Kategoriler EDEBİYAT Edebiyat Terimleri MazmunlarKadife Nedir Şiirlerde Türkülerde kadife

Kadife Nedir Şiirlerde Türkülerde kadife

04.11.2020

Kadife

Osmanlıca yazılışı : قطيفه

Kadife Arapça kökenlidir. Sözlüklerdeki anlamları: “ ipek, yün ya da pamuktan dokunmuş, bir yüzü çok kısa, ince ve sık tüylerle kaplı, parlak ve yumuşak bir kumaş” şekillerindedir. Mecazi manada ise yumuşak kalpli anlamındadır.” Kadife eldiven içinde çelik bilek “

Özellikle Osmanlı döneminde kemha ile beraber en çok kullanılan kumaştır. Arapçada saçaklı, tüylü, 'hav'lı anlamına gelen kataif kelimesinin çoğulundan türeyen bir kelimedir. Kadife İngilizcesi, velvet olan hafif parlak, yumuşak, havlı ve güzel bir kumaş türüdür.

“Çözgüsü ipek, atkısı ipek (bazen de pamuktan) olan, havlı bir kumaş çeşididir. Atkısında k laptan bulunana telli kadife denirdi. Kadife tekniği. Oldukça eskilere dayanan karmaşık bir dokuma tekniğidir. Kadifenin havı, çözgülerin arasına atılan fazla çözgü iplerinin ön yüze çıkarılıp, aynı seviyede kesilmesiyle yapılır. “ [1]

Kadife Selçuklularda çatma-ı kadife-i pelengi adıyla bilinmekte yek renk. kadife, münakkaş kadife (desenli), kadife, müzehhep (gümüş ve altın telli), benekli kadife gibi türlerinin olduğu anlaşılmaktadır. Kadifelerin Bursa'dan sonra Bilecik, Aydos, Karaman gibi merkezlerde dokunduğu Üsküdar'da çatma kadifelerin ise meşhur olduğu ortaya çıkmaktadır. Kadifeden kaftan, cepken, şalvar, entari gibi giysiler yapıldığı, bohça, kese, yastık, kitap kılıfı, terlik, başlık gibi eşyalar da yapıldığı bilinmektedir.

Kadifeden kesesi,

Kahveden gelir sesi.

Oturmuş kumar oynar,

Ah ciğerimin, köşesi.

Osmanlı devrinde çadırların önlerindeki gölgeliklerin yani çetrlerin veya sultanın açık havada oturduğu yerlere taşınan gölgeliklerinin altın sırmalarla süslendiği ve atlas kadifeden yapıldığı bilinmektedir. [2]

Çetr-i ikbalin ola kevnü mekana saye -bân

Sâyesinde kainat asude ta ruz-ı hesap Nefi

Senin çadırının gölgesi yeryüzünde ikbalinin gölgeliği olsun. Çadırının gölgesinde kaniat mahşere kadar asude günlerinin sayısını tutsun.

Eski devrilerde gümüşlü ve altınlı Venedik ve Cenova kadifelerinin de meşhur olduğu ortaya çıkar. Bursa'da dokunan ipekli kadifelerin Avrupa'da çok ilgi gördüğü, çeşitli Avrupa müzelerindeki örneklerinden anlaşılır. Avrupa'da dokumacılık bir sanayi halinde gelişince Türk kadifeciliğine büyük bir darbe vurmuş tur.

Bursalı mısın kadifeli gelin çaydan mı geçtin

Yanakların al al olmuş konyak mı içtin

İçtiğimiz konyak mezemiz kaymak

Sen kimin yarisin yavrum her yanın oynak Bursa Türküleri

Gadifenin endazesi mecide

Gara Aptil gayıp gitti gecede

Gara Fatma sana olsun mücide Manisa Türküleri

Kumaştan işlikte kadife yelek

Beylere düşmemiş boyalı konak

Dilerim dayım da sağlığına dilek

Gurbanlar olurum Cerci Dayıma

Güzel gelinlerin harcı dayıma Emirdağ Türküleri