Ali Şir Nevai

Ali Şir Nevai ( d. 9 Şubat 1441, Herat – Ö. 3 Ocak 1501, Herat) Soylu bir Uygur ailesinin çocuğu olan Nevâî, 9 veya 17 , Şubat - Ramazan 844 ( 1441) tarihinde Herat’ta doğdu. Babası Gıyasettin Kiçkine Bahadır (Kiçkine Bahşı) Timur ailesinden gelen Ebulkasım Babür'ün saray görevlisi olan bir devlet adamıydı. [1] Babası Gıyasettin Kiçkine Bahadır Ebu’l-Kasım Bâbûr Sah’ın sarayında önemli mevkilerde bulunmuş daha sonra Sebzevâr valisi olmuştu.Alişir'in hem anne, hem baba tarafından dedeleri de Çağatay hükümdarlarının saraylarında önemli görevler de bulunmuş kimselerdi. Nevai’nin çocukluk yılları dedelerinin ve babasının sayesinde saray muhitinde ve sarayın getirdiği imkânlar dâhilinde iyi bir eğitimle geçmişti. Devrinin en ünlü âlimlerinin gelip gittiği saraydaki çocukluk, ilk gençlik ve eğitim yıllarında geleceğin hükümdarı olan Hüseyin Baykara ile eşdeğer bir eğitim almıştı. Hüseyin Baykara ile birlikte büyüyen Nevai, Hüseyin Baykara ile sütkardeşi, onun akrabası ve çocukluk arkadaşıydı. Eğitimini Horasan ve Semerkant’ta sürdürecek olan Navai’nin ilk eğitmeni babası Kiçkine Bahadır ‘dı. Kiçkine Bahadır ölene kadar oğluna çok iyi bir eğitim verdirmiş devrinin ileri gelen âlimlerinden ona dersler aldırmıştı. Alişir sekiz yaşındayken, Horasan'daki siyasi hadiseler sebebiyle ailesi Irak'a göç etmek zorunda kalmıştı. .Yolda, Tef t şehrinde o, Timur tarihçilerinden biri olan meşhur Şerafeddin Ali Yezdi ile karşılaşmış, dayıları Mir Sâid (Kabûlî) ve Muhammed Ali (Garibî) kardeşlerin tesiriyle sanata ve yazmaya meyl etmişti. Alişir'in ailesi, 1452'de Herat'a dönmüş, Alişir tahsiline devam ederek, İlim, fen, san'at ve müzikte eğitimini sürdürürken ilk gazellerini yazmaya başlamıştı. Bu yıllarda Feridüddin Attar'ın "Mantıku't-Tayr" adlı eserini okumuş ve ezberlemişti.