Haldun Taner'in Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu Hakkında ve Özeti

17.10.2019

Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu ve Haldun Taner Hakkında

Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu adlı öykü Haldun Taner ‘in ilk baskısı 1953 yılında yapılmış olan öykü kitabının adıdır. İçerisinde dokuz öykünün bulunduğu bu kitabın ilk hikâyesi olan “Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu “adlı öykü; kitaba da adını veren öyküsü olmaktadır.

Haldun Taner, Şişhane’ye Yağmur Yağıyord adlı öyküsü ile New York Herald Tribune Gazetesi’nin 1953’te İstanbul’da düzenlediği öykü yarışmasında birincilik ödülünü de almış , yazar bu başarısına rağmen oyun yazarlığı üzerinde karar kılmış ve daha ziyade oyun, skeç, kabare , piyes türlerinde eser vermeye yoğunlaşmıştı.

Yazarın bu öykü kitabında bulunan diğer öykülerinin başlıkları da şunlardır: Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu, Kantar Kâtibi Ali Rıza Efendi, Konçinalar, Ablam, Atatürk Galatasaray'da, Fraulein Haubold'un Kedisi, Eczanenin Akşam Müşterileri, Fasarya, Memeli Hayvanlar.

Yazmış olduğu kara mizah türündeki oyunları ve güldürürken düşündüren, güldürürmüş gibi yazıp tersinden de ağlatan düşünme ve ifade biçimleri ile dikkatleri çeken bir yazar olan Haldun Taner, bu tip oyunlarının yanı sıra toplumsal sorunları hicveden öyküler de yazmıştır.

Keşanlı Ali Destanı , Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım , Vatan Kurtaran Şaban adlı oyunları ile büyük çıkış yapan ve şöhretinin zirvesine çıkan Haldun Taner’in pek çok öyküsü de vardır. ( Bkz Hikayelerinden Seçmeler ( Yüz Temel Eser))

“Uzun hikâyesinden son kabare oyunlarına kadar sürekli tafralı insanları eleştiren Haldun Taner’in kara mizah yerine bilgece bir yaklaşımı öne alan mizahi tavırları benimsediğini ve sürekli halk yardakçısı tutumlarını eleştiren [1]bir yazardır. Eserlerinde ikiyüzlü, çıkarcı, düzenbaz, züppe ve sahtekâr tipleri ele almış, cahil insanların mantıksız batıl itikatlara olan inançlarını alaya almış, , toplumun olaylara ve kişilere abartılı yaklaşımlarını kara mizah örneği olan kurmaca olaylar üzerinden hicvetmiştir. [2] Ana fikrini ortaya koyacak mesajlara çok uygun vaka zincirleri kurgulayan yazarın oyun ve öyküleri bu mesajları çok net anlatmaktadır.

Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu adlı öyküsünde yazar bu defa da Şişhane'de bir kazaya sebep olan belediyeye ait bir atı anlatıcı olarak seçmiş, olaylara at gözlüğünden bakarak olay mahallinde bulunan ve kazaya karışan insanları işte bu çerçeveden anlatmıştır.

“Behçet Necatiğil’in tabiri ile “Olayları rintçe bir bakışla gülünç taraflarından alan, kıvrak, sürprizli, esprili bir üsluba aktaran" Haldun Taner, öykü kitabına da adını veren bu ilk öyküsünde de Türk toplumunun garip hallerine göndermeler yapmaktan geride durmamıştır.

Öykünün Özeti ve Öyküden Alıntılar

Amerikan asıllı fotografçı İstanbul’a gelmiş ve Şişhane civarında resimler çekmektedir. Lakin bu fotografçı makinesinin objektifini çıkarıp yerine bir at gözü takmıştır. Bu nedenle çektiği fotoğraflar at gözlüğü ile çekilmiş resimler olmaktadır. At gözlüğü takılarak çekilen bu resimlerde hali ile bazı şeyler olağan hallerinden farklı gözükmektedir. “Ağa Han'ın o, lord sülaleleri gibi şecereleri tutulan, has ahırlarda binbir itina ile yetiştirilen aristokrat atları, imkan var mı insanları olduğundan büyük görsünler.” ( Haldun Taner, Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu, Sayfa 7)

“Hâlbuki ayna hep dikine durduğundan böyle dalkavukça optik oyunlarına başvurmaz. O insanı nadan nadan ( gönül kırıcı, kaba ) olduğu gibi gösterir. “( Haldun Taner, Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu, sayfa 8 – YKY )

Bu resimlerde çıkan nesneler ve insanlar asıl ebatlarından yarım misli daha iri gözükmektedir. Hikâyedeki at alelade bir çöpçü beygiridir. Bu beygir yirmi beş yaşlarına gelmiştir ve adı Kalenderi olan bir çöpçü beygiridir. Kalenderi adlı beygir de nesnelere ve insanlara bakarken tıpkı at gözlüğü gibi her şeyi yarım misli daha büyük görmektedir. Kalender adlı beygir Belediye temizlik işleri kadrosuna Vali Muhittin Bey zamanında girmiş artık emekliye ayrılma vakti de gelmiştir.

Kalender adlı beygirin yol açtığı olay saat üç sularında ve yağmurlu bir günde ve İstanbul Şişhane de olmuştur. Kalender her zamanki rutin işlerini yapmaktadır. Fakat Şişhaneden geçerken bir hamalın taşıdığı aynada Kalender kendini görür. Kendini çok iri yarı gören Kalender bundan ürker ve kişneyerek gemi azıya alır. Çektiği arabayla geri geri giderken bir dükkâna dalıp vitrindeki camları büyük bir gürültüyle yerlere indirmiş olur. Bu defa da ortaya çıkan gürültüden aşırı derecede korkup ardında arabayla dörtnala koşmaya başlar.

Kalender ve çektiği araba tramvayın önüne çıkar. Tramvay fren yapınca, arkadan bir araba gelip tramvaya çarpar ve trafik kapanır. Arkadan tramvaya çarpan adam ise ünlü zengin Artin Margusyan’dır ve Artin karakola ifadeye götürüldüğü için iflas eder. Çünkü Artin’den telgraf bekleyen Brezilyalı firma Artin’den bir haber alamayınca gelmeyince malları Hamburg’tali Alois Morgenrot’a göndermiştir.

Velhasıl Kalenderin kişnemesi fakir Alois Morgenrot ‘u zengin ederken, zengin Artin Margusyan’ı fakir bir adam etmiştir.

SİTEMİZDE İLGLİ LİNKLER İLGİLİ YAZILAR TIKLATIP AÇABİLİRSİNİZ

Öyküleri

· Yaşasın Demokrasi (1948)

· Şişhane’ye Yağmur Yağıyord (1950)

· Tuş (1951)

· Ay Işığında Çalışkur (1954)

· Sancho’nun Sabah Yürüyüşü (1964)

· Konçinalar (1967)

· Kızıl Saçlı Amazon (1970)

· Yalıda Sabah (1979)

· Şeytan Tüyü (1980),