GirişKayıt

Asklepios Kimdir SağlıkTanrısı Asclepius ve Lokman Hekim

09.06.2020

 

 

Asklepios, (Asclepius) Sağlık Tanrısı ve Lokman Hekim ile İrtibatı

 

Yunan Mitolojisi'nde tıbbın ve sağlığın tanrısı olarak tasavvur edilen hayali bir tanrıdır.   Apollon ve Koronis'in oğlu olarak anlatılmıştır. ( bkz Apollon ( Apollo) Nedir ve Kimdir)Yunan heykellerinde ve resimlerinde yılanlı asası, horoz ve kupa figürleri ve sembolleri ile birlikte betimlenmiştir.  İlk çağdaki heykellerde sakalsız ve genç olarak betimlenirken sonraki dönemlerde sakallı, göğsü açık ve elindeki kuıtsal yılanlı asaya dayalı olarak betimlenmiştir. [1] Roma mitolojisindeki karşılığı Aeskulapıus’tur.  Heykellerdeki asasına sarılan kutsal yılanın ise Gorgon’u temsil ettiği düşünülebilir.
 

Apollon ile Koronis: Teselya Kralı’nın kızı Koronis,  Apollon ile ilişkiye girip Apollon’dan hamile kalmışken Arkadyalı  Elastos’un oğlu İskhys’i de yatağına alır. Bunun üzerine Apollon’un kargası  bu olayı Apollon’a haber verince Apollon, kız kardeşi  Artemis’ten Koronis’i cezalandırmasını ister. Bunun üzerine de   Artemis bu kadını devasa bir odun yığını üzerine koyup yakmaya başlar. Yükselen dumanlar kargaların tüylerini is ile simsiyah yapar. Kadın tam ölmek üzere iken Apollon yetişerek kadının karnındaki çocuğunu kurtarır.[2] Çocuğu yetiştirmesi için at adam Kheiron’a verir. Bu çocuk ise sağlık tanrısı Asklepios’tur.  (Asclepius)[3]

 

Başka efsanede ise Apollondan hamile kalan Koronis,  Asklepios’u doğurduktan sonra onu Myrtion dağına terk etmiş, Asklepios’u keçiler emzirmiş, Aresthanas tarafından etrafı bir ışık çemberi ile sarılı olarak bulunmuştur. [4]

 

At adam Kheiron tabiatın içinde yaşamış, doğadaki bitkileri iyi bilen şifalı sulardan haberdar olan biri olduğu için Asklepios’a da bütün bunları öğretir. Asklepios’un usta bir hekim ve cerrah olması da bu şekilde izah edilir.

 

Yunanlılar Asklepios’u elinde üzerinde yılan dolaşmış olan asası ile betimlemişlerdir. Efsanelere göre bu asası ile hastadan hastaya koşar, yorulduğu zaman da bu asasına dayanırmış. Günümüzde tıp ilminin simgesi olan yılan sembolü de buradan gelir. Asklepios’un hekimlik gücüne katkı sağlayan diğer bir unsur ise Athena’nın öldürdüğü Gorgon adlı canavarın kanıdır. Gorgon,  sağ tarafındaki damarlarından zehir, sol tarafındaki damarlardan ise şifalı kan akıtan bir canavardır.   Athena, Gorgon canavarını öldürdüğü zaman [5]bu canavarın akan kanlarını toplayıp Asklepios’a vermiştir. Asklepios bu şifalı kanla ölüleri diriltmeye kalkışır. Nitekim  Kapaneus, Minos’un oğlu Glaukos, Lykurgos ve Theseus’un oğlu Hippolytos’u vb. diriltir.

 

Fakat Hades ile Zeus onun ölüleri diriltme işine  karşı gelmişler, bu yüzden de Zeus da Asklepius'un başına bir şimşek fırlatarak onu yakarak öldürmüştür. Böylece Asklepios, annesi ile yanmakta iken kurtarılmış ama en sonunda aynı akıbeti yaşamış olur.

 

Efsaneye göre Asklepius'un elindeki şifaları yazan defter toprağa düşerek şifalı otların çıkmasına  ( sarımsak ) yol açmıştır. Tam olarak bu noktalarda Asklepios ile Lokman Hekim efsaneleri bir birleri ile örtüşmeye başlar.  Bilindiği gibi Lokman Hekim, Danyal Peygamberin kaybolan defterini bulan, ölümsüzlüğün de şifasını bulan ama bunları not aldığı defteri nehre düşürüp kaybeden[6] efsanevi bir hekimdir.  ( bkz  Misis Köprüsü ve Lokman Hekim Efsanesi)  Lokman Hekim ölümsüzlüğü bulmuş ve bir kitaba yazmış, ama köprü üstünden geçerken Cebrail gelerek Lokman’ın koluna çarpıp kitabı nehre düşürttürüp kaybettirmiştir[7] Nitekim  Asklepios’un kutsal yılanlı asası ile Lokman Hekim efsaneleri arasında da alakalar bulunur. Çünkü efsanelere göre Lokman Hekim yıllarca Şahmaran ile  bir mağarada kaldıktan sonra serbest bırakılan bir hekim olarak da bilinir. [8] ( Lokman Hekim Kimdir Efsaneleri ve Şiirlerde Lokman Hekim)

 

 Fakat Apollon, oğlunun ölümüne çok üzülerek Zeus’a yıldırımları bağışlayan Kykloplar’ı öldürür. [9]  Asklepios’u da gökyüzündeki burçların arasına yerleştirip Olympos’u da terk eder. [10]

 

Sağlık tanrısı Asklepios, Antik Yunan ve Anadolu da çok sevilmiş, adına çok sayıda tapınak yapılmıştır. Asklepios'un tapınakları Asklepion adı ile anılmışlardır. .Bergama ‘daki tapınak bunların içinde en önemli olanlarından biridir. Asklepios, adına yapılan tapınaklar aynı zamanda hastane görevi de görmüşlerdir.

 

Asklepios ‘un Çocukları

 

Asklepios ‘un karısı Epione’den olan çocukları ve özellikleri ise şunlardır:

  • Aglaea: doğal güzelliği temsil eder.
  • Meditrina: Uzun ömür, sağlık ve şarap ile alakalı görülmüştür.
  • Hygieia:Temizlik ve hastalıklardan korunma
  • Aceso, Panacea ve Iasoise iyileşme ve tedaviyi temsil eden tanrıçalardır.[11]

 

İLGİLİ LİNKLERİMİZ


KAYNAKÇA

 

profile

Şahamettin Kuzucular

0

1

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar