Geda Muslu'nun yaşamıyla da ilgili kesin bilgiler yoktur. Hayatı hakkında bilinenler 16. yy. ikinci yarısında ve 17. yy. başlarında yaşamış olduğu ile sınırlıdır.  Yeniçeri ve Levent bir şair olan Musli'nin  bir çöğür şairi olduğu çöğür çaldığı, şiir söylediği  Evliya Çelebi  tarafından da dile getirilmiştir.  

 

Âşık Geda Muslu'nun adı  Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi 'nde Sun’i nin tekerlemesinde geçmekte  fakat hayatı hakkında bir bilgi verilmemektedir.  Evliya Çelebi’nin Geda Muslu’yu bizzat gördüğünü, onun şiirlerini dinlediğini, saz çalmakta mahir bir ozan olduğunu  “ Acaip çöğür çalardı”  sözünden anlıyoruz. [1]

Evliya Çelebi İtakî adlı bir şairi anlatırken “...ammâ acâib çöğür çalardı. Koroğlu ve Kuloğlu ve Kayıkçı Mustafâ ve Kayıkçılar Mustafâsı ve Gedik Süleymân ve Dişlen Süleymân ve Gedâ Musli ve Türabî ve Gedaî ve Kâtibî ve gayrılar bunun deprettiği çöğürü ve bunun söylediği âşıkâne pâkîze eş‘ârları birisi söylemeğe kâdir degildir...” [2]diyerek Gedâ Musli’den de söz eder. 17. yüzyıl şairlerinden Sun‘î de Tekerleme’sinde de onun adını anmaktadır.

 

Gedâ Musli Gedâ Ahmed Uşâkî
Gedâ Mahmûd Gedâ Âşık Firâkî
Serseri gezerdi ol Derviş Bâkî
Beğendim iğneci Abdullah’ı

 

16.yüzyılın büyük Türk  denizcilerinden Gazi Murat Reis'in (1609 Rodos'ta ölmüş ve Orada gömülüdür) buyruğunda çalışan, Murat Reis'in yanında deniz seferlerine katılan  "Magrip  Ocakları"ndan yetişen hem bir halk ozanı, hem de bir deniz savaşçısı olduğu, ona ait olan şiirlerinden çıkarılan neticelerdir.  Bu verilere göre Geda Muslu ya da Musli, cebeci, yeniçeri, levent Halk ozanlarımızdan birisidir.

 

Geda Muslu’yu Sadettin Nüzhet ERGUN, Bektaşî Şairleri ve Nefesleri adlı eserinde Bektaşi şairler arasında göstermiştir. Bunun için de birkaç şiirini örnek gösterir.  Abdülbaki GÖLPINARLI da Alevî Bektâşî Nefesleri adlı eserinde Geda Muslu’yu Alevi Bektaşi şairler arasında almıştır. Buna Karşı Saim SAKAOĞLU, Gedâ Musli’nin garp ocakları şairlerinden olduğu kanısındadır.  Bu farklı görüşlerin bir nedeni de şairin yeniçeri ocağından olmasından kaynaklanmış olma ihtimali yüksektir. Çünkü yeniçeriler Bektaşi geleneğine bağlı olan Hacı Bektaşi Veli’yi ocaklarının Piri olarak kabul ettikleri bilinmektedir. Geda Muslu’nun asker kökenli bir şair olduğu bilindiğine göre yeniçeri bir âşık olması da ihtimal dâhilindedir.

 

Geda Muslu’nun bazı şiirlerinde yaşadığı olaylara dair işaretler bulunmaktadır. "İspanya Cezayir'e Haber Göndermiş" ile "Gör İmdi Ne Demiş Cezayirli De" diye adlandırdığımız şiirlerinden yola çıktığımızda, Geda Muslu’nun Murat  Reis komutasında Cezayir'deki Türk denizcilerinin, İspanya'ya giden bir kalyonu zapt etmeleri esnasında bu seferde bulunduğu,  İspanya Kralı'nın akrabası olan Sicilya Yargıcının  oğlunu  tutsak alarak İstanbul'a 1. Sultan Ahmet'e gönderdiklerini anlıyoruz. 

---

 Önemli Halk Ozanlarımız ( İlgilendiğiniz isme tıklayınız )

Kayıkçı Kul Mustafa ,  Katib , Erzurumlu Emrah ,  Erzurumlu Aşık Sümmani  ,  Divriğili Deli Derviş Feryadi ,  Aşık Yemini Derviş Muhammet ( Malatya- Arguvan) ,  Aşık Ferrahi ,  Kağızmanlı Hıfzı  ,  Musa Merdanoğlu  ,  Posoflu Aşık Müdami ,  Deliktaşlı Ruhsati , Âşık Zülali,  Âşık Şenlik,  Ercişli Emrah  ,  Âşık Ardanuçlu Efkari, Şarkışlalı Âşık  Şarkışlalı Talibi Çoşkun ,Kaygusuz Abdal  ,  Kul Himmet Üstadım , Arapgirli Aşık Fehmi Gür

 

Geda Muslu  TÜM Şiirleri

 

Şiirleri

• İSPANYA CEZAYİR'E HABER GÖNDERMİŞ
• GÖR İMDİ NE DEMİŞ CEZAYİRLİ DE
• BAHAR EVVAMI ERDİ DE
•  

 

KAYNAKÇA

 

[1] ZÜLFE, Ömer: “Gedâ Muslî ve Bir Şiiri”; İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi: İstanbul 2005, XXXIII. C., 283-287. s.

[2] EVLİYÂ ÇELEBÎ: Seyahat-nâme: Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Bağdat 307 Yazmasının Transkripsiyonu Dizini: 5. Kitap, 143. s.

Edebiyat Dil bilim, Kültür, Folklor, Geleneksel ve Güzel Sanatlarla ilgili, Tez, yazı, İnceleme, ve Araştırmalarınız Sitemize üye olarak ve  bize başvurarak bu sitede Paylaşabilirsiniz.

 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya s_kuzucular@hotmail.com