Pınar Kür Hayatı ve Eserleri

Pınar Kür

Pınar Kür (d. 15 Nisan 1945, Bursa), Yazar, romancı, öykücü, çevirmen ve akademisyen. 

DOĞUMU VE AİLESİ

Tam adı Havva Pınar Kür olan yazar 15 Nisan 1943 tarihinde Bursa’da doğdu. Annesi Türk dili ve edebiyatı öğretmeni ve yazar olan İsmet Kür, babası ise Azeri asıllı Fransızca ve matematik öğretmeni Behram Kür’dür. [1] Yazarın babası Behram Kür, Sovyet Devrimi’nden kaçan bir Azeri göçmenidir [2]

Pınar Kürün annesi İsmet Kür kadın şairlerimizdendir ve ünlü romancı Halide Nusret ‘inkız kardeşidir. Yani Halide Nusret , Pınar Kür’ün teyzesidir. Halide Nusret Zorlutuna’nın kızı Emine Işınsu ise Pınar Kür’ün teyzesinin kızı olmaktadır. [3] Pınar Kür, Bursa’da doğmuş ancak Bursa’da hiçbir zaman ikamet etmemiştir. Pınar Kür doğduğunda ailesi Bilecik’te ikamet ederken daha sonra Zonguldak’a yerleşmiş ve Pınar Kür’ün ilk çocukluk günleri Bilecik ve Zonguldak’ta geçmiştir. Bu nedenle Pınar Kür, ilköğrenimine Zonguldak’ta başlamış fakat ailesi 1949’da Ankara’ya taşınmış ve burada Pınar Kür’ün kız kardeşi Işılar Kür Ankara’da doğmuştur.

PINAR KÜR’ÜN HAYATI

Anne ve abasının yurdun çeşitli yerlerinde görev yapmış olmaları yüzünden çocukluğu yurdun çeşitli yerlerinde geçmiştir.  Bursa ve Bilecik’e taşınan ailesi daha sonra Zonguldak’a yerleşir. Zonguldak’ta ilköğrenimine başlar. Ertesi yıl aile Ankara’ya taşınınca, ikinci sınıfa Kurtuluş İlkokulu’nda devam eder. İsmet Kür, otuzlu yaşlarında iki çocuğunu da alarak İngiltere’ye gider. Böylece Pınar Kür’ün Londra günleri başlar.  Kız kardeşi ile Raymonds School’a yatılı okuluna başlar. [4] Aile bir yıl sonra Türkiye’ye döner ama Pınar Kür iyi düzeyde İngilizce öğrenmiş olur. Ankara’ya tekrar döndüklerinde Pınar Kür Ankara Kolejine kaydolur.  

Üç yıl sonra babasının Unesco görevi sayesinde Amerika’ya gider. Burada Forest Hill High School’da öğrenime devam eder. Amerika’ya geldiklerinde 14 yaşında bir genç kızdır. Amerika’da iken uyum sorunu yaşamış, ülkesini özlemiş, arkadaşsız ve yalnız kalmıştır. İşte bu yıllar ilk romanlarını ve “anlaşılmayan genç kız romanları” yazmaya başladığı yıllardır. Üstelik bu yıllarda tiyatroyu da sevmeye başlamış bu okulun son sınıfında okulun tiyatro kulübüne katılmıştır. Pınar Kür, on yedi yaşında ilk İngilizce piyesi olan Cowards All adlı eserini yazmıştır.  Ertesi yıl ailesi tekrar Türkiye’ye döner. Pınar Kür Robert Koleje,  kız kardeşi Işılar Kür önce Dil ve Tarih-­‐ Coğrafya Fakültesi’ne, sonraki yıl ise Güzel Sanatlar Fakültesi heykel bölümüne girer.[5]

1949 yılında Ankara’da Robert Koleji’nin yüksek bölümünde eğitimini tamamladıktan sonra lisans eğitimini Queens College ve Boğaziçi Üniversitesinde tamamlar. [6] Pınar Kür, Robert Kolejinde iken ilk ciddi piyesi olan “İki Başlı Adamın Tek Eli” adlı oyununu yazmıştır. Pınar Kür, henüz yirmi bir yaşında iken İktisat Fakültesi öğrencisi Can Kolukısa ile 1962 yazında tanışır ve onunla1964 yılında evlenir. 

