Beyit Örnekleriyle Bezm
Beyit Örnekleriyle Bezm
Bezm Nedir
İçki meclisi sohbet muhabbet, dost toplantısı, içkili, eğlenceli meclis, dernek.
Osmanlıca yazılışı bezm : بذم
Divan şiirinde çok sık geçen bir kelimedir. Tek başına kullanıldığı gibi çeşitli tamlamalar halinde de görülür. Bezm-i alem (dünya meclisi, sohbet toplantısı) bezm-i nuş a nuş, ( durmadan içki içilen meclis) Bezm-i vüslat (kavuşma meclisi) , Bezm-i muhabbet (aşk meclisi), Bezm-i mey (içki meclisi), bezm-i sabûh ( sabah meclisi), bezm-i gam (gam meclisi), bezm-i belâ (bela meclisi), Bezm- i Cem ayin (Cem ayini meclisi), şuarâ bezmi (şairler meclisi) Bezm-i safâ (sefa meclisi).
· bezm-i aşk: aşk meclisi.
· bezm-i cihan: dünya meclisi
· bezm-i gam: gam meclisi.
· bezm-i safa: safa meclisi.
· bezm-i tarab : Türk sanat müziğinde eski bir makam adı.
Dini konuları işlemeyen şiirlerde bezm; işret-eğlence, ayş, ayş u işret, saki, güzel, şarap, mey, kadeh, piyale, ayağ, kadeh, pir, pir-i mugan, meyhane, afyon, ab- ı ateş-pare , ab-ı ateşreng, ab -ı engür, Ak Yazılı Kızıl Deli, arak u rakı, bade ve Bade İçmek vb kelimeleri ile geçer.
Tasavvufta ise: Bezm-i Elest (Kalu Bela) başlangıcı olmayan zamanda yapılan toplantı, ruhlar meclisidir. Bu toplantıya "kalu bela, bezm-i ezel, belî ahdi" de denir.
Cenab-ı Hakk, ruhları yaratınca: Elestü bi rabbüküm “ Ben sizin Rabbiniz değil miyim? “ Diye sormuş, ruhlar: Belî “Evet, rabbimizsin “ diye şehadet etmişlerdir. Bu toplantıya Bezm-i elest denmektedir. ( Araf, 172)
Tasavvufta, Aşina-yı Bezm –i Hak: Hak meclisinin aşinası, kuran ve iman hakkındaki sohbetlere katılan anlamlarında kullanılan bir terkiptir.
Bezmi ezelde aşıka bir mey sunuldu kim
Nuh'taki asuman ana layık ola habab Vasfi
Bezm meclis anlamıyla eş anlamlıdır. Bu yüzden bezm ve meclis bir birlerinin anlamını karşılayacak şekilde bir birlerinin yerine kullanılır.
Miftâh ile bâb-ı çemenun kuflünü açub
Bezm etti saçar cur’asın eflâke benefşe Hayali Bey
Menekşe, anahtar ile çemenin kapısının kilidini açıp içki ve sohbet meclisi haline getirdi ve kadehin dibinde kalan bir yudum şarabı feleklere saçar
Görmeğe bezm-i sabûh esbâbın ehl-i ayş u nûş
Yir yir uyardı gül-i sûrı çiçeklerden çerağ Tacîzâde Ca’fer Çelebi
Mahmurluk meclisindeki içki ve eğlence ehli çevresini iyi görebilmek için yer yer taze gül çiçeklerinden çerağ yaktı
Her geda – tab anlamaz ayin –i cemdir bezm –i mey
Bunda bir şahane tavr-u başka alem vardır. Baki
Neyle meyle bir alay mahbubla herdem gelin
Bezm- i Cem ayinin kabrimde mu’tad eyleyin Rif’at
Geldimse n’ola ben şuarâ bezmine âhir
Âdet budur âhirde gelir bezme ekâbir Nev’î
Bezm-i gamda bana eşk ü nâle vü efgân ü zâr
Biri meydür biri neydür biri def biri rebâb Fevrî
Gam meclisinde nasıl gözyaşı döktüğüme nâle, efgân ve zâr ettiğime mey, ney, def ve rebâb şahid oldu.
Bezm-i safâya sâgar-ı sahbâ gelir gider
Gûyâ ki cezr ü medd ile deryâ gelir gider Nabi
Şarap kadehi ve sehbası eğlence meclisine denizin med-cezirle gidip gelmesi gibi gelip gider
Bezm-i vasla irelüm gül gibi hurrem olalum
Rezm-i gamda niçe bir nâleye hem-dem olalum Avni Fatih Sultan Mehmet
İlgili Başlıklar ve Linklerimiz
Bezm Nedir Meclis İşret ve Divan Şiirinde İçkili Eğlenceler
Dostkâni ve Dostkâni Muhabbet Şiirimizde Mahbub Meclisleri
Hammâr ( Meyhaneci ile Mürşit , Ayyaş ile Derviş ilişkisi )
MEYHANE NEDİR VE OSMANLIDA MEYHANE ADAPLARI VE EĞLENCELERİ
Câm ( kadeh- içki- peymane, sağar, ayak, dolu) )
Harâbâti ( Mestâne- Ser- hoş)Sarhoş
Cem ( Divan Şiirinde Cem ve Tüm Özellikleri )
Câm-ı Cem, Câm-ı cihannüma, Câm- âlemnüma,
