Nida Nedir ( Ünlem ve Seslenme )
Osmanlıca yazılışı: nidâ : ندا
Nidâ, Arapça kökenli bir sözcüktür.
Sözlüklerdeki anlamları: Bağırma, çağırma, seslenme, ses verme, ünlem anlamlarına gelir.
Nidâ dilbilgisinde ve edebiyatta da ayrı yarı terimler olarak kullanılır. Dilbilgisinde terim olarak eş anlamlısı ünlemdir.
Ünlem ve Nidâ, dil bilimde sevinç, şaşma, acıma, öfke, haykırma, seslenme anlamlarını ifade eden kelime türüdür. Ünlem türündeki kelimeler: Â, ey, ah, eyvah, bre, haydi, eyâ, yâ, hey, behey, eyvâh, âmîn! Vb dir.
Edebiyatta ise nidâ, seslenme sanatıdır. Bir şiirde yukarıdaki gibi seslenme, bağırma, çağırma, anlamı varsa o dize veya beyitte nidâ sanatı var demektir. Bazı dizelerde nidâ, ünlem türünde kelimler olmasa bile seslenme, yani nidâ sanatı bulunur.
Dest-busı arzûsuyla ger ölsem dostlar
Kûze eylen toprağım sunun anımla yare su Fuzûlî
Aks-i müjgân ile ey dil-ber-i şîrîn-harekât
Sanurum ruhlarun i`râb konulmuş âyât Şeyhülislam Yahya
Bre felek nedir senin ettiğin
Bize bir dem sürdürmedin el gibi
Behey Karlık dağı sana ne oldu
Durulmuyor iniltinden coşundan…….
Hey ne fitne başıdur turre-i tarf-ı külehüñ
Zâlimüñ öte ucıdur seri zülf-i siyehüñ Ahi Benli Hasan,
Divân şâirlerinin mahlasları sonuna gelen "a"lar da birer nidâ kabul edilir ve bu kullanın , ey nidasına denk gelir. Yani Bâkiyâ denmişse ey Baki, Nedîmâ denmişse ise Ey Nedim anlamına gelmektedir.
İLGİLİ BAŞLIKLARIMIZ VE LİNKLERİ
Mekniyye Nerdir ( istiare-i mekniye ) Kapalı İstiare
Mekni- anh ve Mekni -bih Nedir
Kinaye Nedir Örneklerle Kinaye Söz Sanatı
Kinaye Örnekleri Açıklamaları ve Tanımlarıyla
Türk Edebiyatı ve Şiirinde Söz Sanatları Y
Divan Şiirinde Yergi Amaçlı Söz Sanatları Prof.Dr. Mine Mengi)
Erkan-ı İstiare ve Erkan ı Teşbih Nedir.
İstiare Söz Sanatı Nedir ( Türleri ve Örnekleri )
Hüsn-i Ta'lîl Sanatı Nedir Hüsnü Talil Örnekleri
İrâd ve İrsal-ı Mesel Sanatı ve İzahlı Örnekleri
Cemiyet Nedir. Cemiyet Söz Sanatı
İltifât Nedir ve İltifat Söz Sanatı
Kasr Söz Sanatı Nedir ve Örnekleri
Muad Nedir ve İade Söz Sanatı