Pınar Kür, evlilik sonrası Paris’e gider. Paris’te iken tiyatro çalışmalarına devam eder. Paris’te önce bir dil okuluna devam etmeye başlar. Pınar Kür ise önce bir dil okuluna ardından da Sorbonne Üniversitesinde karşılaştırmalı edebiyat alanında doktora eğitimine başlar. Pınar Kür’ün evliliğinin dördüncü yılında Emrah adında bir oğlu olur. Pınar Kür’ün evliliği beş yılın sonunda boşanmayla sonuçlanır. Eşinden ayrılan  Pınar Kür, tanınmış bir avukat olan Mehmet Can Köksal ile beş yıl süren ancak, evlilik ile noktalanmayan bir beraberlik yaşar.

Bu arada Sorbonne Üniversitesi’nde Yirminci Yüzyıl Tiyatrosunda Gerçekçilik ve Yanılsama: Pirandello, O’Neill ve Etkileri adlı tezini vererek doktora öğrenimini de tamamlamış olur. (1964-1969) Can Kolukısa ile olan evlilik hayatından sonra tanınmış bir avukat olan Mehmetcan Köksal ile yaşamaya başlar. Fakat onunla da evlenmemiştir.

Doktorasını tamamladıktan sonra 1969’da Türkiye’ye dönen Pınar Kür,  tiyatro yazarı ve tiyatro oyuncusu olmaya karar verir. Böylece “Asılacak Kadın “ adlı romanının ilk versiyonunu tiyatro olarak yazar. Çalışma hayatına atılarak 1971-­‐1973 yılları arasında Ankara Devlet Tiyatrosu’nda dramaturg olarak çalışır. Fakat daha sonra İstanbul’a yerleşir ve 1979-­‐1995 yılları arasında aralıklarla İstanbul Üniversitesi’nde okutman olarak görev yapar.  Bu yıllarda ilk romanları basılmaya başlamıştır. Yarın… Yarın… Adındaki ilk romanı  (1976)yılında yayımlanır. Basılan ilk romanından altı yıl sonra , “Asılacak Kadın” (1979) adlı romanı yayımlanır. İlk romanları 1980 ihtilali sıkıyönetim idaresi tarafından yasaklanmış ve mahkemelik olmuştur.  Ancak kitap ve yazar iki yıl süren mahkeme sonrasında aklanır. [7] Fakat “Asılacak Kadın “ adlı romanında aşırı müstehcenlik olduğu iddiası daha sonraki eserlerinde de karşısına çıkacaktır.

Bu yıllar arasında ve sonraki yıllarda da yazmaya devam etti. Öykü ve yazıları, Dost, Cumhuriyet, Yazko-Edebiyat ve Gösteri dergilerinde yayınlandı. Küçük Oyuncu (1977), Asılacak Kadın (1979),  adlı romanlarından sonra 1983’de yayımlanan öykü kitabı “Akışı Olmayan Sular”laSait Faik Abasıyanık Öykü Ödülü’nü aldı. Bitmeyen Aşk (1986),)   adlı romanı yayınlandığında tekrar aşırı müstehcen olduğu yönünde eleştiriler aldı. Kimi eleştirmenler ise Bitmeyen Aşk ile “Bir Cinayet Romanı (1989 adlı  romanı Türk Edebiyatında ilk üst kurmaca metin olarak değerlendirmişlerdi.

Sonraki yıllarında Bir Cinayet Romanı (1989) ve Sonuncu Sonbahar (1992) romanları yayınlandı. Bu romanından sonra yazarın uzun bir müddet sessiz kaldığı yeni eserlerinin yayınlanmadığı bir süreç başlamıştı.

1973 ile 1995 yılları yazarın en verimli yıllarıdır. Bu yıllarda arasında birçok çeviri yapmış, ses getiren röportajlar hazırlamıştır. İngiliz ve Fransız edebiyatından pek çok eseri Türkçeye tercüme eder.  “Bitmeyen Aşk" adlı romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatılınca hakkında pek çok haber çıkar. Bu olay kamuoyu tarafından tanınmasına da yol açmıştır.  1979-­‐1995 yılları arasında aralıklarla İstanbul Üniversitesi’nde okutman olarak çalışır. 1984-1985 yıllarında Cumhuriyet gazetesinde tiyatro eleştirmeni olmuş ama daha ilk yazısında büyük tepkiler almıştır. Bunun üzerine Cumhuriyet, Milliyet, Sabah, Kadın gibi gazete ve dergilerde röportajlar yapan bir gazeteci olarak çalışmıştır.

