
  • Bülbül Yuvası
  • Büyük Yalan
  • Çamlar Altında
  • Çiçeksiz Bahçe
  • Dağların Esrarı
  • Garip Bir İzdivaç
  • Gençlik Rüzgarı
  • Gönül Yolu
  • İki Kalp Arasında
  • Işık Yağmuru
  • Kalbin Sesi
  • Kırılan Ümitler
  • Kıvılcım ve Ateş
  • Kızım ve Aşkım
  • Küçük Hanımefendi
  • Lale
  • Mağrur Kadın
  • Mualla
  • Nişan Yüzüğü
    • ve Kızı
  • Saadet Güneşi
  • Sabah Yıldızı
  • Sarmaşık Gülleri
  • Sen ve Ben
  • Sevgim ve Gururum
  • Sevmek Korkusu
  • Sonsuz gece
  • Uğur Böceği
  • Uzayan Yollar
  • Yabancı Adam
  • Yılların Ardın

ROMANCILAR İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİ

KAYNAKÇA 

 

[1] Berkand, Muazzez Tahsin”. Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi I. İstanbul:YKY, 2001. 174.

[2] Dr. Aslan Tekin Edebiyatımzıda iisimler , Elips Yayınları  Ank. 2005, sh.  111

[3] Çakmakçı, Selami (2012). Popüler Roman ve Muazzez Tahsin Berkand. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.

[4] ] M. Behçet. “Muazzez Tahsin Berkant”. Yedigün 386 (30.07.1940): 10.

[5]  Özçelik, Ümran. “Muazzez Tahsin Berkand’ın Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri”. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2007. s. 44

[6] Anonim, https://tr.writersofturkey.net/index.php?title=Muazzez_Tahsin_BERKAND

[7] Ümran Özçelik Muazzez Tahsin Berkand'ın Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserler, Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans , 2007

 

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar

Esa

Esa

2 years ago

HAKKINDA KAYNAKÇA "Berkand, Muazzez Tahsin". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: AYK Atatürk Kültür Merkezi. 240-241. 2002 Ağaoğlu, Neriman ve Zerrin Saral (2013). "Berkant, Muazzez Tahsin". Edebiyatımızda Kadın Yazarlar Sözlüğü. Ankara: Phoenix Yayınevi. 96. Çakmakçı, Selami (2012). Popüler Roman ve Muazzez Tahsin Berkand. Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi. HÜLYA TEPEDELEN, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/berkand-muazzez-tahsin Işık, İhsan (2006). "Berkand, Muazzez Tahsin". Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.II. Ankara: Elvan Yayınları. 664-666. M. Behçet. “Muazzez Tahsin Berkant”. Yedigün 386 (30.07.1940): 10. Özçelik, Ümran (2007). Muazzez Tahsin Berkand'ın Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Özkırımlı, Atilla (1984). "Berkand Muazzez Tahsin". Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. C.I. İstanbul: Cem Yayınevi. 222.