Rindane Nedir Rindane Gazel ve Şiir Örnekleri
Rindane Nedir Rindane Gazel ve Şiir Örnekleri
Osmanlıca yazılışı: rind: رند
Rindan: ﺭﻧﺪﺍﻥ
Rindane : ﺭﻧﺪﺍﻧﻪ
Rind رند Farsça kökenlidir ve bir Farsçadan dilimize girmiştir. Anlamları : “Güzel insan. Filozof, kalender, dünya hırslarından vaz geçen”, gönül ehli, Dünya işlerini hoş gören” şekillerindedir. Rindan ﺭﻧﺪﺍﻥ ise rint kelimesi üzerine gelen çoğul eki -an ile yapılan rind kelimesinin çoğuludur. Rindan: Güzel insanlar, Dünya işlerini hoş görenler, Dünya işlerinden elini eteğini kesen, gönül ehli güzel insanlar
Rindane : ﺭﻧﺪﺍﻧﻪ : rind kelimesi üzerine yakışır, tarzda anlamında sözcükler yapan – ane eki ile kurulan bir sözcüktür. Rinadan, rinde yakışır, rind edasında olan, rintler gibi manasına gelmektedir.
Rindane, Dünyevi ve maddi işlere ehemmiyet vermeyen ama dünyevi işleri de hoş gören, gönül ehli, Allah dostu olan, arif olgun kişi manalarına da gelmiş olur. Rind ve rindane insan, softa olmayan, acıyı, tatlıyı, iyiyi kötüyü hoş gören, üzüntüyü ve neşe aynı şekilde hoş karşılayan kişidir. Eski devrilerin anlayışında rintler, Dünyanın maddi kıymetlerine ehemmiyet vermeyen, zenginliği şöhreti, parayı, malı mülkü değerli görmeyen, gönlü gani kimselerdir. Ancak rind olanları Kalenderiler gibi de düşünmemek gerekir. Rindler, softalar gibi dinin kurallarına sıkı sıkıya bağlı olmadıkları gibi dilenmeye meyl etmeyen ancak mal, mülk para derdinde de olmayan, bunlara kıymet vermeyi gönül ehli olmayı üstün tutan, güzel ve olgun insanlardır. ( bkz RİND RİNDAN NEDİR ŞİİRLERDE RİND )
Rindane, rindler gibi olmaya çalışan, rint olana yaraşır şekilde davranan, düşünen, yaşayan kimselerdir. Rindane demek, softalığa karşı dini yönden de hoşgörü ve tevazu sahibi arif kişiler olarak düşünülür. Rindane yaşamak softa gibi dinin katı kurallarına uymak değildir. Divan şairleri, rindleri softalardan üstün tutmuşlar, gönül ehli olmayı softalığa tercih etmişlerdir.
Rindane olmak arzusunun altında hoş sohbet, hoş görü, mey içmek, meyhaneye gitmek, içki içmek ama tüm bunların adabını bilmek ve yaşamak da vardır.
Rindane Gazel ve Şiirler
Rindlik ile ilgili konulardan en çok söz eden divan şiiri türü ise gazeldir Divan edebiyatında rintlikten, meyhaneden, sakiden, pir-i mugandan, bezm adabından aşk, şarap ve eğlenceden vb söz eden din dışı gazellere rindane gazel denir.
Rindane şiirlerde yaşamaktan ve hayattan zevk alma düşüncesi ağır basar. Bu nedenle bu tip şiirlerde softalara ve zahidlere çatma onları eleştirme söz konusudur.
Rindane şiirlerde mal ve mülkün kıymetsiz, dünya malına tamahın yersiz ve faydasız olduğu düşüncesi işlenir. Rindane şiirlerde yaşamanın ve hayattan keyif almanın daha önemli olduğu vurgulanır.
Divan şiirinde sık sık rind ile zahid, rind ile softa mukayesesi yapılmış rindlerin gönlü softa ve zahide karşı üstün görülmüştür. ( bkz Fuzûlî Rind İle Zâhid Hakkında Bilgiler Özeti)
Rindane Gazel
Bir dolu nûş et, şarab-ı nab gelsün çeşmine
Mest olursan nâza başla hab gelsün çeşmine.
Gamzene pür-tâb iken takat getirmez âftâb
Bade aklı var ise bitâb gelsün çeşmine.
Hüsnünü bilmek dilersen bir nefes mir'ata bak
Attabın pertevi, mehtâb gelsün çeşmine
Aşık isen ağlamakla bitmez iş, bir çare gör
Sen gerek yaş dök, gerek hûnâb gelsün çeşmine
Rind isen Nef'î, humâr-ı badeden açma gözün
Âlemin hâli, hayal ü hâb gelsün çeşmine Nefi
RİNDANE GAZEL BAKİ
Müheyya oldu meclis sakiya peymaneler dönsün
Bu bezm-i ruh-bahşın şevkına mestaneler dönsün
Dila cam-ı şerab-ı ışk-ı yarı şöyle nuş it kim ,
Felekler güm güm ötsün başına humhaneler dönsün
Hayal-i şem’-i ruhsarun ko yansun hane-i dilde perin
Ol şem’a yakub şevkile pervaneler dönsün
Sen ağyar ile devr itdün şeha peymaneyi daim
Ser-i kuyin dolanub aşık-ı piçaneler dönsün
Bu bezm-i dil-küşaya mahrem olmaz Baki’ya herkes
Di gelsün ehl-i diller gelmesün biganeler dönsün Baki
RİNDANE HALK ŞİİRİ ÖRNEĞİ
Ey zahid, getirmez seni Cennet’e
Aldığın abdestle, bu savm ü salât
Gel bihüde yere girme zahmete
Cübbeyi, tespihi, seccadeyi at
Zemzemi terkeyle, nûş eyle şerab
Aklın ermez senin bu başka hesab
Bir pir-i mugaana eyle intisab
İhsan etsin sana iç ab-ı hayat
Cennet’i, Huri’yi, Gılman’ı terkit
Sıdk ile gönlünü Allah’a berk it,
Cami’lere gitme put haneye git
Alla’a vasıl ol, Allah’la kalk yat.
Mermerin üstüne ne eksen bitmez
Zühd ü riya ile yol Hakk’a gitmez
Bizim indimizde beş para etmez
Meta-ı va’zını başkasına sat
İncitme Allah’ın derdimendini
Gönül kırma asla sakın kendini
Dinle HARABİ'nin nush-u pend’ini
Yorganına göre ayağını uzat. Aşık Harabi Baba
İlgili Başlıklarımız
Bezm Nedir Meclis İşret ve Divan Şiirinde İçkili Eğlenceler
Dostkâni ve Dostkâni Muhabbet Şiirimizde Mahbub Meclisleri
Hammâr ( Meyhaneci ile Mürşit , Ayyaş ile Derviş ilişkisi )
MEYHANE NEDİR VE OSMANLIDA MEYHANE ADAPLARI VE EĞLENCELERİ
Câm ( kadeh- içki- peymane, sağar, ayak, dolu) )
Harâbâti ( Mestâne- Ser- hoş)Sarhoş
Cem ( Divan Şiirinde Cem ve Tüm Özellikleri )