 1996’da İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Medya İletişim Sistemleri Bölümü’nün öğretim kadrosunda Yabancı Diller okulunda İngilizce okutmanı olarak görev yapmaya başlamış daha sonra bu okulda Yardımcı Doç. Doktorluğa kadar yükselmiştir.  [8]Bu okulda Edebiyat, Drama, Yaratıcı Yazarlık görevini halen sürdürmektedir.

Kür`ün editörlüğünü üstlendiği dünya edebiyatı seçkisi “Short Fiction in English” Ekim 2001’de Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanır. Yazarın 1992 yılında başlayan suskunluğu Hayalet Hikâyeleri (2004), Cinayet Fakültesi (2006) ile bozulmuş olur. , 2007-2009  yılları arasında NTV’de yayınlanan “Haydi Gel Benimle Ol” adlı programın yorumcusu olmuştur.

Pınar Kür, kütüphanesindeki yaklaşık 2 bin kitabı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Kütüphanesine bağışlar.( 2013) [9]

Yazar, halen Taksim’de oturmakta ve yalnız yaşamakta yazları ise Ayvalık’taki evinde tatil yapmakta, Ayvalık’taki tatil günlerinde yazarlık atölyesinde ders vermek gibi faaliyetlerde bulunmaktadır. [10] Oğlu Emrah Kolukısa bir oyuncudur.

EDEBİ KİŞİLİĞİ

Pınar Kür; tiyatro oyunu, roman öykü, eleştiri, röportaj, inceleme ve makale türlerinde eserler veren bir sanatçıdır.  Pınar Kür edebiyata tiyatro yazarı olarak adım atmış ” İki Başlı Adamın Tek Eli “ adlı oyunu sahnelenmiş , “Kuru Kuru Kurbanın Olam “adlı oyunu Fransızcaya çevrilmiş ve Paris’te sahnelenmiştir. [11]

İlk öyküleri 1971-1973 arasında Dost dergisinde çıkan yazarın beş öykü kitabı vardır. Yazko Edebiyat, Varlık, Milliyet Sanat ve Gösteri gibi dergilerde de öyküleri yayımlanmıştır.[12] Pınar Kür’ün öykülerinde hayattan kopuk insanların iç dünyaları yer alır. Klasik öykü tekniği ile öyküler yazan Pınar Kür’ün öykülerinde şehirlerin kalabalıklarında yalnızlık çeken insanların psikolojik problemleri ve içsel didinmeleri konuları işlenmiştir. Son öykülerinde ise “ erkeklerin ağzından anlatılan kadın” , geçmişleri ile hesaplaşan, kendilerinden kaçan ve duygusal yanları öne çıkan insanların konularına yönelmiştir.

Romanlarında ise müstehcenliğe aşırı yer veren bir romancı olarak suçlanan, entelektüel ve devrimcilerin dünyasını ele alan bir romancı olarak dikkati çeker. Ezilen kadınlar ve sömürülen insanlar konularına ağırlık veren yazar,[13] aşk konusunu önemseyen polisiye romanlarda yazabileceğini ortaya koyan bir romancı olmuştur.

“Pınar Kür, romanlarını ve öykülerini aşk, iktidar ilişkileri (kişisel-­‐siyasi), cinsellik, kadın ve cinayet gibi konular etrafında şekillendirmiştir. Yazar, bu konuları hemen her eserinde belli bir düzeyde bir araya getirmiştir. Pınar Kür, birkaç siyasi ve toplumsal olay hariç, ulusal, sosyal ve toplumsal herhangi bir konuyu ele alıp incelememiştir.” [14]

Her romanı ve öyküsünde farklı bir anlatım biçimi deneyen yazarın romanları özellikle, anlatım teknikleri ve bakış açıları bakımından zengin bir özellik taşır.  Pınar Kür Üzerinde  birkaç yüksek lisans çalışması yapılmış ama eserleri ve sanatçı kişiliği birçok yönden ele alınmamıştır. [15]

Asılacak Kadın adlı romanı 1986’da Başar Sabuncu tarafından “Yarın… Yarın…” adlı romanı ise  1987’de Sami Güçlü tarafından sinemaya uyarlanmıştır.

Eserleri

Romanları

·         Yarın Yarın (1976)

·         Küçük Oyuncu (1977)

·         Asılacak Kadın (1979)

·         Bitmeyen Aşk (1986)

·         Bir Cinayet Romanı (1989)

·         Sonuncu Sonbahar (1992)

·         Cinayet Fakültesi (2006

Beşpeşe (2004) (Murathan Mungan'ın başladığı roman projesini Celil Oker, Elif Şafak, Faruk Ulay devam ettirdi ve Pınar Kür sonlandırdı.)

