Romanlar konularına göre sınıflandırıldıklarında aşk, macera, polisiye, tezli, sosyal, tarihi, psikolojik roman türleri gibi türlere ayrılırlar. Tarihi romanlar konularını tarihin belirli dönemlerinde gerçekten yaşanmış olaylar ve yaşmış kişilerden alan romanlar olmaktadır. Bu nedenle tarihi romanlar büyük ölçüde gerçeğe dayalı, gerçekte yaşmış tarihi kişilerin gerçek biyografilerinden ve rol aldıkları tarihi olaylardan realist olmak zorunda kalan bir yaklaşımla söz eden romanlardır.
Tarihi romanlar tamamı ile tarihteki yaşanmış olay ve yaşamış kişilere dayanmaya bilir. Bu tip romanlarda tarihi kişilerin ve olaylara ilaveten tamamen hayal ürünü olaylara ve kişilere de yer verilebilir. Tamamen yaşanmış tarihi olayların etrafında hayal ürünü olaylar da yer alır. Bu tip romanların karakterlerinin bazıları gerçek bazıları hayali; içindeki bazı olaylar kurmaca olsa bile romanda yer alan olaylar tarihi gerçekliğe uygun olmak zorundadır.
Örneğin Tarık Buğra’nın Küçük Ağa adlı romanında Çerkez Ethem gibi tarihi karakterler de bulunduğu gibi Salih, Doktor Haydar Bey, Ali Emmi gibi hayali karakterler de yer alır. Kurtuluş Savaşı yıllarını anlatan Küçük Ağa adlı roman da gerçekten yaşanmış birçok tarihi olay ve kişilerin yanı sıra; birçok hayali karakter ve olay da yer almaktadır.
Tarihsel romanların en önemli yanları: tarihi olaylara, tarihi kişilere dayanması, sosyal roman çeşitlerinden birisi olması ve realist bir anlayış ile yazılması zorunluluğudur. Şu halde tarihi kişileri ve olayları realist bir anlayış ile aktarmayan, yazıldığı dönemin sosyal hayatını yansıtamayan romanlar tarihte yaşamış kişilere ve bazı tarihi olaylara yaslansa bile tarihsel bir roman niteliği kazanamaz.
Tarihi romanların çerçevesini tarihi olaylar ve kişiler oluşturur. Kurmaca kişiler ve olaylar ise tarihi olaylar ve kişilerin ekseninde yer alır. Şu halde tarihi romanlarda mekânlar gerçek ve tarihteki mekânlar olmak zorundadır. Tarihi romanlardaki kişilerin bir kısmı tarihte yaşamış tarihi kimlikler olmaktadır. Zaman ise tarihte yaşanan gerçek zamanlar olacaktır.
Bazı romanlar tarihi dönemleri ve olayları merkez aldıkları halde tarihi romandan ziyade dönem veya sosyal roman olma niteliği kazanırlar örneğin Yakup Kadri ‘nin , Kurtuluş Savaşı yıllarındaki Ankara ve İstanbul’u ağırlık merkezi olarak seçen Ankara, Sodom ve Gomore , adlı romanları daha ziyade sosyal ve dönem romanı olarak değerlendirilebilinir.
Belli bir dönemin sosyal hayatını, tarihi olaylar fonunda dönemsel özelliklerini odak noktası olarak ele alan bazı romanlar tarihi kişilere yer vermedikleri ve tarihi olayları odak noktası seçmedikleri zaman tarihi roman olarak kabul edilemezler. Yakup Kadri’nin Yaban, Nur Baba, Halide Edipîn Ateşten Gömlek, gibi romanları bu tip romanlara örnek gösterilebilir. Tarihi dönemleri ele aldıkları halde tarihi olayları ve kişileri odak noktası tutmayan hayali maceraları anlatan romanlar da tarihi roman niteliği taşıyamaz.
Türk Edebiyatında Namık Kemal , Tarık Buğra, Mustafa Necati Sepetçioğlu , M. Turhan Tan , Enver Behnan Şapolyo, Hüseyin Nihal Atsız , Bekir Büyükarkın , Kemal Tahir ,
Türk Edebiyatında Tarihi Romanlar
Cezmi Hakkında Bilgiler İnceleme Özet Namık Kemal
Ankara Romanı Hakkında Konu Özet İnceleme Yakup Kadri
Sodom ve Gomore Hakkında Konusu Özeti , Yakup Kadri
Deli Kurt Romanı Özeti Konusu Nihal Atsız
Bozkurtların Ölümü Özeti Roman ve Nihal Atsız Hakkında
Kurt Kanunu Hakkında Konu Özet İnceleme Kemal Tahir
Devlet Ana (Kemal Tahir
Dünya Edebiyatında Tarihi Romanlar
Waverley (Walter Scott)
Ivanhoe (Walter Scott)
Taras Bulba Hakkında Bilgiler Özeti Gogol
Savaş Ve Barış Özeti Ve Hakkında Lev Tolstoy