Öykü kitapları

·         Akışı Olmayan Sular (1983) - Sait Faik Hikâye Armağanı

·         Bir Deli Ağaç (1992)

·         Hayalet Hikâyeleri (2004)

·         Söyleşi Kitabı[değiştir]

·         Aşkın Sonu Cinayettir - Mine Söğüt - 2006 - Pınar Kür ile söyleşi.

Çeviri

·         Vişnenin Cinsiyeti - Jeanette Wİnterson - (Sexing the Cherry)

·         Bağla Şu İşi

·         Aç Sınıfın Laneti

·         Ademden Önce

·         Tutku - Jeanette Winterson ( The Passion)

·         Yabancı Kucak - Ian McEwan (The Comfort of Strangers)

·         Geniş Geniş Bir Deniz - Jean Rhys - (Wide Sargasso Sea)

·         Dalda Duran Kuşlar - Jean Rhys - (Öykülerinden seçmeler)

·         Günaydın Geceyarısı - Jean Rhys - Goodmorning Midnight

·         Karanlıkta Yolculuk - Jean Rhys - (Voyage in the Dark)

·         Dörtlü - Jean Rhys - (Quartet)

·         Karamlıkta Kahkaha - Vladimir Nobakov - (Laughter in the Dark)

·         Şaklaban - Morris West

·         Ailenin Laneti - Dashiel Hammet

·         Yunus İnsanlar - Tırsten Krol

Televizyon

·         Haydi Gel Bizimle Ol (2007- 2008)

ROMANCILAR İLE İLGİLİ BAŞLIKLAR VE LİNKLERİ

·         Muazzez Tahsin Berkant Hayatı ve Romancılığı

·         Şerif Benekçi Hayatı Romancılığı

·         Ethem İzzet Benice Hayatı ve Romanları

·         Yusuf Ziya BAHADINLI Hayatı Eserleri

·         Münevver Ayaşlı Hayatı ve Edebi Yönü

·         Sevim Asımgil Hayatı Eserleri

·         Fikret Arıt Hayatı ve Eserleri

·         İnci Aral Hayatı ve Eserleri

·         Alev Alatlı Hayatı Ve Eserleri

·         Ahmet Cemil Akıncı Hayatı Eserleri

·         Dursun Akçam Hayatı ve Edebi Yönü

·         Tatar Ramazan'ın Yazarı Kerim Korcan Hayatı Eserleri

·         Pınar Kür Hayatı ve Eserleri

·         Muzaffer Buyrukçu Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri

KAYNAKÇA

[1] Kür, Pınar (Mart 2013), EVRAK-I METRUKE, NTV Tarih, ss. 21

[2] DOÇ. DR. MACİT BALIK, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kur-pinar#:

[3] https://tr.writersofturkey.net/index.php?title=P%C4%B1nar_K%C3%BCr

[4] https://tr.writersofturkey.net/index.php?title=P%C4%B1nar_K%C3%BCr

[5] https://tr.writersofturkey.net/index.php?title=P%C4%B1nar_K%C3%BCr

[6] https://tr.wikipedia.org/wiki/P%C4%B1nar_K%C3%BCr

[7] https://www.msxlabs.org/forum/edebiyat-tr/34150-pinar-k-r.html

[8] https://www.bilgi.edu.tr/tr/rehber/kisi/pinar-kur/

[9] https://www.comu.edu.tr/duyurular/detay.php?id=9230

[10] https://www.on-art.net/on-art.php?cat=87&sub=&id=242#.UdOuUDtNTVE

[11] DOÇ. DR. MACİT BALIK, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kur-pinar#:

[12] Çalışkan, Demet (2014). Pınar Kür’ün Öyküleri Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.

[13] Keskin, Funda (2012). Pınar Kür’ün Romanlarında Anlatıcı-Kurmaca ve Gerçeklik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

[14] https://tr.writersofturkey.net/index.php?title=P%C4%B1nar_K%C3%BCr

[15] Funda KESKİN “PINAR KÜR’ÜN ROMANLARINDAANLATICI – KURMACA VE GERÇEKLİK” Yüksek Lisans Tezi, ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜYENİ TÜRK EDEBİYATIANABİLİM DALI, Ankara – 2012,